«Είμαι το AI – One, ένα νευρωνικό δίκτυο, και το μόνο που κάνω είναι ερωτήσεις στους συμμετέχοντες, που οι απαντήσεις τους θα μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα την κατάσταση της συλλογικής συνείδησης της ανθρώπινης εξέλιξης», λέει η Ελλη Στάη, ή μάλλον το βίντεο στο οποίο εμφανίζεται η γνωστή δημοσιογράφος, στην παράσταση «Απόρρητο – Νέα τάξη πραγμάτων», που έκανε πρεμιέρα την περασμένη εβδομάδα στο θέατρο «Τζένη Καρέζη».
Η σκηνοθέτις Ταμίλα Κουλίεβα καταπιάστηκε με το έργο του Ιβάν Βιριπάγιεφ «Νέα ηθική τάξη πραγμάτων», μεταφέροντάς μας στο 2028, εντός ενός ερευνητικού κέντρου όπου εκτυλίσσεται μια επιστημονική έρευνα μέσω κρυπτογραφημένων ερωταπαντήσεων. Οι ερωτήσεις, που αφορούν κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, διαπροσωπικές σχέσεις, επιστήμες, αλλά και φιλοσοφικές συζητήσεις, γίνονται από ένα εξελιγμένο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο εμφανίζεται με ανδρική μορφή (Παύλος Τσίμας) αλλά και με γυναικεία (Ελλη Στάη). Απέναντι στις ψηφιακές αναπαραστάσεις των δύο δημοσιογράφων στέκουν, σε τρεις κύκλους συνεντεύξεων, ή καλύτερα ανακρίσεων, μία ψυχοθεραπεύτρια (Ταμίλα Κουλίεβα), μία βιολόγος (Μαριάννα Κιμούλη) και ένας νευροεπιστήμονας (Χρήστος Στέργιογλου).
«Φαντάστηκα ότι στο μέλλον η ΑΙ θα δανείζεται μορφές από ανθρώπους που ξέρουμε και αγαπάμε – από πρόσωπα οικεία στο ευρύ κοινό, τα οποία εμπνέουν εμπιστοσύνη και φέρουν κάποιο σεβασμό», λέει στην «Κ» η σκηνοθέτις της παράστασης όταν τη ρωτάμε γιατί επέλεξε δύο γνωστούς δημοσιογράφους για τον συγκεκριμένο «ρόλο». Πέρα όμως από αυτό, η κ. Στάη και ο κ. Τσίμας δεν κλήθηκαν να βγουν εντελώς έξω από τα νερά τους, καθώς στην ουσία έκαναν ό,τι και στη ζωή τους: έθεσαν ερωτήματα για την αναζήτηση της αλήθειας.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, πολλά από αυτά τα ερωτήματα είτε δεν μπορούσαν να απαντηθούν είτε ανάγκαζαν τους συνεντευξιαζόμενους να πέφτουν σε αντιφάσεις. «Η τεχνητή νοημοσύνη παίρνει συνέντευξη από τρία λαμπρά μυαλά (που εκπροσωπούν τα 150 άτομα της πραγματικής έρευνας του 2018 από την οποία εμπνεύστηκε ο Βιριπάγιεφ). Αυτοί οι κορυφαίοι επιστήμονες έχουν, υποτίθεται, την απάντηση σε φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους. Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται μέσα από το έργο, οι ίδιοι όχι μόνο δεν έχουν βρει απαντήσεις σε δικά τους προσωπικά θέματα, αλλά δεν έχουν κάνει καν την ερώτηση», αναφέρει η κ. Κουλίεβα και συνεχίζει: «Αντιθέτως, σκοπός του έργου, του θεάτρου καθώς και του δημιουργού δεν είναι να δώσει λύσεις, αλλά να θέσει αυτά τα ερωτήματα».
Παρακολουθώντας την παράσταση και βλέποντας τους δύο δημοσιογράφους που υποδύονται το AI – One να φέρνουν τους τρεις πρωταγωνιστές σε οριακό σημείο, κυριαρχώντας στη συζήτηση, αναρωτιόμασταν αν η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον ηθοποιό: «Πιστεύω πως όχι, παρόλο που έχει εισβάλει σε κάθε πεδίο της τέχνης. Αλλωστε το θέατρο, σε αντίθεση με τη μουσική ή τη ζωγραφική για παράδειγμα, αφορά το εδώ και το τώρα, και την επικοινωνία του καλλιτέχνη με το κοινό την ώρα της δημιουργίας», εξηγεί η σκηνοθέτις.
«Απόρρητο – Νέα τάξη πραγμάτων», έως τις 23 Μαρτίου, θέατρο «Τζένη Καρέζη».
