Κατεβαίνει στον τερματικό σταθμό που την αφήνει το λεωφορείο με το παράδοξο όνομα «Πόθος». Ντυμένη με ένα λευκό μεταξωτό φόρεμα και ανάλογο μαντίλι στα μαλλιά, μοιάζει με απόμακρη σταρ του σινεμά. Προχωράει σε έναν ανοίκειο δρόμο της Νέας Ορλεάνης, με γκρίζα φτωχικά σπίτια. Σκοντάφτει. Της πέφτει από τα χέρια η χιλιοχτυπημένη γκρι μεταλλική βαλίτσα της. Η Μπλανς Ντιμπουά, μια ξεπεσμένη μεγαλοαστή –έχει χάσει την έπαυλή της λόγω χρεών– από τον αμερικανικό Νότο, αναζητάει το σπίτι της αδελφής της, Στέλλας, που ζει με τον Πολωνό σύζυγό της Στάνλεϊ Κοβάλσκι, για να μείνει μαζί τους. Δεν έχει πουθενά αλλού να πάει. «Τι είναι καρδιά μου; Εχασες τον δρόμο σου;» τη ρωτάει μια γειτόνισσα – είναι η πρώτη φράση του έργου.
Υπάρχει λόγος να επαναλάβω την υπόθεση του θρυλικού έργου του Τενεσί Ουίλιαμς «Λεωφορείο ο Πόθος»;
Κοβάλσκι – Μπλανς είναι το βασικό δίπολο. Εκείνος γεμάτος ένταση, αγένεια, «γειωμένος» στο παρόν. Εκείνη ζει στο παρελθόν, στη φαντασίωση της ευημερίας, σε μια ψευδαίσθηση της παλιάς ζωής που έχει χάσει, σε μια φαντασίωση ευημερίας. «Η σύγκρουση της κοινωνίας των ψευδαισθήσεων και της προσκόλλησης στο παρελθόν (Μπλανς) με την κοινωνία της επιβίωσης, της ορμής και του πραγματισμού (Στάνλεϊ) θα είναι συντριπτική», λέει ο Δημήτρης Καραντζάς, που σκηνοθετεί στο Θέατρο Προσκήνιο το φετινό ανέβασμα του εμβληματικού έργου. Η σύγκρουση είναι καταλυτική και για τους δυο. Επιτρέπει να αναδυθούν τα κρυμμένα κομμάτια του ψυχισμού τους, που εκπλήσσουν. Ο Κοβάλσκι εμφανίζεται βίαιος, θυμωμένος από μια κοινωνία που βάζει στο περιθώριο τους μετανάστες – αποσυνάγωγους, την ίδια στιγμή που η οικονομία της βασίζεται και σε εκείνους για να ορθοποδήσει, να πραγματοποιήσει το αμερικανικό όνειρο.
Η Μπλανς, ωστόσο, δεν πάει πίσω. Προτιμά ημίφως, εκεί φαίνεται λιγότερο γερασμένη, περισσότερο όμορφη. Ομως, όπως κρύβει τις ρυτίδες της και τους σκελετούς που στοιχειώνουν τη ζωή της, η μετωπική με τον Κοβάλσκι τη φέρνει αντιμέτωπη με το τραύμα της και ξυπνά όλες τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες της. Ματαιωμένη καθώς είναι, υποταγμένη σε μια νέα συνθήκη ασφυκτική (τονίζεται από το κλειστοφοβικό σκηνικό της Μαρίας Πανουργιά), η Μπλανς αντεπιτίθεται στον Κοβάλσκι λεκτικά (είτε ευθέως είτε κατηγορώντας τον στη Στέλλα), μιλώντας συνέχεια για το ένδοξο παρελθόν της οικογένειάς της, σαν ένα θεριό που θέλει να υπερασπιστεί το προσωπικό και κοινωνικό ήθος, ουσιαστικά στάζει δηλητήριο για τον αγροίκο Κοβάλσκι, και ό,τι αυτός εκπροσωπεί. Καθώς έρχεται αντιμέτωπη με τα ελλείμματά της και την πραγματικότητα, χρησιμοποιεί βία για να αντιμετωπίσει το δικό της δράμα αυτογνωσίας και αυταπάτης.
Στο «Λεωφορείο ο Πόθος» ο Δημήτρης Καραντζάς παρουσιάζει έναν Κοβάλσκι σύγχρονο, μακριά από το στερεότυπο του «μάτσο» άνδρα. Ο μετανάστης Στάνλεϊ Κοβάλσκι αγωνίζεται για τη ζωή του που του ανοίγεται μπροστά, όπως κάνει και η μεγαλοαστή Μπλανς Ντιμπουά. Μόνο που εκείνη παλεύει να ανασυστήσει τη διαλυμένη ζωή της.
Θα μπορούσαν να είναι γείτονές μας. Καρδιές που ψάχνουν τον δρόμο τους στο έλεος των αγνώστων. Θα μπορούσαμε να είμαστε και εμείς.
