Τη βαρκάδα και την πεζοπορία μέχρι τη Γάζα ενώνει μια κοινή ψυχολογική παράμετρος: ο ναρκισσισμός και η έλλειψη σοβαρότητας των ακτιβιστών. Ηταν τόση η λαχτάρα τους να βρεθούν στο κέντρο των εξελίξεων, που ξέχασαν ότι οι εξελίξεις είναι πολεμικές· ήταν τόσο μεγάλη η επιθυμία τους να γίνουν κομμάτι της επικαιρότητας, που τους διέφυγε ότι αυτή η επικαιρότητα δεν είναι μία ακόμη ανέξοδη διαμαρτυρία, αλλά μια αιματοβαμμένη συνθήκη στην οποία ούτε θέση έχουν ούτε αρμοδιότητα. Ηταν εξαρχής προφανές ότι δεν θα έφταναν ποτέ στη Γάζα και ότι, ακόμα κι αν έφταναν, μηδαμινή θα ήταν η προσφορά τους στα θύματα της τραγωδίας. Τίποτα όμως δεν εμποδίζει περισσότερο τον πλανεμένο νάρκισσο να δει το προφανές από την παθολογική ανάγκη του για προσοχή και ηθικά εύσημα (που δεν του αναλογούν).
Εμπορευματοποιημένος πόνος
Ανθρωποι βομβαρδίζονται. Οικογένειες ξεκληρίζονται. Στη Γάζα, η ζωή είναι μια παρατεταμένη ανάσα λίγο πριν από τον θάνατο. Κυκλοφορεί λοιπόν ευρέως η άποψη πως κάθε απόπειρα ευαισθητοποίησης του κόσμου, ακόμα κι αν δεν συμβάλλει στον τερματισμό του πολέμου, είναι απολύτως θεμιτή αν όχι επιβεβλημένη· πολιτική στάση ανθρώπων που βρίσκονται «στη σωστή πλευρά της Ιστορίας». Είναι όμως λίγο δύσκολο να δεχτεί κανείς ότι οι σελέμπριτι και οι καλλιτέχνες που τις τελευταίες εβδομάδες αναμειγνύουν τα επαγγελματικά τους πρότζεκτ με την (πάντα μονόπλευρη) ακτιβιστική ρητορική ενδιαφέρονται για κάτι άλλο πέρα από την επιτυχία των πρότζεκτ αυτών. Οποια κι αν είναι η κατάσταση, η εμπορευματοποίηση του θανάτου δεν είναι ποτέ καλή ιδέα.
Προσχήματα
Τα εγχειρήματα αυτοανάδειξης καλό είναι να τηρούν πού και πού τα προσχήματα και να αποκρύπτουν όσο γίνεται τον ζήλο του αυτοαναδεικνυόμενου να αυτοαναδειχθεί. Η προσπάθεια, ας πούμε, του Αλέξη Τσίπρα να χωροθετήσει ιδεολογικοπολιτικά αυτό που μοιάζει με νέα πρόταση-πλατφόρμα φέρει τόσο έντονα τα σημάδια της γνώριμης τσιπρικής φιλοδοξίας, που έχει αποξενώσει ακόμα και πρόσωπα που, υπό άλλες, διακριτικότερες συνθήκες, ίσως έβλεπαν με καλό μάτι την επάνοδο του πρώην προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Το χειρότερο όμως είναι η αντίθεση μεταξύ φιλοδοξίας και αναποφασιστικότητας: αν ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας είχε καταλάβει τι θέλει να κάνει, ίσως να ήταν και πιο πειστικός στη νέα του προσπάθεια.
Θέμα αξιοπιστίας
Δεν είναι όμως μόνο ο Τσίπρας που αδυνατεί να πείσει τον κόσμο για την αξιοπιστία των προθέσεών του. Η θριαμβολογία της κυβέρνησης για τη συνταγματικότητα του νόμου της για τα μη κρατικά πανεπιστήμια μπορεί να δικαιολογείται από τη σχετική απόφαση του ΣτΕ, αλλά δεν αναιρεί το προβληματικό άρθρο 16, το οποίο, περισσότερο από μια διάσημη αντινομία, συμβολίζει τον ευρύτερο αντιφατικό χαρακτήρα της ελληνικής νομοθεσίας. Το ότι χρειάζεται να παρακαμφθεί ή να ερμηνευθεί δημιουργικά το Σύνταγμα για να συμβεί το κοινωνικά αυτονόητο είναι αιτία προβληματισμού και αφορμή για πολιτική κινητοποίηση, όχι λόγος πανηγυρισμού.
Περί ηρωισμού
Στην Ελλάδα είθισται να πανηγυρίζουμε για τους λάθος λόγους, πράγμα όχι παράλογο, αν σκεφτεί κανείς ότι συχνά σε λάθος λόγους βασίζεται και η διαμαρτυρία μας. Η απόπειρα του Αλβανού μετανάστη Γκόγκα Λεβιάν να σώσει δύο ανήλικους από πνιγμό στον Αραχθο πυροδότησε μια σειρά δημόσιων επαίνων που, αν και περιβλήθηκαν την καλοσυνάτη αύρα του αντιρατσισμού, ήταν σε μεγάλο βαθμό ρατσιστικοί. Και μόνο η έκπληξη για το γεγονός ότι ένας «αλλοδαπός» επέδειξε αυτοθυσία είναι ένδειξη αθέμιτης διάκρισης εις βάρος του. Και μόνο το γεγονός ότι ο μετανάστης χρειάστηκε να προβεί σε μια ηρωική πράξη για να του αναγνωριστεί το τεκμήριο της ανθρωπιάς είναι σημάδι μιας παγιωμένης νοοτροπίας για την οποία θα έπρεπε να ντρεπόμαστε αντί να πανηγυρίζουμε.
