Οταν οι μουσικοί της Καμεράτας βγήκαν στην κεντρική σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών πριν από ένα μήνα, στις 30 Νοεμβρίου, για να πάρουν τις θέσεις τους για τα «Εξι Βραδεμβούργια κοντσέρτα», το κοινό αποζημίωσε την ορχήστρα με παρατεταμένο χειροκρότημα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που οι μουσικόφιλοι της Αθήνας έβλεπαν την Καμεράτα στον φυσικό της χώρο, αλλά ήταν η πρώτη φορά μετά πολλά χρόνια που υπήρχε διάχυτο ένα αίσθημα «ανακούφισης».
Με την Καμεράτα υπήρχε μέχρι πρόσφατα το εξής παράδοξο: ενώ θεωρούνταν ένα από τα λίγα ελληνικά «success story» στον χώρο της κλασικής μουσικής με σημαντικές παρουσίες σε μεγάλα φεστιβάλ και χώρους συναυλιών, όπως στη Σκάλα του Μιλάνου και στο Φεστιβάλ Whitsun του Σάλτσμπουργκ και ηχογραφήσεις με κορυφαίες δισκογραφικές εταιρείες (Decca, Deutsche Grammophon), τα τελευταία 14 χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά διοικητικά και οικονομικά προβλήματα που έφεραν τη λειτουργία της σε αδιέξοδο, με αποκορύφωμα την παραίτηση του διοικητικού συμβουλίου το 2015.
Από τότε η ορχήστρα και οι μουσικοί της αναγκάστηκαν να κάνουν αρκετές υπερβάσεις για να παραμείνει η Καμεράτα ζωντανή. «Τότε, το 2015 ήταν μια στιγμή που σκεφτήκαμε να τα μαζέψουμε και να πάμε σπίτια μας. Αυτό έλεγε η κοινή λογική», μας λέει ο διευθυντής της ορχήστρας Γιώργος Πέτρου όταν του ζητάμε να θυμηθεί μία από τις δυσκολότερες στιγμές του μουσικού συνόλου.
«Είμαστε έτοιμοι καλλιτεχνικά και σε πολύ υψηλό επίπεδο και στόχος μας είναι να επανέλθουμε στις μεγάλες αίθουσες και να ταξιδέψουμε στο εξωτερικό».
Η προσπάθεια για την ολική επαναφορά της Καμεράτας στην ενεργό δράση ξεκίνησε το 2020 από τον νυν πρόεδρο του οργανισμού Νίκο Πιμπλή και το ΥΠΠΟ και ευοδώθηκε με μια σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων που ολοκληρώθηκαν φέτος. «Ηταν μια θεσμική επιστροφή», λέει ο κ. Πέτρου για τη συναυλία του Νοεμβρίου, «η ορχήστρα δεν σταμάτησε να παίζει, αλλά τώρα ανήκει στο Μέγαρο, δεν είναι φιλοξενούμενη ορχήστρα αλλά του Μεγάρου. Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα γιατί έτσι ξεκίνησε η Καμεράτα. Ηταν και μια δικαίωση. Η συναυλία ήταν φορτισμένη συναισθηματικά για τους παλιούς μουσικούς επειδή ύστερα από πολλά χρόνια επιτέλους δόθηκε η αξία και η προσοχή που χρειάζεται, όσο και για τους 11 νέους μουσικούς που πήραμε. Αν συνυπολογίσουμε το βάρος της εκτέλεσης των “Βραδεμβούργιων κοντσέρτων” που είναι μια πρόκληση για κάθε μουσικό, ήταν πραγματικά μια έντονη βραδιά». Η επιλογή των εμβληματικών κοντσέρτων του Μπαχ για την επανεκκίνηση της ορχήστρας δεν ήταν τυχαία, καθώς τα έργα δίνουν τη δυνατότητα στους μουσικούς να εμφανιστούν ως σολίστ στο κοινό. Ηταν ένας τρόπος να «συστηθούν» οι νέοι και οι παλιοί μουσικοί (18 στο σύνολο) στο κοινό. «Δεν είναι έργο μαέστρου, είναι έργο ορχήστρας. Η συναυλία αυτή ήταν σε μεγάλο βαθμό επάνω στους μουσικούς και αυτό δημιούργησε μια πολύ ζεστή ατμόσφαιρα στην αίθουσα».
Ως οργανική ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής η Καμεράτα θα έχει μηνιαία παρουσία στις σκηνές του. Απόψε το βράδυ θα παρουσιάσει σε όργανα εποχής τα εορταστικά έργα του γαλλικού μπαρόκ, τα «Τe Deum» του Ζαν-Μπατίστ Λυλί και του Μαρκ Αντουαν Σαρπεντιέ, συμπράττοντας με καταξιωμένος μονωδούς (τις σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη και Φραντσέσκα Λομπάρντι Ματσούλι, τους τενόρους Χουάν Σάντσο και Γιάννη Φίλια, τον βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο) και τη Χορωδία της ΕΡΤ. Την επόμενη εβδομάδα, στις 4 Ιανουαρίου, η πρώτη συναυλία του 2025 θα γίνει πάλι από την Καμεράτα σε ένα πρόγραμμα με βαλς και πόλκες του Γιόχαν Στράους.
Τώρα που οι μεγάλες δυσκολίες της ορχήστρας ανήκουν στο παρελθόν, ο Γιώργος Πέτρου είναι ελεύθερος να σχεδιάσει τα επόμενα βήματα της Καμεράτας σε συνεργασία με την καλλιτεχνική διεύθυνση του Μεγάρου Μουσικής. Μέχρι τον Απρίλιο, η Καμεράτα θα δώσει επιπλέον τρεις μεγάλες συναυλίες· θα παρουσιάσει τη «Συμφωνία αρ. 4» του Φίλιπ Γκλας, την πρώτη συμφωνία του Μίκη Θεοδωράκη («Η Αποκάλυψη – Ωδή στον Μπετόβεν») και το τελευταίο έργο του συνθέτη («Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα») για τη συμπλήρωση εκατό ετών από τη γέννησή του, την «Ανάσταση» του Χέντελ και τις «Τέσσερις Εποχές» του Βιβάλντι.
Η επανεκκίνηση των συναυλιών της ορχήστρας στο εξωτερικό και οι ηχογραφήσεις χρειάζονται προσεκτικά βήματα, όπως τονίζει ο κ. Πέτρου. «Είμαστε έτοιμοι καλλιτεχνικά και σε πολύ υψηλό επίπεδο και στόχος μας είναι να επανέλθουμε στις μεγάλες αίθουσες και να ταξιδέψουμε στο εξωτερικό, αλλά δεν θα ήθελα να κάνουμε κάτι βιαστικό. Οι ηχογραφήσεις είναι ως προτεραιότητα στην ατζέντα μας αλλά θα δούμε με ποιον τρόπο. Ισως χρειάζεται μια νέα προσέγγιση, η εποχή των δίσκων έχει περάσει».
_________________________________________________________________________
Κεντρική φωτό: Στιγμιότυπο από τα «Εξι Βραδεμβούργια κοντσέρτα», τη συναυλία που έδωσε η Καμεράτα υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου στις 30 Νοεμβρίου και το κοινό την αποζημίωσε με παρατεταμένο χειροκρότημα. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ/ΧΑΡΗΣ ΑΚΡΙΒΙΑΔΗΣ
