Σε μια παραλιακή νορβηγική πόλη, ο τόπος ζει από τον τουρισμό που φέρνουν τα δημοτικά ιαματικά λουτρά, τα οποία ο δήμαρχος της πόλης, Πέτερ Στόκμαν, περιγράφει ως την «πιο διακεκριμένη πηγή της ζωής στην πόλη». Γιατρός στα λουτρά είναι ο Τόμας Στόκμαν, αδελφός του δημάρχου. Υστερα από κάποια περιστατικά τουριστών που νόσησαν, ο Τόμας Στόκμαν ερευνά τα νερά και η έρευνα δείχνει ότι είναι μολυσμένα. Δεν έχει καμία αμφιβολία για το τι θα πράξει: Θα αποκαλύψει την αλήθεια, καθώς άλλωστε προσδοκά ότι το δημοτικό συμβούλιο (λέγε με Πέτερ Στόκμαν) και οι συντοπίτες του θα κατανοήσουν το πρόβλημα και θα αποφασίσουν να καθαρίσουν τα μολυσμένα νερά. Ο καθαρισμός όμως κοστίζει εκατομμύρια, αναγκαστικά τα λουτρά θα κλείσουν για μεγάλο διάστημα, συν τον χρόνο που θα χρειαστεί για να πεισθούν οι τουρίστες να επιστρέψουν. Με δύο λέξεις, οικονομική καταστροφή. Πρόκειται για την υπόθεση του «Εχθρού του λαού», που έγραψε ο Νορβηγός Χένρικ Ιψεν το 1882. Και δεν είναι spoiler να αποκαλύψω πώς αντιδρούν ο τοπικός Τύπος, οι επιχειρηματίες της περιοχής, το δημοτικό συμβούλιο και ποιος είναι «ο εχθρός του λαού».
Η ιστορία είναι εντυπωσιακά επίκαιρη, ιδίως για τη χώρα μας, όπου ο τουρισμός είναι η ατμομηχανή της οικονομίας. Τι είδους τουρισμό θέλουμε, και κατ’ επέκτασιν οικονομική ανάπτυξη; Μας ενδιαφέρουν μόνο τα ποσοτικά ρεκόρ ή η ποιότητα του τουρισμού; Συνδυαστικά με τα παραπάνω, σε μια εποχή που η λειψυδρία στην Ελλάδα έχει χτυπήσει κόκκινο και το Αirbnb επιδεινώνει το ήδη οξύ πρόβλημα στέγης, επαρκούν οι υποδομές της χώρας για να υποστηρίξουν τα «ρεκόρ τουριστικών αφίξεων»; Πόση οικοδόμηση αντέχουν τα νησιά μας; O διεθνώς αναγνωρισμένος σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της βερολινέζικης Σαουμπίνε, Τόμας Οστερμάγερ, παρουσιάζει στο θέατρο Κνωσός τη δική του εκδοχή του «Εχθρού του λαού» με Ελληνες ηθοποιούς. Πρόκειται για διασκευή του έργου του Ιψεν, η οποία έχει παρουσιαστεί από το 2012 σε πάνω από 30 χώρες.
Σε μια παράσταση με χάσματα ρυθμού και σκηνικές αστοχίες (ο «Εχθρός» προπηλακίζεται επί δύο λεπτά με χρωματισμένες υδάτινες μπάλες, που πιτσίλισαν τους θεατές), το ιδιαίτερο στοιχείο της διασκευής είναι η Παράβαση: η ομιλία του γιατρού στο δημοτικό συμβούλιο (δήμο, θεατές) για να υποστηρίξει ότι πρέπει να κλείσουν τα λουτρά και να καθαριστούν για το καλό όλων. Η Παράβαση ερμηνεύεται παραληρηματικά (δείχνοντας αβαθή οργή) και σε αυτήν ο Οστερμάγερ προχωράει σε καταγγελία των πάντων (της λειτουργίας της δημοκρατίας, των επιπτώσεων των σόσιαλ μίντια, του Τύπου, της επιχειρηματικότητας) με κορωνίδα το σύστημα που συνθλίβει τον άνθρωπο. Ακυρώνεται έτσι η ιδέα του σκηνοθέτη να αφήσει σε αμφιβολία τον θεατή: Τελικά ο γιατρός φεύγει από την πόλη ή δέχεται τη συμβιβαστική πρόταση του δημάρχου-αδελφού του, με όποιο όφελος μπορεί να έχει από αυτό το βόλεμα;
