Αν και μέχρι προσφάτως η ποίηση ήταν μία από τις μορφές γραπτού λόγου στην οποία οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης δεν μπορούσαν να διεισδύσουν και να παραγάγουν αποτελέσματα με νοηματική συνέχεια, φαίνεται πως αυτό αλλάζει, όπως δείχνει μια πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ, στην οποία η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων δεν κατάφερε να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ των ποιημάτων που προέρχονται από προγράμματα ΑΙ και… ποιητών.
Η μελέτη επικεντρώθηκε σε αναγνώστες που δεν ήταν εξοικειωμένοι με την ποίηση, με μέσο όρο ηλικίας 37-40 ετών. Κάθε ένας από τους συμμετέχοντες κλήθηκε να διαβάσει δέκα κείμενα, τα μισά από τα οποία ήταν γραμμένα από ΑΙ και τα υπόλοιπα από κορυφαίους ποιητές όπως Μπάιρον, Σαίξπηρ, Μπέκετ, Ουίτμαν, Ελιοτ, Πλαθ και Ντίκινσον. Επελέγησαν μόνον αγγλόφωνοι ποιητές, καθώς εργαλεία όπως το ChatGPT έχουν, προς το παρόν, «καλύτερη απόδοση» όταν οι μεταβλητές που επεξεργάζονται είναι στα αγγλικά.
Το βασικό αποτέλεσμα της έρευνας ήταν ότι τα ποιήματα που γράφτηκαν από ΑΙ αναγνωρίστηκαν λανθασμένα στο σύνολό τους ως ανθρώπινα δημιουργήματα, ενώ εκείνα που γράφτηκαν από ποιητές τα αναγνώρισαν ως τέτοια μόνο σε ποσοστό 25%.
Ο βραβευμένος ποιητής Γιάννης Αντιόχου, έχοντας διαβάσει τη μελέτη, σχολίασε στην «Κ» ότι το δείγμα της έρευνας είναι μεγάλο και δεν αμφισβητείται, αλλά δεν βρήκε τα κείμενα της ΑΙ πειστικά. «Είδα δύο παραδείγματα, ένα της Πλαθ κι ένα του Ουίτμαν, στους φακέλους της έρευνας και είναι ολοφάνερα απλοϊκά μιμητικά ράκη. Παρ’ όλα αυτά, ίσως ο κόσμος, πειραματιζόμενος ή διαβάζοντας ακόμη και ποιήματα της τεχνητής νοημοσύνης, να έρθει πιο κοντά στην ποίηση. Μου φαίνονται πιο δόκιμα από πολλά πρωτότυπα “κακο-ποίησης” που συναντώ ανανεώνοντας τη σελίδα μου στο Facebook».
Το δεύτερο σκέλος της έρευνας εστιάστηκε στις προτιμήσεις των συμμετεχόντων – ποια κείμενα βρίσκουν ελκυστικότερα: τα σαιξπηρικά έργα, για παράδειγμα, ή τη «μεταλλαγμένη» μορφή τους, όπως αυτή προέκυψε από το ChatGPT. Την πρωτιά κατέκτησαν οι αλγόριθμοι, με τους συγγραφείς της μελέτης να εξηγούν στον Guardian ότι τα ποιήματα της τεχνητής νοημοσύνης δεν φέρουν την πολυπλοκότητα των πραγματικών έργων, μεταδίδοντας ίσως ευκολότερα κάποιο συναίσθημα ή μια εικόνα σε άτομα μη εξοικειωμένα με την ποίηση.
Η ποιήτρια Γιάννα Μπούκοβα, προβληματισμένη με τα συγκεκριμένα πορίσματα, σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η τεχνητή νοημοσύνη παράγει κείμενο ανακυκλώνοντας τα ήδη υπάρχοντα γραπτά, από τα οποία ο αλγόριθμος παίρνει τους πιο συχνούς στατιστικά συνδυασμούς λέξεων και φράσεων. «Το αποτέλεσμα είναι ό,τι πιο αναμενόμενο, προβλέψιμο και ήδη γνωστό. Εννοείται ότι θα ήταν πολύ προσιτό σε ένα ευρύτερο κοινό. Καμία έκπληξη στη χρήση της γλώσσας, καινούργια τομή στη σύνθεση, ανατροπή στην οπτική που χαρακτηρίζουν τη λεγόμενη “δύσκολη” ποίηση και απαιτούν στην ανάγνωση προσπάθεια και σκέψη. Το ερώτημα είναι τι αποκομίζει ο αναγνώστης από τη “βατή” ποίηση της AI, εκτός από την επιβεβαίωση ότι ο ορίζοντας που ήδη έχει τού είναι υπεραρκετός και δεν έχει καμία ανάγκη να τον διευρύνει;».
