«Το 2024 μέσα από 24 ερωτήσεις για τον πολιτισμό» ήταν ο τίτλος του κουίζ που οργάνωσε η «Κ» στο κλείσιμο της περασμένης χρονιάς, ενός διαφορετικού απολογισμού του έτους ως προς τα πολιτιστικά πεπραγμένα, εγχώρια και διεθνή. Οι σχετικές ανακοινώσεις έγιναν μέσω του ημερησίου και του κυριακάτικου φύλλου της «Κ», ενώ το ίδιο το κουίζ «έτρεξε» μέσα από την ιστοσελίδα της.
Η συμμετοχή του αναγνωστικού κοινού ήταν ανέλπιστη και οι ευχαριστίες των συντακτών της «Κ» προς αυτό είναι από καρδιάς. Ο διαγωνισμός συνεχίστηκε έως χθες το βράδυ, 11 Ιανουαρίου, οπότε και έκλεισε, καθώς στο σημερινό φύλλο, σε αυτή εδώ τη σελίδα, δημοσιεύουμε τις απαντήσεις στα 24 ερωτήματα.
Να πούμε εδώ ότι οι 25 συμμετέχοντες με τις περισσότερες σωστές απαντήσεις θα μπουν στην κλήρωση για να διεκδικήσουν τη συνδρομή τους στην «Καθημερινή» για όλο το 2025. Συγκεκριμένα θα κερδίσουν 20 συνδρομές «Digital Ετήσια» και 5 συνδρομές «Digital Ετήσια + Εντυπη Εκδοση: Η Καθημερινή της Κυριακής».
Ποιος αθηναϊκός κινηματογράφος επαναλειτούργησε μέσα στο 2024 ως θεατρική αίθουσα;
Το «Πτι Παλαί». Ο κάποτε αριστοκρατικός κινηματογράφος του Παγκρατίου έκλεισε δύο φορές μέσα σε λίγα χρόνια. Η πρώτη ήταν το 2013, προϊόν της κρίσης, και η δεύτερη το 2019, προϊόν της εισπρακτικής κρίσης των αθηναϊκών σινεμά. Πολλοί φοβήθηκαν ότι η λαμπρή αίθουσα που είχε εγκαινιαστεί το 1963 μετά βαΐων και κλάδων θα ακολουθούσε τη σκληρή μοίρα πολλών χειμερινών κινηματογράφων της πόλης. Ευτυχώς όμως το «Πτι Παλαί» επέστρεψε το φθινόπωρο ως θεατρική σκηνή, φιλοξενώντας ήδη δύο παραστάσεις.
Ποια διάσημη pop star παντρεύτηκε επισήμως τον… εαυτό της, ξεκινώντας το νέο trend του… sologamy;
Η Μπρίτνεϊ Σπίαρς τον Οκτώβριο με μια ανάρτηση στο Instagram όπου φορούσε νυφικό, δήλωνε «The most brilliant thing I have ever done!!!» («Το πιο υπέροχο πράγμα που έχω κάνει ποτέ»).
Για το έργο τίνος Ελληνα συγγραφέα διχάστηκε το εγχώριο λογοτεχνικό σινάφι σε σχέση με την πολιτική ορθότητα του έργου του;
Για τον Μ. Καραγάτση και το μυθιστόρημα «Μεγάλη Χίμαιρα». Το άρθρο της συγγραφέως Ρένας Λούνα στη «LIFO» κατακεραύνωνε το βιβλίο για τον σεξισμό που απέπνεαν το ύφος και η γλώσσα του Καραγάτση, προκαλώντας αντιδράσεις, πάθη και έριδες 72 χρόνια μετά την έκδοσή του.
Ποιο τραγούδι χρησιμοποίησε ως βασικό «σάουντρακ» της πολιτικής της καμπάνιας η Κάμαλα Χάρις;
Το «Freedom» της Μπιγιονσέ, ηχογράφηση του 2016 που είχε ταυτιστεί και με το κίνημα Black Lives Matter. Οταν ακούστηκε και σε social media καμπάνια των Ρεπουμπλικανών, η Μπιγιονσέ έστειλε εξώδικο απαιτώντας την άμεση απόσυρση του τραγουδιού της.
Ποιο ελληνικό μνημείο απέκτησε νέο φωτισμό μέσα στη χρονιά;
Ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο φωτίστηκε εκ νέου τον Φεβρουάριο του 2024 με τέτοιον τρόπο, ώστε το μνημείο και ο όγκος του να φαίνονται καθαρά από κάθε σημείο θέασης και να μην ενοχλούνται οι διερχόμενοι οδηγοί.
Ποια διάσημη τραγουδίστρια είδαν με έκπληξη να τους σερβίρει pancakes οι πελάτες του Waffle House στην Αλαμπάμα, κανονικά ντυμένη με στολή εργασίας;
Τη Λάνα Ντελ Ρέι, η οποία ήθελε, όπως δήλωσε, «να ζήσει ως απλός άνθρωπος για μισή μέρα»…
Ποιο μουσείο στη Βόρεια Ελλάδα κατείχε την πρωτιά σε επισκεψιμότητα το 2024;
Το Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών. Την τελευταία τριετία η πολυκεντρική ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου των Αιγών με τη λειτουργία του νέου εκθεσιακού χώρου και των ανακτόρων εκτίναξε στα ύψη την επισκεψιμότητά του. Το 2022 οι βασιλικοί τάφοι των Τημενιδών συγκέντρωσαν 163.225 επισκέπτες, το 2023 οι επισκέπτες ανήλθαν σε 261.173, ενώ το 2024 έφθασαν τις 320.421.
Σε ποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού έγινε μάθημα το έργο της Μπιγιονσέ;
Το 2024 το Πανεπιστήμιο Γέιλ ανακοίνωσε ότι στο εαρινό εξάμηνο του νέου έτους θα υπάρχει μάθημα με τίτλο «Η Μπιγιονσέ δημιουργεί Ιστορία: Παράδοση Μαύρου Ριζοσπαστισμού στην Ιστορία, στον Πολιτισμό, στη Θεωρία και στην Πολιτική μέσω της Μουσικής». Οπως δήλωσε η διδάσκουσα του μαθήματος Ντάφνι Μπρουκς, υπάρχει μεγάλος ενθουσιασμός από τους φοιτητές, με εκατοντάδες από αυτούς να το έχουν επιλέξει.
Ποιο ήταν το όνομα Ελληνίδας πεζογράφου που εμφανίστηκε ως υποψήφια για το φετινό Νομπέλ Λογοτεχνίας;
Ερση Σωτηροπούλου. Ολα ξεκίνησαν από μια ανάρτηση του Ιταλού ατζέντη της πολυμεταφρασμένης Ελληνίδας πεζογράφου στο Facebook. Εκεί αναπαραγόταν μια λίστα της μεγάλης βρετανικής στοιχηματικής εταιρείας Ladbrokes με τους πιθανούς διεκδικητές του Νομπέλ Λογοτεχνίας. Και το όνομα της Ερσης Σωτηροπούλου φιγουράριζε αρκετά ψηλά. Το ελληνικό διαδικτυακό «χωριό» πήρε φωτιά. Χωρίς κανένα αντίκρισμα, γιατί στα Νομπέλ δεν υπάρχουν ούτε υποψήφιοι (όπως στα Οσκαρ) ούτε βραχείες λίστες (όπως στα λογοτεχνικά βραβεία Booker).
Ποια τραγουδίστρια προκάλεσε αίσθηση στον χώρο της μόδας με το πιο ωραίο εξώφυλλο περιοδικού μέσα στη χρονιά;
Η Μπγιορκ στη σκανδιναβική «Vogue», φορώντας ενδύματα του οίκου Maison Margiela, σε σχέδια John Galliano.
Ποιο «φάντασμα» ξύπνησε στον Πειραιά;
Ο Πύργος, όπως τον αποκαλούσαν για χρόνια, το δεύτερο ψηλότερο κτίριο της χώρας και ένα από τα πιο φιλόδοξα κατασκευαστικά έργα της δεκαετίας του ’70, έγινε ο πρώτος βιοκλιματικός, ψηφιακός ουρανοξύστης. Μεταμορφώθηκε σε κέντρο ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας και συμπαρέσυρε με τη λειτουργία του την ευρύτερη αναγέννηση της περιοχής.
Ποια Αυστραλή ηθοποιός εμφανίστηκε σε red carpet event στο Λος Αντζελες φορώντας… 102 κουτάλια-αντίκες;
H Κέιτ Μπλάνσετ, όταν στις 6 Αυγούστου εμφανίστηκε στην πρεμιέρα της τελευταίας ταινίας της, «Borderlands». Το… ασημένιο εξώπλατο ήταν δημιουργία της Σουηδής σχεδιάστριας Ελεν Χοντακόβα Λάρσον.
Τι ρωτούσαν τους υπαλλήλους του ΕΜΣΤ οι ξένοι επισκέπτες της έκθεσης «For Dear Life» της Penny Siopis;
«Is she Greek;». Οι περισσότεροι δεν γνώριζαν ποια ήταν η ελληνικής καταγωγής Νοτιοαφρικανή εικαστικός και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν. Στέκονταν αρκετή ώρα «διαβάζοντας» τα έργα της ως τα πιο εύστοχα κοινωνικά σχόλια για τη σεξουαλική βία, τις γυναικοκτονίες, το απαρτχάιντ, την αποαποικιοποίηση, τη γυναικεία ταυτότητα.
Ποιο ξένο συγκρότημα γύρισε βιντεοκλίπ στο Ηρώδειο;
Οι Coldplay. Από την αγωνία για το εάν θα πραγματοποιούνταν οι δύο sold out συναυλίες τους στο ΟΑΚΑ λόγω αμφιβολιών για τη στατική επάρκεια του στεγάστρου Καλατράβα πήγαμε στο άλλο άκρο. Οχι μόνο έγιναν το συναυλιακό γεγονός της χρονιάς, αλλά επέλεξαν το Ηρώδειο για να γυρίσουν το βιντεοκλίπ του νέου τραγουδιού τους με τίτλο «Feels like I’m falling in love». Η μαγνητοσκόπηση έγινε παρουσία χιλιάδων εθελοντών που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του frontman της μπάντας, Κρις Μάρτιν.
Ποιος ναός-μνημείο των Κυκλάδων συνδέθηκε με τελετές εξορκισμού δαιμόνων και στοιχειών;
Η Επισκοπή της Σικίνου με την ανακάλυψη της Νεικούς, μιας αρχόντισσας που έζησε μεταξύ 2ου και 3ου αιώνα μ.Χ. Ο τάφος και τα οστά της ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια αποκατάστασης του μνημείου το 2018, ενώ ο βάναυσος τρόπος με τον οποίο θανατώθηκε έκανε τους αρχαιολόγους να υποθέσουν ότι ίσως ήταν θύμα κάποιας τελετής εξορκισμού. Τα οστά και η ιστορία της παρουσιάζονται στην έκθεση «Κυκλαδίτισσες» του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
Ποιος διάσημος Αμερικανός ράπερ έγινε επίσημος χορηγός της εθνικής ομάδας υδατοσφαίρισης γυναικών των Ηνωμένων Πολιτειών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, όταν έμαθε ότι οι αθλήτριες δεν είχαν επαρκή χρηματοδότηση;
Ο 65χρονος Φλέιβορ Φλαβ, γνωστός από τους Public Enemy αλλά και τη συχνή παρουσία του σε γήπεδα του γυναικείου NBA. Υπέγραψε, μάλιστα, συμβόλαιο πενταετούς χορηγίας με τη συγκεκριμένη ομάδα πόλο.
Πότε και πώς λύθηκε ο γόρδιος δεσμός για την ανάδειξη του Decumanus Maximus ή Μέσης Οδού των Βυζαντινών στον σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης;
Κανένα άλλο αρχαιολογικό εύρημα δεν απασχόλησε τόσο πολύ κυβερνήσεις, επιστημονικούς φορείς και πολίτες όσο το παλίμψηστο μνημειακό οικοδομικό σύνολο με τον εντυπωσιακό Decumanus Maximus ή Μέση Οδό των Βυζαντινών στον σταθμό Βενιζέλου του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης. Τέσσερις φορές άλλαξαν οι αποφάσεις για τη διαχείρισή του από το 2013 έως το 2019, με τις οποίες είχαν εγκριθεί και τρεις διαφορετικές λύσεις. Τελικά επικράτησε (2019) η προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων στη θέση όπου βρέθηκαν.
Πόσα κινηματογραφικά μιούζικαλ είδαμε φέτος;
Η εύκολη απάντηση είναι πολλά και η ακριβέστερη –σχεδόν– έξι. Για το σίκουελ του «Τζόκερ» o Τοντ Φίλιπς επέλεξε να στήσει ένα σκοτεινό μιούζικαλ. Την ιστορία της «Εμίλια Πέρεζ», που έφυγε από τις Κάννες με δύο βραβεία, ο Ζακ Οντιάρ επέλεξε να την πει όσο ανορθόδοξα –και μουσικά– της άρμοζε. Οσοι βρέθηκαν στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης είδαν το «The End» του Τζόσουα Οπενχάιμερ, ένα ακόμη ανορθόδοξο μιούζικαλ με την Τίλντα Σουίντον, ενώ ένα ποπ μιούζικαλ ήταν και το remake του «Mean Girls» (δεν προβλήθηκε στην Ελλάδα). Ο εγχώριος «Νόμος του Μέρφυ» του Αγγελου Φραντζή έκρυβε για τους θεατές και ένα μικρό μουσικό κομμάτι, ενώ στην εκπνοή του χρόνου ήρθε και το «Wicked», η κινηματογραφική μεταφορά της επιτυχίας του Μπρόντγουεϊ.
Ποια είναι η «αυλή των θαυμάτων» στην Αθήνα;
Η γραφική, εντυπωσιακή αυλή του νεοσύστατου Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού στο Μοναστηράκι. Στεγάζεται στην οδό Αρεως 10, σε 18 κτίρια που φιλοξενούν συλλογές 25.000 αντικειμένων και 3.000 από αυτά εκτίθενται για πρώτη φορά.
Ποιον πρόεδρο των ΗΠΑ «είδαμε» στη μεγάλη οθόνη;
Τον Ντόναλντ Τραμπ, που υποδύθηκε ο Σεμπάστιαν Σταν στο «The Apprentice». Η ταινία του Αλί Αμπάσι, που ακολουθεί τον –άγνωστο τότε– μεσίτη Ντόναλντ Τραμπ των αρχών των 70s, με τον αδέκαστο Ρόι Κον στο πλευρό του (τον υποδύεται εκπληκτικά ο Τζέρεμι Στρονγκ), κυκλοφόρησε κατά την προεκλογική περίοδο στις ΗΠΑ.
Ποια κωμική ηθοποιός με έντονο ταμπεραμέντο συγκίνησε το κοινό σε δραματικό ρόλο που έπαιξε σε τηλεοπτική σειρά;
Η Μαρία Καβογιάννη στο «Μαέστρο». Με σπουδές στα Οικονομικά και Παιδαγωγικά, λίγοι γνωρίζουν ότι εργάστηκε για χρόνια ως δασκάλα μέχρι να την κερδίσει τελικά η θεατρική σκηνή.
Ποια φετινή ταινία χρειάστηκε 47 χρόνια για να ολοκληρωθεί;
Το «Megalopolis» του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Την οραματιζόταν από το 1977. Το σενάριο γράφτηκε πάνω από 300 φορές. Το αποτέλεσμα δεν δικαίωσε το πείσμα του…
Πόσες κινηματογραφικές σεζόν παραμένουν κλειστοί οι ιστορικοί κινηματογράφοι «Αττικόν» και «Απόλλων»;
Από τον Φεβρουάριο του 2012 και την πυρκαγιά εξαιτίας επεισοδίων κατά της μνημονιακής πολιτικής οι δύο αίθουσες παραμένουν κλειστές. Αρα, δώδεκα χρόνια.
Ποια Ελληνίδα συγγραφέας τιμήθηκε το 2024 με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων;
Η Ρέα Γαλανάκη τιμήθηκε για το σύνολο του πεζογραφικού και δοκιμιακού έργου της.
