Οι κατηφοριές του Λυκαβηττού προς τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, στην απόληξη της Νεάπολης, στο τέρμα Ασκληπιού και Ιπποκράτους, ήταν τυλιγμένες σε μια πάχνη σιωπής και ηρεμίας την ώρα που τις περπατούσα. Ηταν ώρα πρωινή, έκανε κρύο, μύριζε χειμωνιάτικη Αθήνα. Η μυρωδιά αυτή έμοιαζε με μια ριπή από το παρελθόν με τη γεύση που είχαν οι χειμώνες άλλοτε. Στάθηκα σε εκείνο το τρίγωνο κομμάτι χέρσας γης με τα ωραία, παλιά πεύκα, στην απόληξη της οδού Λαμπάρδη προς τη Βαλσαμώνος και τη Φαναριωτών και ήταν σαν μια σελίδα ξεχασμένης εμπειρίας. Η μουσκεμένη γη ανέβλυζε αρώματα.
Καθώς περπατούσα αυτά τα στενά, που τα γνώριζα καλά πριν από τρεις δεκαετίες, έφερνα στον νου τα μονώροφα και διώροφα σπιτάκια που υπήρχαν στη θέση των νεότερων πολυκατοικιών. Παρά τη δόμηση, η γειτονιά παρέμενε γειτονιά, ένιωθα μια αύρα φροντίδας και αγάπης. Και όσο παρατηρούσα ολόγυρα με ξεπλυμένη τη ματιά μου, από μόνα τους ξεχώριζαν εκείνα τα παλαιότερα σπίτια που έστεκαν ακόμη στους δρόμους: Αρματολών και Κλεφτών, Π. Μπενάκη, Λάμπρου Κατσώνη… Ηταν σαφές πως στην παλαιότερη αρχιτεκτονική των μονοκατοικιών και διπλοκατοικιών επικρατούσε ένα τύπος συνοικιακού μοντερνισμού, απολύτως αξιοπρεπούς και συμπαθούς στα δικά μας μάτια. Σπίτια γυμνά από διακόσμηση, αλλά συμπαγή, αρμονικά και μετρημένα, μοντέρνα με εκείνη την προπολεμική αγνότητα ή και με εκείνη τη νοικοκυρίστικη διάθεση του 1950. Σπίτια αστικά, μικροαστικά, σπίτια με μικρές αυλές, σπίτια που είχαν τις βασικές ανέσεις. Εδειχναν να είναι σπίτια που έγιναν από τους ιδιοκτήτες τους για να ζήσουν οι ίδιοι.
Περπατούσα στην Παναγιώτη Μπενάκη και θα έβγαινα στη Λάμπρου Κατσώνη για να μελετήσω ένα σπίτι που θυμόμουν από παλιά. Το βρήκα ακατοίκητο και έρημο, σε μάλλον κακή κατάσταση, αλλά εντυπωσιακό και με μια δεδομένη μεγαλοπρέπεια για τα μέτρα της γειτονιάς. Στον αριθμό 23 της Λάμπρου Κατσώνη έβλεπα ένα σπίτι που ξεχώριζε από όσα είχαν διασωθεί στη γειτονιά. Ηταν ένα σπίτι του προπολεμικού μοντερνισμού, χτισμένο στη δεκαετία του 1930, ένα σπίτι με αρετές, ένα σπίτι αξιοπρόσεκτο που σε μια πολιτισμένη χώρα θα έλαμπε αποκατεστημένο.
Ο μεγάλος ημικυκλικός εξώστης δεσπόζει και δίνει αυτόν τον μεσοπολεμικό αέρα, τον τόσο γνώριμο και οικείο, και εν τέλει τον τόσο αθηναϊκό. Αντίκριζα ένα κτίριο συνοικιακό που ταυτόχρονα ήταν ένα σπίτι με ιστορική ταυτότητα και αισθητική αξία. Ο σοβάς διατηρεί το πρωτότυπο χρώμα του, αναλλοίωτο επί 90 χρόνια. Και είναι μια βαθιά ώχρα, με λάμψεις βερικοκί, σαν να είναι στιγμιαία βουτηγμένη σε μια θερμή σκουριά. Και επιπλέον, όλος αυτός ο ξεφλουδισμένος, πατιναρισμένος, μεσοπολεμικός σοβάς φέρει στην επιδερμίδα του τα αγγεία μιας κάποτε αναρριχώμενης περικοκλάδας που το τυλίγει σαν οργανικό πλέγμα από νευρώνες και του προσδίδει μια αίσθηση ευάλωτης γοητείας.
Ενα βαθύ γαλάζιο χρώμα στην οροφή της σκεπαστής ισόγειας βεράντας, με ένα γυμνό γλόμπο να αιωρείται, φτιάχνει έναν απρόσμενο αστικό ουρανό. Η είσοδος στο σπίτι γίνεται από την αρ ντεκό εξώθυρα επί της Λάμπρου Κατσώνη. Διαθέτει φεγγίτη και επιπλέον ένα στρογγυλό φινιστρίνι, με άριστο σχεδιασμό, ένα έμβλημα-μενταγιόν της διεθνούς σχεδιαστικής τέχνης του ’30. Μερικά μαρμάρινα σκαλοπάτια από λευκό μάρμαρο σε ανεβάζουν στην είσοδο (τότε ο δρόμος ήταν χωματόδρομος) και δεξιά διασώζεται στο πεζοδρόμιο το ποδόμακτρο. Στη σφυρήλατη εξώθυρα υπάρχει η θυρίδα «Επιστολαί». Ενας κόσμος πλήρης αλλά όχι σε ζήτηση.
Η γειτονική, μεσοπολεμική επίσης, διπλοκατοικία (με θαυμάσια δίδυμη εξώθυρα) στον αριθμό 21 κατοικείται, όπως και από την άλλη πλευρά οι παλαιές, καλοσυντηρημένες κατοικίες, στους αριθμούς 25 και 27 της Λάμπρου Κατσώνη. Ενα σύνολο διατηρείται. Ο αριθμός 23 εξάπτει τη φαντασία.
