Από τις πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς της, μεταμορφώσιμη στη σκηνή και στα κινηματογραφικά πλατό, η Εύη Σαουλίδου δεν σπαταλά τα χαρίσματά της σε πολλές δουλειές ταυτόχρονα. Ειδικά από την πανδημία και μετά, τα βήματά της είναι μετρημένα ανάμεσα στην υποκριτική, στη διδασκαλία και στον εποικοδομητικό προσωπικό χρόνο. Οταν παίζει, αναπόφευκτα έρχεται στον νου εκείνο το δροσερό κορίτσι στις «Νύφες» του Π. Βούλγαρη, η Βενετία στο «Μπέλα Βενέτσια» που σκηνοθέτησε ο Λ. Βογιατζής –ρόλος που της προσέφερε το 2007 το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη»–, τις ηρωίδες που σημάδεψε στο «Αμόρε», στο Εθνικό Θέατρο και σε άλλες σκηνές της Αθήνας.
Είκοσι έξι πλούσια χρόνια στο θέατρο, δίπλα σε σκηνοθέτες όπως οι Νίκος Μαστοράκης, Γιάννης Κόκκος, Κατερίνα Ευαγγελάτου, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Νίκος Καραθάνος, Αργυρώ Χιώτη, Δημήτρης Καραντζάς, Ιώ Βουλγαράκη, Γιάννος Περλέγκας, Αρης Μπινιάρης, Γιώργος Κουτλής, και στο σινεμά οι Αλέξανδρος Αβρανάς, Χρήστος Δήμας, Μπάμπης Μακρίδης, Αλέξανδρος Βούλγαρης κ.ά.
Αυτόν τον καιρό τη συναντάμε στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, στο Rex, όπου παίζει στον «Εχθρό του λαού», που βασίζεται στο έργο του Ιψεν, όπως το «πείραξε» και σκηνοθέτησε ο 29χρονος Κωνσταντίνος Βασιλακόπουλος.
Πρωταγωνιστής στο πρωτότυπο είναι ο επαναστάτης γιατρός Στόκμαν, ο οποίος καταγγέλλει τη μόλυνση στα δημοτικά λουτρά της πόλης του, τα βάζει με ισχυρούς, προσπαθώντας να αφυπνίσει τους συμπολίτες του και εντέλει κατηγορείται ως «ο εχθρός του λαού». Στη διασκευή του νεαρού σκηνοθέτη, πρωταγωνίστρια είναι η ασυμβίβαστη δήμαρχος, η οποία αγωνίζεται να κινητοποιήσει τους κατοίκους της πόλης της, που υποτίθεται πως είναι ο Πειραιάς, για την ατμοσφαιρική ρύπανση που προκάλεσε η πετρελαιοβιομηχανία S-Oil.
Τραγικά επίκαιρο έργο
«Από το 1882 που γράφτηκε το έργο του Ιψεν μέχρι σήμερα έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των ανθρώπων που αντιστέκονται», λέει στην «Κ» η Εύη Σαουλίδου. «Το να θέλει ένας νέος σκηνοθέτης όπως ο Κωνσταντίνος να ασχοληθεί με τον “Εχθρό του λαού”, μεταγράφοντας το έργο στο σήμερα, για μένα ήταν ένα συν». Οπως και ο τρόπος που την προσέγγισε: της τηλεφώνησε, της μίλησε για τη διαδρομή του από τον Πύργο Ηλείας όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, στην Αθήνα, τις πρώτες σπουδές στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, τις επόμενες στο Αμστερνταμ, την πρακτική του δίπλα στον Ιβο βαν Χόβε. «Διέκρινα μια ορμή στα λόγια του και μου άρεσε, όπως η εκδοχή που προτείνει». Παρότι μεσολάβησαν 143 χρόνια από τότε που συνέγραψε το έργο ο Ιψεν, η καταξιωμένη ηθοποιός λέει ότι είναι τραγικά επίκαιρο, αφού και σήμερα, συχνά μιλάμε για διαπλοκή, συγκάλυψη, πολιτική ασυδοσία, οικονομικά σκάνδαλα. Ομως πόσο εύκολο είναι να ευαισθητοποιηθεί και να συνασπιστεί μια κοινωνία σήμερα, μπροστά σε έναν κίνδυνο; «Ο κόσμος δεν είναι πολιτικοποιημένος, συχνά δεν γνωρίζει γιατί κατεβαίνει στον δρόμο, μπορεί να το κάνει από ένστικτο, ίσως από ένα αντανακλαστικό το οποίο είναι πολύτιμο, αλλά θέλει προσοχή, γιατί εύκολα μπορεί να καταπατηθεί ή να χειραγωγηθεί».
Πόσο βαθιά είναι η σύγκρουση θεμάτων δημόσιας υγείας απέναντι σε οικονομικά συμφέροντα, στο όνομα της ανάπτυξης; Και ευθύνονται μόνο η πολιτική εξουσία, οι δικαστικές αρχές και τα ΜΜΕ όπως θίγεται στο έργο; «Το να φταίνε οι άλλοι κι όχι εμείς είναι βαθιά και παλιά ανθρώπινη λειτουργία. Οσα θίγονται στο έργο, όπως τα οικονομικά συμφέροντα απέναντι στα κοινωνικά αγαθά, οι φυσικοί πόροι, η προστασία του περιβάλλοντος, η κλιματική κρίση, η βιώσιμη ανάπτυξη, όταν τίθενται στο τραπέζι, δυστυχώς, η ζυγαριά γέρνει προς την πλευρά των οικονομικών συμφερόντων. Ο κόσμος τα τελευταία χρόνια έχει ευαισθητοποιηθεί, αλλά κάθε φορά που αποκαλύπτεται ένα θέμα οικονομικού συμφέροντος, είναι δύσκολο να έρθουν στην επιφάνεια τα πραγματικά προβλήματα και να δράσουμε γι’ αυτά».
Ο κόσμος δεν είναι πολιτικοποιημένος, συχνά δεν γνωρίζει γιατί κατεβαίνει στον δρόμο, μπορεί να το κάνει από ένστικτο, ίσως από ένα αντανακλαστικό το οποίο είναι πολύτιμο, αλλά εύκολα μπορεί να καταπατηθεί ή να χειραγωγηθεί.
Η Στόκα, η μαχητική δήμαρχος την οποία υποδύεται, είναι μια γυναίκα που δεν το βάζει κάτω, όμως παρά τα όσα αποκαλύπτει, αμφισβητείται η αξιοπιστία της. «Είναι μια γυναίκα που αποφασίζει να δράσει για ό,τι ταλαιπωρεί τον τόπο της», λέει η Εύη Σαουλίδου. «Ο σκηνοθέτης δεν ήθελε στη διασκευή του ακόμη ένα διεφθαρμένο πολιτικό, αλλά ένα πρόσωπο που κινητοποιεί τους πολίτες. Στην αρχή μου φάνηκε ουτοπικό ότι μπορεί να υπάρχει σήμερα ένα πολιτικό πρόσωπο ικανό να τα βάλει με όλους. Ο Κωνσταντίνος, επειδή ζει σε άλλη χώρα, ίσως δεν έχει επαφή με τη διαπλοκή της δικής μας χώρας», καταλήγει απαισιόδοξα η ηθοποιός.
Της αρέσει να μιλάει με παραδείγματα και αναφέρεται σε έναν καλό φίλο, νομικό, που ζει μόνιμα στην Ιταλία και πρόσφατα αποφάσισε να κινηθεί νομικά απέναντι στο γνωστό σκάνδαλο διαρροής των προεκλογικών emails Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό. «Με εντυπωσίασαν η ευθιξία και η δυναμική του, ότι ένας άνθρωπος θέλησε να κινηθεί νομικά για το συμβάν αυτό, όταν εμείς εδώ δεν προλαβαίνουμε να γυρίσουμε το μάγουλο».
Την επαναφέρω στην ηρωίδα της και ρωτάω αν είναι εύκολο σήμερα να σταθεί ένα τέτοιο πολιτικό πρόσωπο που προδίδεται ακόμη και από την οικογένειά της. Μου μιλάει για την Καβάλα, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, «σε ένα περιβάλλον που δηλητηριαζόταν καθημερινά εξαιτίας ενός εργοστασίου λιπασμάτων που θυμάμαι από παιδί. Πολλές φορές η δημόσια υγεία περνούσε σε δεύτερη μοίρα γιατί οι άνθρωποι προσπαθούσαν κυρίως να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Στην αρχή δεν μου ήταν εύκολο να υπερασπιστώ μια τέτοια ηρωίδα, όμως καθημερινά μου κάνει καλό γιατί μου θυμίζει όλα αυτά για τα οποία πρέπει να παλεύουμε».
«Δεν θα σας κάνω τη χάρη να γυρίσω στο σπίτι μου με την ουρά στα σκέλια και να παριστάνω τη νοικοκυρούλα», λέει η ηρωίδα της, ενώ στοχοποιείται από ένα τηλεοπτικό κανάλι και κοινωνικά δίκτυα ως «εχθρός της πόλης» της. «Εχει ενδιαφέρον πώς φωτίζει στην εκδοχή του ο σκηνοθέτης τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα σύγχρονα ΜΜΕ και τα social media. Με σοκάρει και με τρομάζει κάθε απόπειρα δολοφονίας χαρακτήρα σε γυναίκες και άνδρες. Παρότι γίνεται προσπάθεια για συμπερίληψη, ταυτόχρονα παρακολουθώ τρομερή μισαλλοδοξία. “Εχθρός του λαού” σήμερα είναι όποιος θέλει να σταθεί στο ύψος της αξιοπρέπειάς του και προσπαθεί να υπερασπιστεί τις αξίες του».
Εχει ενδιαφέρον πώς φωτίζει στην εκδοχή του ο σκηνοθέτης τον τρόπο που λειτουργούν τα σύγχρονα ΜΜΕ και τα social media. Με σοκάρει και με τρομάζει κάθε απόπειρα δολοφονίας χαρακτήρα σε γυναίκες και άνδρες.
Σύντομα οι παραστάσεις στο Εθνικό τελειώνουν και η Εύη Σαουλίδου θα αναχωρήσει για το εξωτερικό. Τον Ιούνιο ξεκινάει στο Βέλγιο γυρίσματα για την ταινία «Αδικη ζωή της Βασιλείας Μπελούσι» του Στέλιου Καμμίτση. Παράλληλα θα δουλεύει στη Βασιλεία της Ελβετίας με την ομάδα της Volksbuehne Basel την παράσταση «Μutige Frauen Erinnern ins Jetzt» (προσωρινός τίτλος) που σκηνοθετεί η Γερμανίδα Ανίνα Τζέντρεκο. Η παραγωγή θα ανέβει τον Ιανουάριο του 2026 στη Βασιλεία και μετά ίσως τη δούμε και στην Αθήνα. «Θέμα της παράστασης είναι η γυναίκα στην αντίσταση με μια ευρεία έννοια. Το δικό μου μέρος αφορά τις γυναίκες κρατούμενες στη Μακρόνησο, επίσης υπάρχουν αναφορές στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, γενικότερα στα ανθρώπινα δικαιώματα. Στο πρώτο κύκλο προβών δουλέψαμε πάνω σε κείμενο της Ερέν Κεσκίν, της Tουρκάλας δικηγόρου και υπερασπίστριας ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Νοσταλγία
Σε τι άλλαξε το συνεσταλμένο κορίτσι που μεγάλωσε στην Καβάλα, αγάπησε το θέατρο μέσα από τον δάσκαλο εικαστικών στο Πολυκλαδικό Λύκειο της πόλης, έφτασε στο ΚΘΒΕ και με σκληρή δουλειά καθιερώθηκε στην ανταγωνιστική Αθήνα; «Είμαι ακόμη βαθιά συνεσταλμένη, προσπαθώ να σέβομαι πως μεγαλώνω, να ακούω τις ανάγκες μου, να θυμάμαι όσους άφησαν το σημάδι τους και μου έδωσαν φως και δύναμη».
Νοσταλγεί τον ήσυχο τρόπο ζωής στην Καβάλα και επιστρέφει στον τόπο της νιότης όποτε μπορεί. «Πέρασα εκεί τον καιρό της καραντίνας, αφέθηκα σε τεράστιες βόλτες με το σκυλί μου, αποφάσισα να μη γεμίζω τον χρόνο μου μόνο με τη δουλειά. Ξαναέζησα τη φύση που λατρεύω και ένιωσα για πρώτη φορά ότι ο άνθρωπος μπορεί μόνο από τη φύση να ταπεινώνεται, δηλαδή να επιστρέφει στο μέγεθός του».
«Είναι ωραίο να χάνεσαι, να ξεχνιέσαι και να ξαναβρίσκεις τον εαυτό σου», είχε πει σε παλιότερη συνέντευξη. «Εννοώ να βλέπεις πόσο μπορείς να υποστηρίξεις πράγματα που πίστευες. Προσπαθώ να μη χάνω την πρωταρχική έννοια της ανθρωπιάς. Θυμάμαι πάντα ότι προέρχομαι από ένα απλό, λαϊκό περιβάλλον, μεγαλωμένη με πολλή αγάπη και χρωστάω ευγνωμοσύνη στην οικογένειά μου».
Ολα αυτά την οδήγησαν να δίνει περισσότερο χρόνο στον εαυτό της. «Οταν ξεκίνησα τη διδασκαλία, σταμάτησα να παίζω στο θέατρο. Δύο χρόνια έμεινα μακριά από τη σκηνή για να ξαναβρώ την προσωπική μου ζωή, να δώσω χρόνο σ’ αυτό που λένε εκπαίδευση χωρίς να διασπώμαι σε πολλές πλευρές. Με βοήθησε το διάβασμα που αγαπώ πολύ, ότι συγκρούστηκα με τον εαυτό μου, αφού ακόμη και το σώμα μου είχε μάθει στη βιασύνη. Σε μια εποχή που όλα έτρεχαν, πάτησα φρένο. Αλλά το καλό που ανακάλυψα, με έκανε να ξαναδώ τα πράγματα και να περιπλανηθώ, να αντεπεξέλθω και με λιγότερα χρήματα».
