«Ας πάω με το καλό στο θέατρο και σιγά σιγά θα έρθουν και αυτά. Το πρώτο μέλημα νομίζω ότι είναι αυτό: να γνωρίσω το Εθνικό Θέατρο, να γνωρίσω τους συνεργάτες μου, να μάθω πώς λειτουργούν τα τμήματα, κάθε τι που συμβαίνει, τι αποτελεί προτεραιότητα, τι θα ήθελαν ενδεχομένως κι εκείνοι να διαμορφωθεί ή να αλλάξει για τη σωστή και ορθή λειτουργία του θεάτρου. Είμαι άνθρωπος που πιστεύει πολύ στην ομάδα και στην ομαδική δουλειά».
«Θα είναι ένα θέατρο ανοιχτό, ξεκινώντας από τη γειτονιά του –μιλώ τώρα για το Κτίριο Τσίλλερ– και θα διευρύνεται προς τα έξω», λέει η Αργυρώ Χιώτη.
Μόλις έχει ανακοινωθεί ότι είναι η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου, όμως στην άλλη άκρη της γραμμής, η σκηνοθέτις και δραματουργός Αργυρώ Χιώτη δεν βιάζεται να απαντήσει σε… επείγουσες δημοσιογραφικές ερωτήσεις για τις πρώτες κινήσεις της ή τον καλλιτεχνικό της προγραμματισμό. Οχι βέβαια ότι δεν διαθέτει, όσο νωρίς και αν είναι, αυτό που λέμε όραμα. «Το Εθνικό Θέατρο πρέπει να είναι πλουραλιστικό, ανοιχτό σε όλους και σε όλες τις μορφές θεάτρου, τις θεατρικές γλώσσες αλλά και την κοινωνία», λέει στην «Κ» και συνεχίζει: «Θα δουλέψω προς αυτή την κατεύθυνση. Θα είναι ένα θέατρο ανοιχτό, ξεκινώντας από τη γειτονιά του –μιλώ τώρα για το Κτίριο Τσίλλερ– και θα διευρύνεται προς τα έξω».
Αυτό το «προς τα έξω», ειδικά, ακούγεται σαν προτεραιότητά της. Είναι το πρώτο πράγμα που απαντά όταν τη ρωτάμε γιατί κατέθεσε υποψηφιότητα για την καλλιτεχνική διεύθυνση της πρώτης σκηνής της χώρας. «Θεωρώ ότι η μέχρι τώρα εμπειρία μου», σημειώνει, «κυρίως μέσα από τις συνεργασίες μου με οργανισμούς του εξωτερικού, μου δίνει τις βάσεις ώστε να δουλέψουμε για την εξωστρέφεια του Εθνικού Θεάτρου – αυτό κυρίως συζήτησα και με την επιτροπή κατά την παρουσίαση του φακέλου μου. Νομίζω ότι έχω τις δυνατότητες που απαιτούνται, ώστε να προσπαθήσουμε ομαδικά, προκειμένου να ανοίξει το Εθνικό Θέατρο ακόμη περισσότερο προς το εξωτερικό και να συνομιλεί με τις διεθνείς τάσεις».
Ο ανοιχτός διαγωνισμός
Η «επιτροπή» είναι, βέβαια, η ειδική επιτροπή αξιολόγησης και επιλογής που όρισε το υπουργείο Πολιτισμού για την πλήρωση της θέσης της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του Εθνικού Θεάτρου και η οποία καθυστέρησε να συγκροτηθεί – θυμίζουμε ότι ο προηγούμενος πλέον καλλιτεχνικός διευθυντής, Γιάννης Μόσχος, είχε ανακοινώσει τον Σεπτέμβριο ότι δεν θα διεκδικήσει ανανέωση της θητείας του, προκαλώντας τότε «μεγάλη έκπληξη» στο ΥΠΠΟ («Κ», 19.9.2024), το οποίο δεν είχε ακόμη ανακοινώσει τον τρόπο επιλογής της διάδοχης κατάστασης. Τελικά, ενώ η θητεία του έληξε τον Δεκέμβριο, ζητήθηκε από τον κ. Μόσχο να παραμείνει στο πόστο του μέχρι να ολοκληρωθεί ο ανοιχτός διαγωνισμός για τη διεύθυνση του Εθνικού, ο οποίος ακολουθείται για δεύτερη συνεχόμενη φορά μετά την παραίτηση Λιγνάδη το 2021.
Με δεδομένη επίσης τη μεταβατική θητεία της Ερις Κύργια (αλλά και την επίσης προσωρινή παραμονή στη θέση της χορογράφου Ντόρας Τσάτσου, το διάστημα 1992-1993), η Αργυρώ Χιώτη καταγράφεται ως η πρώτη γυναίκα που επιλέγεται μέσω διαγωνισμού για το τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου. «Αισθάνομαι μεγάλη χαρά και για αυτό το γεγονός, ίσως και μια επιπλέον ευθύνη μπροστά στον νέο αυτό ρόλο. Είναι ένα ακόμη βήμα προς μια ουσιαστικά ισότιμη ένταξη των γυναικών σε όλες τις βαθμίδες της κοινωνίας μας», υπογραμμίζει η σκηνοθέτις και δραματουργός, της οποίας η θητεία είναι τριετής.
Εχει αναλάβει σκηνοθεσίες και καθηγητικές θέσεις σε Ελλάδα και Γαλλία, όπου έχει εργαστεί και ως ηθοποιός. Εχει σπουδάσει στη δραματική σχολή του θεάτρου Εμπρός, έχει πτυχίο θεατρολόγου και μάστερ σκηνοθεσίας και δραματουργίας από το Πανεπιστήμιο της Προβάνς, έχει συνιδρύσει την ομάδα Vasistas, ενώ οι παραστάσεις της (κείμενα κλασικά, σύγχρονα ή και στα όρια μεταξύ των τεχνών) ταξιδεύουν συχνά στο εξωτερικό. Στις πρόσφατες σκηνοθεσίες της περιλαμβάνονται το «Αναψυκτήριο» (Φεστιβάλ Αθηνών), τα «Μεγάλα και μικρά πλοία» (Ελευσίνα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης), το «Νερό της Κολωνίας» (Εθνικό Θέατρο), ο «Ερωτόκριτος» του Β. Κορνάρου (ΚΘΒΕ), ο «Χαλεπάς» (Στέγη Ιδρύματος Ωνάση), ενώ αυτές τις ημέρες βρίσκεται στη Βέροια, για την πρεμιέρα της παράστασης «Κνοκ ή ο θρίαμβος της ιατρικής» που ανεβαίνει από το ΔΗΠΕΘΕ της πόλης και τον Μάρτιο θα έρθει στο Θέατρο Τέχνης.
Στο Εθνικό θα έχει, πάντως, και πολλές διοικητικές ευθύνες ή την εποπτεία έργων όπως η ανακαίνιση του Ρεξ. Δεν σκοπεύει να κάνει αλλαγές, «δεν έχω καμία πρόθεση να μπω αλλάζοντας κάτι ριζικά», λέει ενδεικτικά, επαναλαμβάνοντας ότι προς το παρόν θέλει να γνωρίσει «από μέσα» τη λειτουργία του Εθνικού, με τη «μεγάλη ιστορία» και τις «εξαιρετικές προοπτικές». «Θεωρώ ότι είναι σε καλή φάση το Εθνικό Θέατρο μετά τη διεύθυνση και του Γιάννη Μόσχου», καταλήγει η Αργυρώ Χιώτη, «και είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι οι καλές πρακτικές πρέπει να συνεχίζονται και να ανθούν».
