Περισσότερη πλάκα από τη ρήξη Ντόναλντ Τραμπ – Ιλον Μασκ έχουν όσοι διεκδικούν εύσημα προφήτη επειδή την είχαν προαναγγείλει. Μα δεν πρόκειται για απρόσμενο γεγονός· κανείς δεν έπεσε από τα σύννεφα. Η διαμάχη είναι τόσο αστεία εν μέρει επειδή ήταν εξαρχής προφανές ότι θα ξεσπούσε σύντομα. Οι πολυδιαφημισμένες φιλίες είναι άλλωστε πάντα ύποπτες. Δύο τεράστιοι εγωισμοί που ενώθηκαν με μόνο στόχο την προβολή και την επιβολή του «αντισυστημισμού» τους ήταν αυτονόητο ότι θα συγκρούονταν όταν θα ερχόταν η στιγμή το αντισύστημα να γίνει το νέο σύστημα: τίνος η γνώμη πρέπει να υπερισχύσει; Ποιο μοντέλο αξίζει να εφαρμοστεί; Ποιος από τους δύο άντρες ασκεί την πραγματική εξουσία; Ποιος νομιμοποιείται να πειραματίζεται εις βάρος εκατομμυρίων πολιτών, εξαπατημένων και μη;
Η ομπρέλα φαρδαίνει
Ο αντιστυστημισμός, βέβαια, ενέχει το σπέρμα της αυτογελοιοποίησης έτσι κι αλλιώς. Η απόφαση του Athens Pride να υπερβεί το πολιτικό του αντικείμενο στηρίζοντας τη Διεθνή Πρωτοβουλία March to Gaza εμπνέει ένα εύλογο ερώτημα: αν μία LGBTQI οργάνωση έχει αποφασίσει πως ο αγώνας για την προάσπιση των σχετικών δικαιωμάτων δεν είναι αρκετός κι ότι κάτω από την (ήδη φαρδιά) ομπρέλα της πρέπει να μπει και ο ακτιβισμός κατά του πολέμου, γιατί να είναι τόσο επιλεκτική στις καταγγελίες της; Πού είναι οι δηλώσεις στήριξης για το Σουδάν; Για την Ουκρανία; Για το Κονγκό; Για τη Συρία; Κάποιες κρίσεις «πουλάνε» περισσότερο από κάποιες άλλες, κατανοητό. Το να εμπλέκεσαι κατ’ εξαίρεση σε αυτές, ωστόσο, δεν σε κάνει ανθρωπιστή, αλλά χίπστερ μαρκετίστα.
Τουριστικός ακτιβισμός
Η δεξιά γροθιά υψωμένη, στους ώμους η παλαιστινιακή μαντίλα, στ’ αριστερά του κεφαλιού η παλαιστινιακή σημαία να κυματίζει σαν κενό σύμβολο αποσπασμένο από το συμφραζόμενό του. Οι φωτογραφίες της Γκρέτα Τούνμπεργκ στο κατάστρωμα του σκάφους «Madleen», που κατευθύνεται σιγά σιγά προς την αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας, είναι ένα ακόμη φαινόμενο χιπστεροποίησης του δράματος (των άλλων). Ενα είδος τουριστικού ακτιβισμού μαζικής κατανάλωσης, που λειτουργεί ως παράδειγμα για παρόμοια, αλλά μικρότερου βεληνεκούς, φαινόμενα ψευτοευαισθητοποίησης, από αυτά που συχνά παρατηρούμε και στην Ελλάδα. Τι προσφέρει ακριβώς στα χειμαζόμενα θύματα του πολέμου το σόου της Γκρέτα; Τίποτα· τα περισσότερα δεν θα μάθουν καν γι’ αυτό· κάποια από αυτά μάλιστα θα είναι νεκρά πριν το σόου ολοκληρωθεί.
Δονούμενες χαρτορίχτρες
Το ενδιαφέρον, ακόμα και το καλοπροαίρετο, δεν υπερνικά ούτε δικαιολογεί την κουταμάρα. Ο σεισμός στο Αγιον Ορος δοκίμασε ξανά τις αντοχές μας στην τελευταία: δεν περιμένει κανείς από όλους όσοι μιλούν για τους σεισμούς διαπιστευτήρια και κατάρτιση σεισμολόγου· περιμένει όμως από όσους φέρουν τα διαπιστευτήρια και την κατάρτιση να μιλούν μόνο εφόσον γνωρίζουν τι συμβαίνει. Είναι θέμα επιστημονικής ακεραιότητας. Τα «Ανησυχούμε», «προβληματιζόμαστε», «απορούμε», «ο σεισμός είναι περίεργος» δεν αποπνέουν ερευνητική διάθεση· περισσότερο παραπέμπουν σε χαρτομαντεία.
Τυφλότητα
Ο καθένας με τις μεθόδους του. Οι σεισμολόγοι επιστρατεύουν τη συναισθηματικοποιημένη ασάφεια. Οι μηχανολόγοι μηχανικοί την άρνηση. Στο Δήμο Αθηναίων η κατάσταση ίσως και να μην επιδέχεται διαφορετική αντιμετώπιση, ειδικά υπό την παρούσα δημοτική αρχή. Δεν είναι η εκτεταμένη βρώμα, που μοιάζει πλέον ενσωματωμένη στους δρόμους· δεν είναι οι φθορές στα πεζοδρόμια που καθιστούν αδύνατη τη διέλευση· δεν είναι η απουσία πρασίνου και τα τραπεζοκαθίσματα που έχουν πια περισσότερα δικαιώματα από τους δημότες. Είναι ότι όλα τα παραπάνω (και κάποια ακόμη) έχουν περάσει στη σφαίρα του επιμελώς αποσιωπημένου. Οι δημότες κάνουν ότι δεν τα βλέπουν για να μη λογαριαστούν με την απογοήτευσή τους· ο δήμαρχος κάνει κι αυτός ότι δεν τα βλέπει για να μη λογαριαστεί με τους δημότες. Για την παρακμή της πόλης έχουν όλοι ένα μερίδιο ευθύνης.
