Νέα εθνική πυξίδα. Νέος πατριωτισμός. Στήριξη των νέων γενεών. Ο κανόνας λέει πως όποιος έχει τόσο έντονη ανάγκη να επικαλεστεί το «νέο», είναι συνήθως αθεράπευτα εγκλωβισμένος στο παλαιό. Η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στο συνέδριο του Economist έμοιαζε με φιλόδοξο λανσάρισμα εταιρείας χωρίς προϊόν. Αν προσπαθήσει κανείς να καταλάβει τι περιλαμβάνει το νέο «σχέδιο ανάταξης» του πρώην πρωθυπουργού, θα σκοντάψει σε ασαφείς γενικότητες και truisms, όπως «ισχυρό και δίκαιο κράτος» ή «αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου» που, χωρίς εξηγήσεις, σημαίνουν τίποτα και τα πάντα. Πώς να εξηγηθεί όμως το πολιτικό προϊόν όταν ο ίδιος ο πολιτικός παραμένει νεφελώδης; Ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται σε υπαρξιακή σύγχυση· είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, ηγέτης νέου κόμματος, ριζοσπάστης, κεντροαριστερός, τι απ’ όλα; Αν αποκρυσταλλωθεί ο πομπός, θα αποσαφηνιστεί και το μήνυμά του.
Αλλο ένα αποτυχημένο rebranding
Το rebranding του Πάνου Καμμένου υπήρξε λιγότερο πολιτικό και περισσότερο προσωπικό. Ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ άφησε την πολιτική για την αισθητική αυτοπραγμάτωση, όμως ο τρόπος με τον οποίο επί χρόνια πολιτεύτηκε δεν τον εγκατέλειψε ποτέ. Οι τηλεφωνικές συνομιλίες με τον φερόμενο ως επικεφαλής του μαφιόζικου κυκλώματος της Κρήτης ακυρώνουν την απόπειρα εκμοντερνισμού του πολιτικού ανδρός, απαλείφουν το εφέ των δημοσίων σχέσεων με «ισχυρά πρόσωπα» στην Αμερική, αποδομούν την προσπάθειά του να εισχωρήσει στους MAGA κύκλους και να παραγοντίσει ως ελληνικό ισοδύναμο των εκεί έξαλλων εθνικιστών. Οταν το εκτόπισμά σου φτάνει μέχρι τις επαρχιακές κομπίνες και σιμωνίες, είναι πολύ δύσκολο να παριστάνεις πως προορίζεσαι για κάτι μεγαλύτερο.
Δυστύχημα και σάλτσα
Η αλλαγή βέβαια δεν είναι για όλους το ζητούμενο. Οι νέες διαδηλώσεις για το δυστύχημα των Τεμπών και τα συγκρουσιακά τους παρελκόμενα (μολότοφ, φασαρίες, συλλήψεις) προκαλούν απορία: αφορούν ακόμη την τραγωδία ή έχουν πλέον ως άξονα μόνο τον Μητσοτάκη; Φέρουν κάποιο αίτημα πέραν του ήδη εκπεφρασμένου περί κάθαρσης ή οργανώνονται για να «ανάψουν τα αίματα»; Ισως είναι τυχαίο ότι το θέμα αναμοχλεύτηκε λίγες μέρες αφότου το σενάριο ύπαρξης εύφλεκτου υλικού στην εμπορική αμαξοστοιχία καταρρίφθηκε επισήμως. Ισως όμως και να μην είναι: η τεμπολογία έχει δείξει εδώ και καιρό ότι δεν εδράζεται αποκλειστικά στο συμβάν των Τεμπών, αλλά στην εξουσία που μπορεί να ασκήσει στα δημόσια πράγματα. Για τους τεμπολόγους, το δυστύχημα είναι άχρηστο χωρίς τη συνωμοσιολογική του σάλτσα.
Επιφυλακτική νοημοσύνη
Οποιος λέει ότι το να εστιάζεις την προσοχή σου στην ουσία είναι εύκολο πράγμα, δεν λέει την αλήθεια. Σε ό,τι αφορά το μνημόνιο συνεργασίας του υπουργείου Παιδείας με την OpenAI, το εύκολο είναι να μείνει κανείς στην ενθουσιώδη εξαγγελία και στη διαδικτυακή κουβέντα Κυριάκου Μητσοτάκη – Sam Altman· να θαυμάσει τη νέα προοπτική που ανοίγεται για την ελληνική εκπαίδευση και να καμαρώσει που η Ελλάδα μπαίνει στον χάρτη των εξελίξεων. Το δύσκολο αλλά σημαντικότερο είναι να δει τη συνεργασία να γίνεται πράξη: τα σχολεία να υποδέχονται τα νέα τεχνολογικά εργαλεία και τους εκπαιδευτικούς να τα αξιοποιούν χωρίς μιζέρια και γκρίνιες· τη σχολική εμπειρία να αλλάζει συνολικά και οριστικά, όχι μερικά και πιλοτικά. Μέχρι τότε, το μεγαλόσχημο σχέδιο καλό είναι να αντιμετωπίζεται με τη δέουσα επιφύλαξη.
Μίμησις πράξεως
Η υπερβολική αισιοδοξία έχει ενίοτε θλιβερά αποτελέσματα. Παρά τα δυσοίωνα ποσοστά του κόμματός του, την πτώση της προσωπικής του δημοτικότητας και την απόστασή του από την αληθινή πολιτική, ο Στέφανος Κασσελάκης θεωρεί εαυτόν όχι απλώς ανταγωνιστικό, αλλά και άξιο μίμησης. «Ο Αλέξης Τσίπρας θα τα πάει καλά», λέει ο πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατίας, «επειδή με αντιγράφει». Δεν είναι μόνο τα μεγάλα πνεύματα που συναντιούνται, αλλά και οι μεγάλες ψευδαισθήσεις.
