Η χλωρίδα της Βασιλίσσης Σοφίας, τα δέντρα της, οι θάμνοι, τα λουλούδια, τα πάρκα και οι πλατείες είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της Αθήνας. Ενα ερώτημα όμως αιωρείται. Θα μπορούσε αυτή η αρχοντική λεωφόρος της Αθήνας να γίνει ακόμη πιο πράσινη, να γίνει ονομαστή για τις δενδροστοιχίες της, τα κηπάρια, τους κρεμαστούς κήπους της; Ο ευεργετικός συνδυασμός της αστικής χλωρίδας με την ωραία αρχιτεκτονική φέρνει ψυχική ευφορία. Οταν περπατάμε στη Βασιλίσσης Σοφίας το νιώθουμε. Το θέαμα των δύο παλαιών πολυκατοικιών της δεκαετίας του ’50, καλυμμένων με αναρριχώμενο φυτό, αποτελεί σήμα κατατεθέν της λεωφόρου, στο ύψος της πλατείας Μαβίλη. Δίπλα στο μεσοπολεμικό αρχοντικό που τις τελευταίες δεκαετίες στεγάζει την πρεσβεία αρχικά της Γιουγκοσλαβίας και μετέπειτα της Σερβίας, οι πράσινες πολυκατοικίες της Βασιλίσσης Σοφίας είναι σημείο αναφοράς μιας αστικής ταυτότητας. Είναι χάρμα οφθαλμών.
Πέραν όμως της αναρριχώμενης πρασινάδας που γλυκαίνει το αστικό τοπίο και που δείχνει πόσο πολλά μπορούμε να κάνουμε στην πόλη μας, υπάρχει και αυτό που θα λέγαμε μνήμη των δέντρων. Η Βασιλίσσης Σοφίας δεν θα ήταν ίδιος δρόμος χωρίς τα δέντρα της, αυτά που υπήρξαν και αυτά που υπάρχουν. Ενα μητρώο αστικής χλωρίδας θα μας έδειχνε πως τα παρτέρια της λεωφόρου μπροστά στα παλιά αρχοντικά αλλά και πολλά σημεία στα πεζοδρόμια είχαν παλαιότατα δέντρα, συνήθως πεύκα, τα οποία με την ομπρελωτή σιλουέτα τους έδιναν χάρη και ατμόσφαιρα. Στη γωνία του υπουργείου Εξωτερικών, απέναντι από τη γαλλική πρεσβεία, υπήρχαν υπέροχα πεύκα, τα οποία σταδιακά αφανίστηκαν και αντικαταστάθηκαν στη δεκαετία του 1980 από πλατάνια προς την οδό Ακαδημίας, τα οποία ευδοκίμησαν.
Αλλά και στο κάδρο της φωτογραφίας μας, το πεύκο προς την πρεσβεία της Σερβίας ανήκει σε εκείνη τη γενιά των δέντρων, φυτεμένων πριν από πολλές δεκαετίες. Το ίδιο και στη γωνία Βασιλίσσης Σοφίας 86 και Λαμψάκου, στη μεσοπολεμική πολυκατοικία που σχεδίασε ο αρχιτέκτων Γεώργιος Κοντολέων (1896-1952), όπου ένα παλιό πεύκο έχει αξία όσο και τα αρχιτεκτονήματα του δρόμου. Φοίνικες, μουριές, λεύκες, πλάτανοι, ακακίες, τζακαράντες, επί του δρόμου ή στα στενά, συνθέτουν ένα αστικό οικοσύστημα αξιομνημόνευτο.
Θα προχωρούσε κανείς ακόμη περισσότερο αν έβαζε στο οπτικό του πεδίο τις προσόψεις των πολυκατοικιών ή νεοκλασικών αρχοντικών από την αρχή της Βασιλίσσης Σοφίας ώς τους Αμπελοκήπους. Θα τις έβλεπε κατάφορτες και ανθισμένες, με κρεμαστούς κήπους και με καταρράκτες ανθισμένων κλώνων.
Σκεφτείτε όλες τις προσόψεις με τα κηπάριά τους, πνιγμένες σε μπουκαμβίλιες, γιασεμιά, γλυσίνες, πλουμπάγκο, χωνάκια, αγιοκλήματα και χίλια δυο ακόμη είδη αναρριχώμενων ανθοφόρων φυτών που θα έκαναν τη Βασιλίσσης Σοφίας αξιοθέατο διεθνούς ενδιαφέροντος. Το Μουσείο Μπενάκη και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης μάς δείχνουν πώς θα μπορούσε να αναπτυχθεί το σύνολο του δρόμου. Αξίζουν μνείας και οι πικροδάφνες του υπουργείου Εξωτερικών.
Η Βασιλίσσης Σοφίας έχει το πλάτος εκείνο, την ιστορία, τον συμβολισμό και την ποικιλία που χρειάζεται για να γίνει ακόμη καλύτερη. Παρά το γεγονός ότι προ πολλού χάθηκε η ευκαιρία διάσωσης της παλαιάς όψης του δρόμου με τη σειρά-περιδέραιο των νεοκλασικών αρχοντικών της από την Πανεπιστημίου ώς τον Ευαγγελισμό, που θα την καθιστούσαν μια από τις ωραιότερες λεωφόρους της Ευρώπης, η δυνατότητα παραμένει. Και είναι συναρπαστική. Η πατίνα του χρόνου δίνει βάθος στις όψεις των κτιρίων και η ορμή προς το νέο γεννά πάντα κάτι καινούργιο.
Την άνοιξη και το φθινόπωρο σε δύο κύκλους ανθοφορίας, αλλά και τώρα το καλοκαίρι με τις μπουκαμβίλιες και τα γιασεμιά στις δόξες τους, η Βασιλίσσης Σοφίας θα οδεύει προς μια παγκόσμια πρωτοτυπία.
