Υπάρχουν οι στιγμές που τίποτα δεν μοιάζει πιο τρομακτικό από την μπάρα που γεμίζει αργά στην οθόνη αναμονής για ένα πολυπόθητο εισιτήριο. Θα φτάσω εγκαίρως στην «πηγή»; Και αν ναι, «θα πιω νερό»; Ή το σύστημα θα «κρασάρει» και τα εισιτήρια που θέλω θα βρίσκονται ήδη στο ψηφιακό πορτοφόλι κάποιου άλλου; Η προπώληση εισιτηρίων έχει γίνει κάτι σαν χειρουργική τέχνη και… τυχερό παιχνίδι ενίοτε, μιας και ακόμα και η πιο στρατηγική θέση στην ουρά δεν εξασφαλίζει σε κάποιον εισιτήριο, ειδικά όταν μιλάμε για κάποια δημοφιλή και πολυαναμενόμενη συναυλία, παράσταση, ακόμα και ταινία.
Οσο οι ουρές έξω από πραγματικά ταμεία μοιάζουν όλο και περισσότερο με μια εικόνα που ανήκει στο παρελθόν, ο τρόπος που καταναλώνουμε πολιτιστικά θεάματα αρχίζει να θυμίζει τον τρόπο που οργανώνονται τα ταξίδια. Η ημερομηνία μαρκάρεται στο ημερολόγιο εβδομάδες, μήνες, ακόμα και έναν χρόνο πριν – κανείς δεν ρισκάρει να πάει αυθόρμητα στο ταμείο το ίδιο βράδυ, όπως δεν θα πήγαινε να βγάλει εισιτήριο στο αεροδρόμιο το ίδιο πρωί της πτήσης.
Η ψυχοφθόρα αναμονή σε διαδικτυακές ουρές έχει γίνει η νέα νόρμα. Ομοίως και τα sold out, που μοιάζουν να είναι γρηγορότερα και περισσότερα από ποτέ. Αλήθεια, πώς φτάσαμε στην εποχή των απανωτών sold out και του «FOMO» της προπώλησης;
Τα γρήγορα sold out εχέγγυο για μεγάλες συναυλίες στο μέλλον
Το συναυλιακό και φεστιβαλικό κοινό έχει μάθει περισσότερο από όλα να ακονίζει την υπομονή του στη σειρά αναμονής, ενώ είναι και το πιο συνηθισμένο στα γρήγορα sold out – λογικό αν σκεφτεί κανείς και τη μοναδικότητα μιας συναυλίας συγκριτικά με μια παράσταση λόγου χάρη που επαναλαμβάνεται. Ενώ, λοιπόν, πατροπαράδοτα οι μεγάλες συναυλίες έσπρωχναν τον κόσμο να εξασφαλίσει το εισιτήριό του νωρίς, τώρα το φαινόμενο έχει διογκωθεί εκθετικά.
Οπως εξηγεί ο Σπύρος Σμυρνής, υπεύθυνος του γραφείου Τύπου της High Priority, που πέτυχε μεταξύ άλλων τα sold out των Coldplay και των Metallica, που θα δούμε το 2026, πλέον, είναι σύνηθες μια συναυλία, ακόμα και όταν δεν βγει απευθείας sold out να πουλάει το 70%-80% των εισιτηρίων της ήδη από την πρώτη μέρα της προπώλησης.
Αυτό είναι κάτι που παρατηρείται έντονα από τον Covid και μετά, μιας και η περίοδος του εγκλεισμού μάς έκανε να θέλουμε να καλύψουμε όλο το χαμένο έδαφος των events κατά την επιστροφή στην κανονικότητα. Και κάτι που φυσικά συνέβαινε ήδη στο εξωτερικό και με μικρή καθυστέρηση συμβαίνει και στα μέρη μας. «Ειδικά μετά τις συναυλίες των Coldplay, ενισχύθηκε το συναυλιακό “FOMO”. Η ιδέα ότι μπορεί να μη βρεις εισιτήριο τη δεύτερη μέρα οξύνει τα αντανακλαστικά των υποψήφιων αγοραστών», σχολιάζει ο Σπύρος Σμυρνής.
Τα πολύ μεγάλα σόου, όπως είναι οι Coldplay, ή οι Metallica και οι Iron Maiden που αναμένουμε στη χώρα μας σε μερικούς μήνες, λειτουργούν και ως συναυλίες-απωθημένα, που υπόσχονται στο κοινό μια εμπειρία κυριολεκτικά μοναδική και την αίσθηση ότι «αν δεν τους δω τώρα, ίσως δεν τους δω ποτέ». Τρανό τέτοιο παράδειγμα εκτός συνόρων ήταν η φετινή περιοδεία των Oasis, που μετατράπηκε σε φαινόμενο. Αλλά και μικρότερες συναυλίες με φανατικό κοινό μπορούν να οδηγήσουν σε παρόμοιες καταναλωτικές συμπεριφορές. Οπως εξηγεί ο εκπρόσωπος της High Priority, η ανακοίνωση της φετινής συναυλίας των Erreway στον Λυκαβηττό βγήκε sold out σε δέκα ώρες, ομοίως και η προπώληση της δεύτερης ημερομηνίας που προστέθηκε.
Τη στιγμή που η ζήτηση μοιάζει να είναι μεγαλύτερη από ποτέ και ο κύκλος του promotion και της προπώλησης ανοίγει τη βεντάλια του. Ετσι, ενώ μια μεγάλη συναυλία παλαιότερα ανακοινωνόταν γύρω στους έξι μήνες πριν από τη διεξαγωγή της, πλέον η ανακοίνωση έρχεται περίπου έναν χρόνο πριν, πάλι στα πρότυπα του εξωτερικού. Το ίδιο έγινε και με τους Oasis, ενώ το Primavera, λόγου χάρη, ένα από τα μεγαλύτερα μουσικά φεστιβάλ στον κόσμο, ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες το πρόγραμμά του για τη διοργάνωση του Ιουνίου του 2026.
Κάτι βέβαια που εξακολουθεί να προκαλεί πονοκέφαλο στους φαν είναι οι πολλαπλές, σε περιπτώσεις, αναμονές μέχρι να φτάσουν στην αγορά εισιτηρίου. Οι φαν των Radiohead έχουν πολύ πρόσφατο το παράδειγμα της αρκετά χαώδους διαδικασίας προπώλησης για την επερχόμενη ευρωπαϊκή περιοδεία τους, που άφησε πολλούς φαν εκτός.
Στα δικά μας τώρα, όπως επισημαίνει και ο Σπύρος Σμυρνής, πλέον οι μεγάλες συναυλίες λειτουργούν με φάσεις προπώλησης. Συνήθως, η προπώληση ανοίγει κάποια εικοσιτετράωρα νωρίτερα για το εκάστοτε φαν κλαμπ του καλλιτέχνη, ενώ κάποιες εταιρείες, όπως η High Priority, έχουν και προπώληση «local promoter», δηλαδή, μια επιπλέον προπώληση που ανοίγει νωρίτερα για τους χρήστες-μέλη.
Πολλές φορές ήδη από αυτά τα στάδια έχει διατεθεί ένα μεγάλο μέρος των εισιτηρίων. Στη συνέχεια, ο «θόρυβος» που δημιουργείται στα social media από τους φαν που εξασφάλισαν εισιτήριο συμπαρασύρει και το υπόλοιπο κοινό που θέλει ακόμα περισσότερο να δώσει «το παρών», με απλά λόγια, «ανακυκλώνεται η ιδέα ότι “δεν θα προλάβω τους Metallica”». Και άρα η διαδικτυακή ουρά της γενικής προπώλησης γιγαντώνεται πριν καλά καλά ανοίξει.
Αν συνυπολογίσουμε και τους επισκέπτες από το εξωτερικό που επιλέγουν να δουν μια συναυλία στη χώρα μας, αλλά και το γεγονός πως πλέον δεν θα βρει κάποιος φθηνότερα εισιτήρια σε χώρες των Βαλκανίων, όπως θα συνέβαινε πριν από κάποια χρόνια, και άρα θα προτιμήσει να δει ένα όνομα εντός συνόρων, οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια στο εκκωφαντικά sold out που βλέπουμε όλο και συχνότερα. Κάτι που μόνο καλό είναι στα μάτια του υπευθύνου επικοινωνίας της High Priority, μιας και «το να βλέπουν μεγάλα ονόματα τα νούμερα που πέτυχαν άλλοι πριν από αυτούς στη χώρα μας είναι εχέγγυο για να έχουμε και άλλες μεγάλες συναυλίες τα επόμενα χρόνια».
Εισιτήριο τώρα, παράσταση το 2027
Στο θέατρο, πάλι, που στις περισσότερες περιπτώσεις το ανέβασμα κάθε έργου μετρά διψήφιο αριθμών παραστάσεων στη διάρκεια κάποιων μηνών και οι παραγωγές κάθε χρόνο είναι επίσης πολυάριθμες, θα περίμενε κανείς πως το να εξασφαλίσει εισιτήριο είναι πιο εύκολο. Και όμως, πλέον όποιος δεν κινηθεί γρήγορα, ιδιαίτερα για παραστάσεις με δημοφιλείς συντελεστές ή/και παραγωγές που έρχονται από μια προηγούμενη επιτυχημένη σεζόν τους, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν.
Υπάρχουν και θεατρικά sold out στα πρότυπα των συναυλιακών – όπως είδαμε πέρυσι να συμβαίνει στον δεύτερο κύκλο παραστάσεων του «Goodbye Lindita» του Μάριο Μπανούσι, που τα εισιτήρια «εξαφανίστηκαν» σε χρόνο ντε τε. Κοιτώντας τις φετινές θεατρικές προπωλήσεις βρίσκουμε ακόμα και παράσταση με sold out μέχρι τον Μάρτιο του 2026 (!), τον «Θάνατο του Ιβάν Ιλίτς» με την Ολια Λαζαρίδου. Ακόμα και σε παραστάσεις που δείχνουν να έχουν διαθεσιμότητα και δεν βγαίνουν απευθείας sold out, μπορεί κανείς ανοίγοντας την κάτοψη των θέσεων να διαπιστώσει πως συχνά δεν μένει παρά μονοψήφιος αριθμός εισιτηρίων ανά παράσταση – όπως λόγου χάρη στον «Μονόλογο μιας μοδίστρας» με τη Νένα Μεντή.
Από τη δική του σκοπιά, ο Νίκος Μαρούλης, υπεύθυνος της πλατφόρμας Ticket Services, εξηγεί πως τα ποσοστά διαδικτυακής προπώλησης για όλα τα θεάματα που τρέχει και μαζί για τις θεατρικές παραστάσεις έχουν αυξηθεί την πενταετία μετά την πανδημία. Ετσι, αν η αναλογία έως τότε ήταν της τάξεως του 75% διαδικτυακή προπώληση – 25% ταμείο, πλέον η αναλογία έχει φτάσει στο 90% με 10%, με συνεχή αυξητική τάση υπέρ του πρώτου ποσοστού. Ο ίδιος το αποδίδει αυτό και στην ευκολία που έχει το να βγάλει κανείς εισιτήρια από το σπίτι του μέσα σε λίγα λεπτά, κάτι με το οποίο όλο και μεγαλύτερο μέρος του κοινού εξοικειώνεται.
Οσο για τη χρονική διάρκεια της προπώλησης ο Νίκος Μαρούλης βλέπει και στο θέατρο να ανοίγει νωρίτερα από ό,τι παλαιότερα, ενώ δεν λείπουν και… οι ακραίες μέθοδοι. «Τώρα πρόκειται να ανοίξει η προπώληση για θεατρική παραγωγή που θα ανέβει τον Ιανουάριο του 2027», λέει, μην κρύβοντας πως βρίσκει τέτοιες πρακτικές να λειτουργούν κυρίως ως εμπορικά τρικ από την πλευρά των συντελεστών των παραστάσεων, που προσδοκούν έτσι να δημιουργήσουν μια αίσθηση σημαντικού γύρω από την παράστασή τους.
Την ταχύτητα με την οποία θα εξαντληθούν τα εισιτήρια σε μια παράσταση -ή άλλο θέαμα- μπορεί να επηρεάσει και ο χώρος διεξαγωγής. Αν έχουμε να κάνουμε με χώρο που έχει διάκριση σε ζώνες, όπως είναι λόγου χάρη το Ηρώδειο, όποιος επιθυμεί να βρει οικονομικά εισιτήρια θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα, όπως επισημαίνει ο υπεύθυνος της Ticket Services. Αν θέλει πάλι να παρακολουθήσει από τη διακεκριμένη ζώνη, είναι αρκετά πιθανό να βρει εισιτήριο ακόμα και τελευταία στιγμή.
Κοινό που κυνηγά τις ταινίες-events
Στην έξοδο στο σινεμά μπορεί να χωρά ακόμα λίγος αυθορμητισμός της τελευταίας στιγμής, όμως δεν λείπουν και εδώ οι εξαιρέσεις και η τάση για ταινίες-events, που είδαμε να μεγαλώνει ιδιαίτερα μετά τη χρονιά του «Barbenheimer». Το να μη βρει εύκολα κανείς εισιτήριο αν δεν το εξασφαλίσει γρήγορα για μια πολυαναμενόμενη πρεμιέρα στις Νύχτες Πρεμιέρας ή στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης μπορεί να είναι κάτι που ούτως ή άλλως συνέβαινε, αλλά, πλέον, είναι και άλλοι παράγοντες που θα κάνουν κάποιον να κλείσει online εισιτήριο για μη φεστιβαλικές ταινίες.
Τα μεγάλα στούντιο και οι διανομείς τους κυνηγούν πλέον σταθερά να χτίσουν επικοινωνιακά την επόμενη ταινία-event και έτσι βλέπουμε και εδώ η προώθηση και συνεπώς η προπώληση να ξεκινούν κάποιο καιρό νωρίτερα. Μπορεί στην Ελλάδα να μη ζούμε ακόμα στιγμές «Οδύσσειας» του Κρίστοφερ Νόλαν, που είδε τις πρώτες προβολές του στο εξωτερικό να βγαίνουν sold out έναν χρόνο πριν η ταινία βγει στις αίθουσες, πάντως σε περιπτώσεις ταινιών-events οι διανομείς ανοίγουν την προπώληση έως και έναν μήνα νωρίτερα, όπως επιβεβαιώνει η Feelgood Entertainment.
Μια μέση ταινία πάντως στα Village Cinemas ανοίγει την προπώλησή της γύρω στις δύο εβδομάδες πριν από την κυκλοφορία της, όπως σημειώνει ο Χάρης Μπάκας, marketing director της εταιρείας. «Από εκεί και πέρα είναι θέμα ταινίας και κοινού. Στα Village δεν θα δούμε να τελειώνουν τα εισιτήρια στην προπώληση μιας πιο arthouse ταινίας, αλλά το “Avatar” που θα βγει τον Δεκέμβρη θα κάνει σίγουρα απανωτά sold out», εξηγεί ο υπεύθυνος. Δεν θα αφήσει απέξω ούτε τον παράγοντα social media – που όταν ανοίγουν έντονες συζητήσεις γύρω από μια ταινία τότε και ο κόσμος θα σπεύσει να εξασφαλίσει το εισιτήριό του για να τη δει.
Και έπειτα, όσο πιο μοναδική είναι η ίδια η εμπειρία τόσο πιθανότερο να αυξάνεται η κινηματογραφική προπώληση. Ο Χάρης Μπάκας φέρνει το παράδειγμα της αίθουσας ΙΜΑΧ που εγκαινιάστηκε πριν από τρεις μήνες στο παράρτημα του Mall Athens και παρουσιάζει αύξηση της τάξεως του 150% στην προπώληση – σε σχέση με τα εισιτήρια που έκοβε η συγκεκριμένη αίθουσα όσο ήταν ακόμη V-MAX Sphera.
Πάλι και στην περίπτωση των αιθουσών, το ειδικό κοινό είναι ένας ακόμα παράγοντας που θα γεμίσει τις αίθουσες. Μια ταινία anime ή μια μουσική ταινία, λόγου χάρη, μπορεί να παιχτεί σε λιγότερες αίθουσες των Village, αλλά οι προβολές μπορεί να είναι σχεδόν όλες γεμάτες.
Τέλος, το θερινό σινεμά, που στην Ελλάδα αποτελεί άλλη μία αγαπημένη περίπτωση κινηματογραφικού «event», δεδομένου ότι υπάρχει μέρος του κοινού που το επισκέπτεται με βασικό γνώμονα την ίδια την εμπειρία της ανοιχτής προβολής και όχι τόσο της ίδιας της ταινίας, έχει αρχίσει να αγαπά και αυτό την προπώληση. Εργαζόμενος σε θερινό του κέντρου της Αθήνας δεν κρύβει πως αυτό το καλοκαίρι υπήρχαν προβολές που έβγαιναν sold out από την προπώληση. «Υπήρχαν μέρες που το “Ταιριάζουμε;”, λόγου χάρη, από τις πιο επιτυχημένες ταινίες του καλοκαιριού σε εμάς, ήταν από την προπώληση sold out και στην πρώτη και στη δεύτερη προβολή του. Μιλάμε για ένα κοινό που δεν είναι αμιγώς σινεφίλ και επομένως θα κλείσει την έξοδό του στο θερινό, όπως θα έκλεινε ένα τραπέζι σε ένα εστιατόριο», καταλήγει, δείχνοντας, τελικά, πως κάθε είδους θεατής έχει μάθει να κλείνει αυτό που θέλει να απολαύσει από νωρίς.
