«Περί τίνος πρόκειται;». Γύρω από το θεμελιώδες οντολογικό ερώτημα που θέτει ο Διόνυσος χτίζει το θεατρικό του σύμπαν ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, με τη δική του μέθοδο, εδώ και δεκαετίες. Δεν θα μπορούσε να λείπει, λοιπόν, από το αυριανό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου 2025 που θα απευθύνει ο Eλληνας σκηνοθέτης σε όλον τον κόσμο.
«Ερώτημα που ενεργοποιεί τον δημιουργό προς την κατεύθυνση μιας ολοένα βαθύτερης έρευνας της ρίζας του μύθου και των πολλαπλών διαστάσεων του ανθρώπινου αινίγματος», γράφει.
Ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, ως ο συγγραφέας του μηνύματος, είναι ο δεύτερος Eλληνας που επιλέγεται, μετά τον Ιάκωβο Καμπανέλλη (2001), από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (ΔΙΘ), το οποίο και καθιέρωσε τον εορτασμό από το 1961.
Ο Ζαν Κοκτό συνέταξε το πρώτο μήνυμα στις 27 Μαρτίου του 1962. Εκτοτε, κάθε χρόνο μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο. Συνολικά 63 και ανάμεσά τους οι: Aρθουρ Μίλερ, Λόρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρό, Πίτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Eσλιν, Αριάν Μνουσκίν, Ντάριο Φο, Πίτερ Σέλαρς, Τζούντι Ντεντς, Γιον Φόσε. Το κείμενο μεταφράζεται σε περισσότερες από 40 γλώσσες, προωθείται μέσα από το δίκτυο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και τα 86 εθνικά του κέντρα αλλά και θεατρικούς οργανισμούς σε όλο τον κόσμο, ενώ συνοδεύεται τα τελευταία χρόνια και από οπτικό υλικό.
Το βίντεο που γυρίστηκε στην Αθήνα (και υπογράφει ο σκηνοθέτης Νίκος Πάστρας) είναι μια συμπαραγωγή του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και του Κυπριακού Κέντρου Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου.
Ακολουθεί τον Θεόδωρο Τερζόπουλο να διαβάζει το κείμενο στη θυμέλη του Θεάτρου Διονύσου, ενώ διαφορετικές λήψεις σε επιλεγμένους χώρους της Αθήνας –αρχαιολογικούς και μη–, όπως η Αρχαία Αγορά, το Ωδείο Ηρώδου Αττικού, αλλά και το Θέατρο Aττις, αναδεικνύουν την ατμόσφαιρα μιας πόλης και μιας χώρας-γενέθλιο τόπο της θεατρικής δημιουργίας.
Το μήνυμα, που σχολιάζεται ήδη διεθνώς ως ένα από τα πιο παρεμβατικά των τελευταίων χρόνων, επισημαίνει:
«Μπορεί το θέατρο να αφουγκραστεί το SOS που εκπέμπει η εποχή μας, σε έναν κόσμο με πτωχοποιημένους πολίτες, έγκλειστους στα κελιά της εικονικής πραγματικότητας, περιχαρακωμένους στην ασφυκτική ιδιώτευσή τους; Σε έναν κόσμο με ρομποτοποιημένες υπάρξεις μέσα σε ένα ολοκληρωτικό σύστημα ελέγχου και καταστολής σε όλο το φάσμα της ζωής; Ανησυχεί το θέατρο για την οικολογική καταστροφή, την αύξηση της θερμοκρασίας της γης, τις τεράστιες απώλειες της βιοποικιλότητας, τη μόλυνση των ωκεανών, το λιώσιμο των πάγων, την αύξηση των δασικών πυρκαγιών και τα ακραία καιρικά φαινόμενα; Μπορεί το θέατρο να γίνει ένα ενεργό κομμάτι του οικοσυστήματος; Το θέατρο παρακολουθεί τα φαινόμενα των ανθρώπινων επιπτώσεων στον πλανήτη εδώ και πολλά χρόνια, αλλά δυσκολεύεται να συνδιαλλαγεί με αυτό το πρόβλημα».
Οξυδερκές, στοχαστικό και πολιτικά προσανατολισμένο το μήνυμα, πυκνώνει σε 455 λέξεις τη θεατρική, υπαρξιακή και κοινωνική κοσμοθεωρία του δημιουργού του, δίνοντας τροφή για σκέψη: «Μπορεί ο προβολέας του θεάτρου να φωτίσει το κοινωνικό τραύμα και να πάψει να φωτίζει παραπλανητικά τον εαυτό του;
»Ερωτήματα που δεν επιδέχονται οριστικές απαντήσεις, επειδή το θέατρο υπάρχει και μακροημερεύει χάρη στα αναπάντητα ερωτήματα».
