«Εχουμε πόλεμο, δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει κάθε μέρα, θα πάθουμε μεγάλη ζημιά». Ηταν 12 το πρωί, Μεγάλη Παρασκευή, και σε ένα χωριό της Κρήτης, στη Φουρνή Λασιθίου, βρεθήκαμε να συζητάμε στο καφενείο με τον κ. Νίκο και άλλους ντόπιους, για τον Τραμπ, το ελαιόλαδο, τις εξαγωγές.
Προϊόντα όπως το λάδι και οι βρώσιμες ελιές που παράγει ο κ. Νίκος, αλλά και το κρασί, τα ροδάκινα, η φέτα, ελληνικά προϊόντα ιδιαίτερα δημοφιλή στην αμερικανική αγορά, όπως φαίνεται από την αύξηση των εξαγωγών τα τελευταία χρόνια, «απειλούνται» από την πολιτική του Αμερικανού προέδρου. «Αμ δεν απειλούνται από την πολιτική του», με διορθώνει ο κ. Νίκος, «αλλά από τη διάθεσή του. Αν ξυπνήσει στραβά… κοπανάει δασμούς, αν ξυπνήσει καλά, τους παίρνει πίσω. Αν ήταν μια σταθερή πολιτική, θα κάναμε κι εμείς τα κουμάντα μας!».
Οι κρητικές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι κατά κύριο λόγο το ελαιόλαδο, η βρώσιμη ελιά, τα τυροκομικά προϊόντα, το μέλι. Μπορεί για τα αμερικανικά μεγέθη να αποτελούν αμελητέα ποσότητα οι εισαγωγές κρητικών προϊόντων, αλλά για τους παραγωγούς της Κρήτης οι εξαγωγές στην Αμερική είναι ζωτικής σημασίας. Το ελαιόλαδο, για παράδειγμα, αποτελεί περίπου το 70% του συνόλου των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ.
Η αλλοπρόσαλλη δασμολογική πολιτική του προέδρου Τραμπ προκαλεί ανησυχία σε όλη την Ελλάδα, από την Κρήτη και την Πελοπόννησο μέχρι τη Βέροια, και από τα νησιά του Αιγαίου μέχρι το Ιόνιο. Tα ίδια συζητούν παντού οι παραγωγοί, τους ίδιους προβληματισμούς έχουν, η αγωνία τους είναι κοινή. Φοβούνται ότι θα μειωθεί η πίτα της αγοράς προς τις ΗΠΑ, καθώς τα προϊόντα τους λόγω κόστους δεν θα είναι ανταγωνιστικά, παρά τις όποιες προσπάθειες γίνουν για να απορροφηθεί μέρος της δασμολογικής επιβάρυνσης, φοβούνται ότι θα υπάρξουν και παράπλευρες απώλειες από τη γενικότερη εμπορική αναστάτωση.
Η είσοδος στην αμερικανική αγορά ήταν πάντοτε ένα όνειρο για τις ελληνικές επιχειρήσεις, μια δύσκολη υπόθεση που απαιτούσε πολλή δουλειά, υπομονή, προσεκτικές κινήσεις, συνέπεια. Τα τελευταία χρόνια η προσπάθεια είχε αποδώσει καρπούς.
Η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ την περίοδο 2020-2024 κατέγραψε μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 20,4%, ενώ το μερίδιο των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών, από 3,75% το 2020, έφτασε το 4,89% το 2024.
Η στόχευση σε άλλες αγορές είναι μονόδρομος. Σε χώρες της ΝΑ Ασίας, στην Ιαπωνία και στον Καναδά, σε πολλές αραβικές χώρες, υπάρχουν αγορές για τα ελληνικά προϊόντα. Αν, όπως λέει ο κ. Νίκος, ο πόλεμος ξεκίνησε, πρέπει να αναζητήσουμε παντού συμμάχους.
