Εχουμε μεγάλη διαδρομή για να αξιολογήσουμε πώς θα πάει η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να απαγορεύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε παιδιά έως 15 ετών, για να αποτρέψει τους κινδύνους και δη τον εθισμό. Μέχρι τότε θα κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι. Ωστόσο, η κατάληξη της κυβερνητικής πολιτικής για το πρόβλημα θα είναι το «αδόμητο παιχνίδι». Σε αυτό άλλωστε παραπέμπει το όνομα –«parco.gov.gr»– της ιστοσελίδας που θα δημιουργηθεί και θα βοηθάει τους γονείς να αξιοποιούν τα τεχνολογικά εργαλεία –προεγκατεστημένα στις περισσότερες φορητές συσκευές– για έλεγχο των παιδιών στα social media.
Το αδόμητο παιχνίδι δεν έχει κανόνες. Τα παιδιά παίζουν αφήνοντας ελεύθερη τη φαντασία τους ή απασχολούνται μόνα ή με τους φίλους τους, χωρίς να κάνουν μια δομημένη, κατευθυνόμενη δραστηριότητα μαθησιακού ή ψυχαγωγικού χαρακτήρα, όπως λένε οι ψυχολόγοι. Είναι ένα είδος παιχνιδιού με μεγάλη αξία για την κοινωνική, συναισθηματική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, αφού ενθαρρύνει το ομαδικό παιχνίδι στην παιδική χαρά ή άλλου είδους δημιουργικές δραστηριότητες στο σπίτι. Ετσι τα παιδιά μειώνουν τον χρόνο μπροστά από οθόνες. Αναφέρεται σε αυτό ο Αμερικανός κοινωνικός ψυχολόγος Τζόναθαν Χάιντ στο βιβλίο του «Η αγχωμένη γενιά», εστιάζοντας στην αλόγιστη χρήση του κινητού τηλεφώνου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και στις επιπτώσεις της στην υγεία των παιδιών. Πολλά φθάνουν ακόμη και στον διαδικτυακό εθισμό.
Ελεύθερο παιχνίδι σε πάρκο, λοιπόν, αλλά πότε; Παραλείπω το «πού», γιατί είναι περιττό να γκρινιάζουμε για την έλλειψη ελεύθερων χώρων στις μεγαλουπόλεις, και δη στην Αθήνα. Μοιάζει μια χαμένη μάχη, εάν σκεφθούμε ότι για τη δημιουργία ελεύθερων χώρων χρειάζεται γκρέμισμα πολυκατοικιών.
Με τις δεκαετίες έχει αλλάξει το μείγμα του εκτός σχολείου χρόνου των παιδιών. Παλιά οι μαθητές έκαναν μόνο ξένες γλώσσες εκτός σχολείου, και οι περισσότεροι μία, αγγλικά. Σήμερα έχει μπει στο πρόγραμμα και η δεύτερη ξένη γλώσσα. Εάν συνυπολογίσουμε την καθημερινή μελέτη των μαθημάτων, απομένει λίγος ελεύθερος χρόνος, που και αυτός συνήθως αφιερώνεται σε αθλητικές δραστηριότητες (χορός, μπάσκετ κ.λπ.). Προσοχή, οι δραστηριότητες αυτές μπορεί να βοηθούν το παιδί να αποφορτιστεί σε κάτι μη υποχρεωτικό (διάβασμα και ξένες γλώσσες), αλλά παραμένουν μια δομημένη, κατευθυνόμενη δραστηριότητα με κανόνες. Και εντέλει χωρίς ανεμελιά. Μπορούν τα σημερινά παιδιά να είναι ανέμελα, για να βρουν χρόνο και τόπο προκειμένου να περάσουν την ώρα τους, αποφεύγοντας την ευκολία της κινητής οθόνης; Τους αφήνουν ελεύθερο χρόνο οι γονείς, οι οποίοι από το άγχος τους και την αμηχανία τους τα μπουκώνουν με ξένες γλώσσες και «πρέπει» δραστηριότητες;
Είναι εύκολο οι γονείς να θυμηθούν πόσο εκείνοι στην εφηβεία δυσφορούσαν με τις καταναγκαστικές υποχρεώσεις; Εάν ρισκάρουν σε ένα άλμα προς ό,τι υπονοώ, λύσεις για να ξεκολλήσει το παιδί από το κινητό υπάρχουν. Η ευκολότερη; Πάρτε το κινητό τηλέφωνο από τα παιδιά σας, οπλιστείτε με υπομονή για τις αρχικές διαμαρτυρίες τους, αλλά μετά από λίγο κάτι θα βρουν για να απασχολήσουν το σώμα, τα μάτια και το μυαλό τους.
