Για τους ακροδεξιούς και τους ακροαριστερούς, η απάντηση είναι πάντα ίδια, άσχετα με το ερώτημα: Εξω οι ξένοι οι μεν, μέσα οι ξένοι οι δε. Οι πρακτικές παράμετροι δεν επηρεάζουν τον φανατισμό καμίας πλευράς. Σ’ αυτό το δογματικό δίπολο προσκρούει εν πολλοίς το απρόσμενο προσφυγικό κύμα στην Κρήτη, ένα ακόμη κύμα που, παρά την εμπειρία μας, αντιμετωπίζουμε με καταστροφικό παραλογισμό. Δεν υπολογίσαμε τι μπορούμε να κάνουμε για τους ξεριζωμένους· μείναμε κυρίως στο τι θα θέλαμε. Ο υπουργός και η κυβέρνηση αρνούνται να καταλάβουν πως οι νομοθετικές ακροβασίες δεν εξαφανίζουν ανθρώπους ως διά μαγείας. Από την άλλη, οι φιλεύσπλαχνοι νομομαθείς ξεχνούν ότι, για να επιβιώσουν, οι πρόσφυγες χρειάζονται κάτι παραπάνω από εύκολες καλοσύνες.
Διαμάχες πολυτελείας
Στη χώρα που αδυνατεί μέχρι και αγροτικές επιδοτήσεις να μοιράσει σύννομα, κι όπου οι νόμοι κάμπτονται ανάλογα με τη συγκυρία και το προφίλ των ατόμων που τους εφαρμόζουν ή επηρεάζονται από αυτούς, η διαμάχη για την εναρμόνιση της μεταναστευτικής πολιτικής με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ είναι μια διαμάχη πολυτελείας, αν όχι ειρωνική. Εννοείται ότι το κράτος δεν ανέπτυξε ποτέ τα σωστά εργαλεία υποδοχής, περίθαλψης και ένταξης των προσφύγων· εννοείται πως τα ευρωπαϊκά κονδύλια για τον σκοπό αυτό έτυχαν πλημμελούς διαχείρισης όπως και στην περίπτωση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αν δεν είμαστε όμως σε θέση να εφαρμόσουμε τη νομιμότητα σε ζητήματα δικού μας ενδιαφέροντος, τι είναι αυτό που κάνει τους προστάτες των προσφύγων να πιστεύουν ότι η νομιμότητα μπορεί να εφαρμοστεί υπέρ των τελευταίων; Δεν είναι αυτονόητο πως η αξίωση να λύσουμε τα προβλήματα των άλλων είναι ανεδαφικά φιλόδοξη, από τη στιγμή που δεν μπορούμε να λύσουμε τα δικά μας;
Ζήτουλες
Η εθνική μας ροπή στην αυτοπαγίδευση αναδείχθηκε γλαφυρά στην πρόσφατη Σύνοδο Πρυτάνεων, τα συμπεράσματά της οποίας πρακτικά συγκεφαλαιώνονται σε ένα: Λεφτά. Δώστε μας λεφτά. Δεν είναι παράλογη απαίτηση. Κάθε σοβαρό πανεπιστήμιο χρειάζεται σοβαρή χρηματοδότηση για να λειτουργήσει και να ακμάσει. Τα λεφτά όμως πρέπει και να ξέρεις τι να τα κάνεις, διαφορετικά δεν θα είναι ποτέ αρκετά· διαφορετικά παύουν να είναι χρήσιμα, είτε παρέχονται τσιγκούνικα είτε αφειδώς. Χωρίς όραμα και προγραμματισμό, το χρήμα σε ορίζει ως ζήτουλα, αντί να ορίζεται από σένα εποικοδομητικά. Αυτός είναι όμως ο τύπος που εκμεταλλεύεται η ακαδημαϊκή συντεχνία: έχουμε δικαίωμα να ζητάμε χρήματα από την πολιτεία και κάνουμε χρήση του δικαιώματος ασμένως. Κι αν στην ουσία του το αίτημα δεν είναι παρά μια αχόρταγη μαύρη τρύπα, αυτό καμία σημασία δεν έχει. Ουσία πια είναι ο τύπος.
Ο νέος χρυσαυγιτισμός
Για τα αργόσχολα τάγματα εφόδου του αποκρουστικού Ρουβίκωνα, που βγήκαν στο κέντρο της Αθήνας με φιλοπαλαιστινιακά μπλουζάκια για να τραμπουκίσουν Εβραίους, η ουσία βρίσκεται στο μίσος. Η ανάρτηση του μεγαλοστελέχους που διαφήμιζε το ναζιστικής έμπνευσης κι αισθητικής ξεπόρτισμα, μόνο ελάχιστα παρέπεμπε στο παλαιστινιακό ζήτημα. Η έμφαση δόθηκε στο πολεμοχαρές πνεύμα, στην προπαγανδιστική υπεραπλούστευση της ρατσιστικής διάκρισης, στη διασπορά φόβου διά της χρυσαυγίτικης ψευτομαγκιάς. Η παλαιστινιακή σημαία ήταν ένας ευπρόσωπος αντιπερισπασμός.
Χρυσόσκονη
Η λαϊκίστικη χρυσόσκονη ωραιοποιεί και τις χυδαιότερες πράξεις. Την πασπαλίζεις στο αίσχος και το αίσχος γίνεται ξαφνικά θεμιτό. Αποκτά «λαϊκή νομιμοποίηση». Σε μια κοινωνία όμως που τόσο κόπτεται για τη δημοσιογραφική ελευθερία και τη θέση της Ελλάδας στις διάφορες περισπούδαστες λίστες, είναι περίεργο που η βόμβα στο σπίτι δημοφιλούς δημοσιογράφου άφησε τόσο κόσμο ασυγκίνητο. Ο Πρετεντέρης βέβαια δεν είναι «δικός μας», άρα η ελευθερία του είναι σχετική. Τι είναι όμως η πίστη στη σχετικότητα της ελευθερίας του άλλου; Μια άποψη στο πλαίσιο της δικής μας ελευθερίας. Που λέει ελάχιστα για τον άλλο και τα πάντα για εμάς.
