Μια συλλογή διηγημάτων με σύγχρονους Ελληνες συγγραφείς μεταφρασμένους στα αγγλικά για την αμερικανική αγορά δεν είναι ούτε ο κανόνας ούτε, βέβαια, κάτι συνηθισμένο.
Γι’ αυτό και η κυκλοφορία της συλλογής «New Greek Voices» από την ανθολόγο Ελεν Μίτσιος, με κείμενα 15 εκ των σημαντικότερων Ελλήνων πεζογράφων, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Στις 177 σελίδες του βιβλίου, ο Αμερικανός αναγνώστης θα συναντηθεί με το διήγημα «Βενέτα Σλάβεβα Στοΐλκοβα» του Θανάση Βαλτινού, το «I love Greece» της Αμάντας Μιχαλοπούλου, την «Περσινή αρραβωνιαστικιά» της Ζυράννας Ζατέλη, το «Ελάφι» του Γιάννη Παλαβού, ενώ περιλαμβάνονται ακόμη διηγήματα των Σώτης Τριανταφύλλου, Βασιλικής Πέτσα, Ερσης Σωτηροπούλου, Αγγέλας Καστρινάκη κ.ά. μεταφρασμένα από τους Ελεν Καλογερόπουλος, Χάννα Κεντ, Ρόζμαρι Τζανάκη, Παναγιώτη Ξενοφώντος.
Για την Ελεν Μίτσιος, η έκδοση αυτής της συλλογής ήταν ένα προσωπικό στοίχημα, όπως γράφει στην εισαγωγή της. Με καταγωγή από την πλευρά του πατέρα της από το χωριό των Αγράφων, η ίδια βρέθηκε ανάμεσα σε δύο κόσμους: τον παλιό στον οποίο ανήκε ο πατέρας και στον καινούργιο όπου ζούσε η ίδια.
«Σε αυτή την περίπτωση ένιωσα μια κάποια ευθύνη να παρουσιάσω σύγχρονους Ελληνες συγγραφείς στα αγγλικά, επειδή δεν υπήρχε σχεδόν τίποτα παρόμοιο στην αγορά. Ισως ακουστεί κλισέ, αλλά ένιωσα σαν να γυρίζω σπίτι», σημειώνει στην «Κ» η κ. Μίτσιος. Αν και οι συγγραφείς του βιβλίου προέρχονται από διαφορετικές γενιές και νόρμες, η ίδια βρίσκει ένα κοινό στοιχείο που τους συνδέει. «Μπορεί να ακουστεί ότι γενικολογώ τώρα, αλλά οι Ελληνες (συγγραφείς) δεν είδαν τους εαυτούς τους ως θύματα. Αυτό φαίνεται και στις ιστορίες – για παράδειγμα, ακόμη και όταν οι ζωές των ανθρώπων διαλύονται λόγω της οικονομικής κρίσης, κανένας από τους χαρακτήρες δεν νιώθει θύμα. Αντιθέτως, παίρνουν ως δεδομένο ότι η ζωή είναι δύσκολη και άδικη και προσπαθούν να βρουν στιγμές χαράς εκεί που μπορούν».
Δεν ήταν εύκολη υπόθεση να συνθέσει το βιβλίο –της πήρε περίπου δύο χρόνια– και να το εκδώσει. Στο εξωτερικό, ο Ομηρος και ο Καβάφης μπορεί να είναι πια οικεία ονόματα, ωστόσο, δεν συμβαίνει το ίδιο με νεότερους συγγραφείς.
«Είναι πάντα δύσκολο να ανοίξεις νέους δρόμους», μας λέει η Μίτσιος, η οποία όμως έχει εμπειρία συστήνοντας στους αναγνώστες των ΗΠΑ συγγραφείς από «μικρές» γλώσσες και χώρες, ανάμεσα στους οποίους και ο σπουδαίος Χαρούκι Μουρακάμι.
«Κάποιες μέρες που έφτιαχνα το βιβλίο έμοιαζαν σισύφειες. Ημουν τυχερή που είχα κοντά μου τον συγγραφέα Γιάννη Σκαραγκά, ο οποίος έγραψε την εισαγωγή για να δίνει αέρα στα πανιά μου».
