«Ολα ξεκινούν πάντα με έναν πόλεμο». Με αυτή τη φράση που σιβυλλικά εκφέρεται από τα χείλη τριών ηλικιωμένων γυναικών αρχίζει την παράσταση «Hic sunt dracones»/ Εδώ υπάρχουν δράκοι» η μεγάλη Αριάν Μνουσκίν, που στα 86 της χρόνια, πλήρης θεατρικών νεωτερισμών, πειραματισμών και επιτυχιών, επανέρχεται με ένα καθαρά πολιτικό έργο, μια καινούργια ευρωπαϊκή saga.
Με το πρώτο μέρος (από τα συνολικά τρία) αυτής της γιγαντιαίας πολιτικής και ιστορικής τοιχογραφίας επέλεξε να ανοίξει το πρόγραμμά του στην Πειραιώς 260 το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, παρουσιάζοντας μια εμβληματική δημιουργό την οποία το ελληνικό κοινό λατρεύει, κάτι που αποδεικνύεται από τα συνεχή sold out των παραστάσεών της στην Ελλάδα. Οπως ήταν λοιπόν αναμενόμενο, η αίθουσα Δ της Πειραιώς 260 γέμισε ασφυκτικά την Παρασκευή από θεατές όλων των ηλικιών – παλιούς θαυμαστές και νέους θεατρόφιλους. Παρακολουθήσαμε με σεβασμό μια παράσταση περίπου δυόμισι ωρών –από τις πιο «σύντομες» της Μνουσκίν– για να αποκρυπτογραφήσουμε το μυστικό των μη χαρτογραφημένων περιοχών ενός χάρτη που θα μπορούσε να εικονίζει την Ευρώπη. Στη σκηνή οριοθετείται ως μια φανταστική Terra Incognita, κατοικημένη από τερατώδη και επικίνδυνα πλάσματα. Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Μνουσκίν δηλώνει: «Η Ευρώπη κατοικείται από δράκους!», ενώ με το άνοιγμα της σκηνής στην οθόνη εμφανίζεται το πρόσωπο του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η πρόθεση της σκηνοθέτιδoς –σε συνεργασία με τη σύντροφό της, φιλόσοφο Ελέν Σιξού– είναι να αντιδράσει καλλιτεχνικά και μεταφορικά στην απόπειρα υποδούλωσης και καταστροφής μιας ανεξάρτητης χώρας, μόνο που στη σκηνή η Ρωσία του 1917 και του Λένιν γίνεται ο στόχος της ιδρύτριας του Théâtre du Soleil. Η ιστορία απλώς επαναλαμβάνεται, μας λέει η Μνουσκίν, επιλέγοντας δομή που συνδυάζει στοιχεία από τον αφηγηματικό τρόπο των ραψωδιών –η αφηγήτρια με όλες τις σημειώσεις της βρίσκεται επάνω στη σκηνή– με το δυτικό θέατρο, έτσι όπως ο Σαίξπηρ το γονιμοποίησε. Aδηλοι χρησμοί και «ο πατέρας όλων πόλεμος» του Ηράκλειτου κατατρύχουν τον άνθρωπο σε όλη την ιστορική του διαδρομή.
Στο «Εδώ υπάρχουν Δράκοι» μεταφερόμαστε στην καρδιά της Ρωσικής Επανάστασης. Η Αριάν Μνουσκίν και η Σιξού προσπαθούν να απαντήσουν στο θεμελιώδες ερώτημα: Τι δημιουργεί έναν ισχυρό ηγέτη, αυτόν που δεν διστάζει να υποκινήσει καταστροφές;
Η σκηνοθεσία είναι θεαματική, αλλά ταυτοχρόνως τέλεια συγχρονισμένη ώστε να ρέει απρόσκοπτα. Οι εναλλαγές των σκηνικών και οι ακολουθίες των σκηνών εκτελούνται, συχνά ταυτόχρονα, από τουλάχιστον τριάντα χαρακτήρες, υπό τον ήχο φωνών ηχογραφημένων σε σύγχρονα ρωσικά, με τη χρήση βίντεο και φωτογραφιών εποχής. Η αριστοτεχνική ερμηνεία βασικών μορφών της Ρωσικής Επανάστασης, όπως ο Λένιν με το λαμπερό κρανίο και το επικό του γένι, ή, αντίστροφα, ο Στάλιν, επιβλητική και ιερατική φυσιογνωμία σε μια σκηνή στην οποία οι επικεφαλής του Πολιτικού Γραφείου σφραγίζουν τη μοίρα μιας ήδη μαρτυρικής Ουκρανίας. Αν κάτι μας έλειψε σίγουρα δεν ήταν το κείμενο, που ενίοτε παραείναι αναλυτικό και ελαφρώς παιδαγωγικό. Ξαναβρήκαμε όμως την ακαταμάχητη γοητεία και δημιουργική ορμή της Μνουσκίν στη σκηνή με την άφιξη του έφιππου τσάρου Νικολάου Β΄, στα τρένα που βγαίνουν μέσα από το σκοτάδι, στο χιονισμένο «χαλί» που σκουπίζεται όπως ο άνεμος σαρώνει ιδέες και ελπίδες. Απολαύσαμε μαγεία, ποίηση και συναίσθημα, ανυπομονώντας για ένα δεύτερο μέρος.
