Πόσο πιθανό είναι να παρακολουθήσει ένα παιδί όπερα στα τέσσερά του χρόνια; Κοιτάζω τους θεατές προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας που έχουν κατακλύσει το αμφιθέατρο του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή για να παρακολουθήσουν τη «Ροσσινιάδα» και στοιχηματίζω πως η παράσταση θα έχει «διαρροές» ήδη από τα πρώτα λεπτά.
«Πολύ συχνά οι γονείς είναι αυτοί που φοβούνται ότι τα παιδιά τους θα βαρεθούν», λέει η σκηνοθέτις της παράστασης Χλόη Μάντζαρη. «Τα παιδιά είναι εξοικειωμένα με τις μουσικές αυτές, αφού πολύ συχνά “ντύνουν” διαφημίσεις, παραστάσεις, ταινίες κινουμένων σχεδίων. Ιδίως ο Ροσσίνι με τις παιχνιδιάρικες και γρήγορες μελωδίες του κερδίζει το παιδικό κοινό». Ο Ιταλός μουσουργός πρέσβευε ότι κάθε μουσική είναι καλή, εκτός από τη βαρετή, και μάλλον κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορήσει ότι συνέβαλε σ’ αυτή, ούτε καν τα νήπια.
Η παράσταση ανέβηκε για πρώτη φορά πριν από δέκα χρόνια στο Θέατρο Ροές στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και την Κομοτηνή με τον τίτλο «Το μουσικό κουτί του Ροσσίνι». «Το κείμενο δουλεύτηκε ξανά και παρουσιάζεται με τον τίτλο “Ροσσινιάδα”, αφού στην ουσία πρόκειται για ένα αφιέρωμα στα έργα του συνθέτη», σημειώνει η σκηνοθέτις.
Η κ. Μάντζαρη εξηγεί ότι αναζητούσε έναν τρόπο να συστήσει την όπερα στα παιδιά αποφεύγοντας το διδακτικό ύφος. «Αυτή η παράσταση είναι περισσότερο ένας περίπατος, ένα παραμύθι γύρω από την όπερα, που πιστεύω ότι μπορεί να κρατήσει ένα τόσο μικρό ηλικιακά κοινό. Οι συντελεστές δίνουν πολλές πάσες στην πλατεία ενθαρρύνοντας τη διάδραση, υπάρχει χορός, κοστούμια, χιούμορ».
Τέσσερις επισκέπτες φτάνουν στο μουσείο, ανακαλύπτουν ένα σεντούκι με κοστούμια, ένα πιάνο και μια μπαγκέτα και εύχονται δυνατά να μπορούσαν να ζήσουν την εμπειρία του θεάτρου. Μέσω μιας φωνής που ακούγεται στον χώρο μαθαίνουν πως μεταφέρθηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα, την εποχή που έζησε ο Τζοακίνο Ροσσίνι, «ο μεγαλύτερος συνθέτης του ρομαντισμού».
«Στόχος είναι τα παιδιά να κατανοήσουν πως η τέχνη, η μουσική είναι ένα εργαλείο για να εκφράσεις συναισθήματα», λέει η Χλόη Μάντζαρη, δημιουργός της «Ροσσινιάδας».
«Πού να το ξέραμε ότι σήμερα πιάνουν οι ευχές;», αναρωτιούνται οι τέσσερις φίλοι. Για να επιστρέψουν στο σήμερα πρέπει να υποδυθούν τους ήρωες από τις όπερες του Ιταλού συνθέτη και να περάσουν κάποιες δοκιμασίες. «Αρχικά στις ακροάσεις αναζητούσα μόνο λυρικούς τραγουδιστές, τελικά όμως διαπίστωσα ότι έψαχνα ανθρώπους διατεθειμένους να εκτεθούν και με άλλους τρόπους πάνω στη σκηνή, να χορέψουν, να κάνουν ακροβατικά. Η παράσταση έπρεπε να αφορά τα παιδιά, να κατανοήσουν πως η τέχνη, η μουσική είναι ένα εργαλείο για να εκφράσεις συναισθήματα».
Το έργο ξεκινάει με τη «Σταχτοπούτα», την όπερα που συνέθεσε ο Ροσσίνι το 1817. «Στην όπερα η Σταχτοπούτα δεν χάνει κανένα γοβάκι, βραχιόλι χάνει», ακούμε να λένε οι ηθοποιοί στη σκηνή. Ακολουθεί ο «Κουρέας της Σεβίλλης», με γιγάντια ψαλίδια να παρελαύνουν, ενώ στην περίπτωση του «Γουλιέλμου Τέλλου», στη θέση του μήλου βλέπουμε έναν ανανά! «Θα μπορούσα να είχα επιλέξει διαφορετικούς συνθέτες, όμως δεν ήθελα να αναμείξω τα ακούσματα και έπειτα ο Ροσσίνι ήταν τόσο παραγωγικός –39 όπερες συνέθεσε στη διάρκεια της καριέρας του– μπορούσε με τις πασίγνωστες άριές του να κρατήσει μια ολόκληρη παράσταση», επισημαίνει η κ. Μάντζαρη.
Τη ρωτώ αν έχει εμπειρία μόνο στο παιδικό θέατρο. «Εχω κάνει έργα και για ενήλικες και εφήβους, όμως το κοινό αυτής της ηλικίας μπορεί να σε αντιμετωπίσει πολύ σκληρά. Αν βαρεθούν, δεν έχουν κανένα πρόβλημα να το φωνάξουν στη διάρκεια της παράστασης, είναι ένα ακροατήριο που πρέπει να το κερδίζεις κάθε λεπτό». Η ίδια χρησιμοποίησε ως «οδηγό» τη δική της κόρη, 5 χρονών, που παρακολούθησε τις πρόβες και άκουσε προσεκτικά τα δικά της σχόλια. «Τα παιδιά πρέπει να συνδεθούν για να πάρουν μπρος».
Στη διάρκεια της παράστασης οι ηθοποιοί προσπαθώντας να μιλήσουν γαλλικά, όπως επιτάσσει το λιμπρέτο κάποιας όπερας, πετάνε λέξεις όπως κρουασάν, μιλφέιγ, σαντιγί, πορτ μπαγκάζ. Οι μεγάλοι αλλά και τα παιδιά ξεκαρδίζονται. Σε ποιον στοχεύεις όταν κάνεις τέτοιο χιούμορ; «Σε όλους. Μια καλή παιδική παράσταση πρέπει να είναι μια καλή παράσταση».
Εως 29.12, κάθε Κυριακή, στο Iδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στις 11 π.μ.
