Η Ρίτα είχε καθίσει πλάι στο παράθυρο και προσπαθούσε κοιτώντας λίγο το Κάουνας να αναζητήσει μία στιγμή ηρεμίας «εναντίον» του υπερκινητικού γιου της. Ξεφύσησε, όμως η αμφιβολία της επιλογής είχε ξεριζωθεί για τα καλά από το μυαλό της όταν, το καλοκαίρι του 1975, λίγο μετά την κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου στο παγκόσμιο πρωτάθλημα χάντμπολ με τη Σοβιετική Ενωση, είχε απαντήσει ξεκάθαρα στο δίλημμα «καριέρα ή οικογένεια». Κουβαλούσε ήδη μέσα της τον Σαρούνας και δεν μετάνιωσε που έχασε τη συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ, το 1976. Ο μετέπειτα «Σάρας» γεννήθηκε στις 5 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς και η Ρίτα ήταν πεπεισμένη: «Ο γιος μου θα μου φέρει στο μέλλον μία παρουσία σε Ολυμπιακούς».
Ο κανακάρης της κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο το 2000 στο Σίδνεϊ, με την Εθνική μπάσκετ της Λιθουανίας. Ηταν η αρχή μίας σπουδαίας καριέρας με 23 τίτλους, εκ των οποίων πρωταθλητής Ευρώπης με τη «Λιέτουβα» στο Ευρωμπάσκετ 2003, τέσσερα τρόπαια Ευρωλίγκας με Μπαρτσελόνα, Μακάμπι και Παναθηναϊκό, αλλά και δεκάδες εγχώρια «παράσημα» σε Ισπανία, Ισραήλ, Ελλάδα και Τουρκία.
Η τιμωρία του «καθισιού»
Ο παλαίμαχος γκαρντ και νυν κόουτς της Φενέρμπαχτσε, με την οποία το βράδυ της Κυριακής (25/5) στο Αμπου Ντάμπι αναδείχθηκε πρωταθλητής Ευρώπης, για την παρθενική προσωπική και δεύτερη στην ιστορία του συλλόγου κατάκτηση της Ευρωλίγκας, ήταν ένα παιδί που έμαθε πρόωρα να περπατάει. Η μητέρα του είχε εξιστορήσει πως «αντί να μπουσουλάει, έφερνε το κορμί του σε κλίση 45 μοιρών για να πατήσει πιο γρήγορα». Εκείνη τον κυνηγούσε σε όλο το σπίτι και είχε αφηγηθεί στην αυτοβιογραφία του γιου της ότι «έτρεχε παντού και έπρεπε να τον κυνηγάω συνεχώς. Η μεγαλύτερη τιμωρία για τον Σαρούνας ήταν να… κάθεται».
Sarunas Jasikevicius! pic.twitter.com/IGsCpaR2JY
— Fenerbahçe SK (@Fenerbahce) May 25, 2025
Το αθλητικό υπόβαθρο της μαμάς και η λατρεία του μπαμπά, Λίνας, έφεραν τον «Σάρας» και τον αδερφό του, Βιτένις, μέσα στα γήπεδα, ώστε να εξωτερικεύσουν όλη την ενέργειά τους. Ο μικρός άρχισε το μπάσκετ στις ακαδημίες της τοπικής Ζαλγκίρις σε ηλικία έξι ετών, όμως στα 12 σκεφτόταν να τα παρατήσει όλα για να γίνει τενίστας. Ο πρώτος προπονητής του, Φελίκσας Μιτκεβίτσιους, τον θεωρούσε «ταλαντούχο αλλά τεμπέλη», όμως έπεισε τον Λίνας Γιασικεβίτσιους να κρατήσει τον γιο του στο μπάσκετ, «αλλιώς θα είναι μία μεγάλη απώλεια για το λιθουανικό μπάσκετ».
Ο «Σάρας» αποφάσισε να αφήσει για λίγο τα αγαπημένα του βιβλία για Ινδιάνους και ιστορία, αλλά και τις βιντεοκασέτες των ταινιών «Ρόκι» που έβλεπαν στο σπίτι στα κρυφά, λόγω του αυστηρού σοβιετικού καθεστώτος. Το μυαλό του, ωστόσο, δεν «δούλευε» μόνο στο παρκέ και στη βιογραφία του, «Μόνο η νίκη δεν αρκεί», είχε πει στον συγγραφέα Πιέτρο Σιμπέτα ότι «δεν μας επιτρεπόταν να μελετήσουμε για την ανεξάρτητη Λιθουανία, πόσο μάλλον να μιλήσουμε για όλα αυτά. Οι άνθρωποι φοβόντουσαν να μιλήσουν. Σχεδόν όλοι ήταν μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αν δεν γινόσουν μέλος, έβρισκες τον εαυτό σου σε άσχημη κατάσταση, κινδύνευες να μη βρεις ποτέ δουλειά και θα σε έθεταν στο περιθώριο και εργασιακά και στην κοινωνική ζωή. Γνωρίζαμε μόνο ότι οι Αμερικανοί ήταν οι κακοί».
Αμερικανικό όνειρο, δόξα και κόκκινο κασκόλ
Εκτός από τεμπέλης στην προπόνηση, άρχισε να βαριέται και στο σχολείο. Οι χαμηλοί βαθμοί ανάγκασαν τον πατέρα του να του απαγορεύσει ένα ταξίδι για αγώνα στο Μινσκ, όμως έπειτα από ένα δικό του στη Γερμανία, επέστρεψε με συσκευή VHS (βίντεο) και μία κασέτα με All-Star Game του NBA, ματς της Ζαλγκίρις και του Ντράζεν Πέτροβιτς. Τα μάτια του «Σάρας» γούρλωσαν στις εικόνες και στο βιβλίο του θα πει ότι έμαθε να λατρεύει τον Μάτζικ Τζόνσον περισσότερο από τον Μάικλ Τζόρνταν.
Από εκεί και η έφεση στην πάσα…
Το 1993, στα 17 του, μετακόμισε στην (όχι πια) «κακή» Αμερική για να ολοκληρώσει το σχολείο στο γυμνάσιο Σολάνκο στην Πενσιλβάνια. Παρά το ρεκόρ 25-2, η ομάδα του έχασε στον 1ο γύρο της τελικής φάσης, όμως ο Λιθουανός με τα λαμπερά μάτια είχε στρέψει πάνω του τα βλέμματα και έλαβε υποτροφία από το Πανεπιστήμιο Μέριλαντ, όπου σπούδασε ώς το 1998. Το ίδιο καλοκαίρι η Ζαλγκίρις δεν τον πίστεψε –δικαιώθηκε εν μέρει γιατί το 1999 κατέκτησε την Ευρωλίγκα– και στον επαναπατρισμό του υπέγραψε στη Λιέτουβος Ρίτας. Το 1999 πήγε στην Ολίμπια Λιουμπλιάνα στη Σλοβενία και το 2000 στην Μπαρτσελόνα, με την οποία στέφθηκε πρωταθλητής Ευρώπης το 2003, λίγες εβδομάδες πριν και το χρυσό στο Ευρωμπάσκετ.
Επαιξε το καλύτερο μπάσκετ της καριέρας του στη «διαστημική» Μακάμπι Τελ Αβίβ, με repeat στην Ευρωλίγκα (2004 και 2005), πριν περάσει μία όχι πετυχημένη διετία στο ΝΒΑ (Ιντιάνα και Γκόλντεν Στέιτ).
Στις 19 Αυγούστου 2007 έφτασε στην Αθήνα με την Εθνική Λιθουανίας για το τουρνουά «Ακρόπολις», όταν ένας οπαδός του Ολυμπιακού τού φόρεσε ένα κόκκινο κασκόλ, αλλά ο Γιασικεβίτσιους το πέταξε άρον άρον από πάνω του. Λίγες ημέρες αργότερα, αυτό που λένε ότι δεν έγινε το 2000 με τον Παναθηναϊκό, καθώς ο μπαμπάς του «Σάρας» προτιμούσε την Μπάρτσα, συνέβη και ο Λιθουανός σταρ υπέγραψε στον Παναθηναϊκό αντί ποσού 4,2 εκατ. δολαρίων ετησίως και κατέκτησε την Ευρωλίγκα του 2009.
Η συνεργασία με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς, όπως και με τον Σμάγκο Σάγκατιν στη Λιουμπλιάνα (για τον οποίο είχε πει πως «ήταν δικτάτορας, αλλά αυτό χρειάζονται οι νέοι παίκτες και εκείνος με εμπιστεύθηκε, ενώ η ομάδα της πόλης μου, η Ζάλγκιρις, δεν το είχε κάνει») διαμόρφωσαν την πρώτη προπονητική «ρίζα» του Γιασικεβίτσιους.
🏆 Bu fotoğrafta iki efsane var, ikisinin de Fenerbahçe ile Euroleague şampiyonluğu var.
Zeljko Obradovic 🤝 Sarunas Jasikevicius. pic.twitter.com/2EsoLmB8Ua
— TRT Spor Yıldız (@trtsporyildiz) May 25, 2025
Στη Ζαλγκίρις, πάντως, έγινε για πρώτη φορά κόουτς, ως βοηθός από το 2014 ώς το 2016 και ως χεντ κόουτς ώς το 2020, πριν εργαστεί στην Μπαρτσελόνα και πλέον στη «Φενέρ», με την οποία κατέκτησε την παρθενική Ευρωλίγκα του στο έκτο Final Four του.
Οι στιγμές της ζωής του
Στη θητεία του στο Κάουνας πρόσφερε μία από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες και ατάκες της «δεύτερης (προπονητικής) ζωής» του. Οταν ένας δημοσιογράφος τον ρώτησε αν είναι φυσιολογικό που έδωσε άδεια στον Βραζιλιάνο Αουγκούστο Λίμα –εν μέσω ημιτελικών playoffs– για τη γέννηση του παιδιού του, ο «Σάρας» απάντησε αφοπλιστικά: «Εχεις παιδιά; Οταν θα αποκτήσεις παιδιά, μικρέ, θα καταλάβεις. Διότι αυτή είναι η πιο δυνατή εμπειρία στη ζωή ενός ανθρώπου. Πιστεύεις ότι το μπάσκετ είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή;»
Η οικογένεια έπαιζε πάντα σημαντικό ρόλο στη ζωή του Γιασικεβίτσιους. Το 2006 παντρεύτηκε την άλλοτε Μις Κόσμος από το Ισραήλ, Λινόρ Αμπαρζίλ, όμως χώρισαν έναν χρόνο αργότερα, με αναφορές ότι δεν είχαν σημεία επικοινωνίας όσο και αν ο Λιθουανός επιχείρησε να τη στηρίξει όταν αποκάλυψε ότι το 1998 είχε πέσει θύμα βιασμού. Σε μία έξοδό του στην Αθήνα γνώρισε μία Ελληνίδα, την Αννα Δούκα, με την οποία παντρεύτηκε και πλέον έχουν μαζί δύο παιδιά.
Οπως έλεγαν και στο Τελ Αβίβ και στο ΟΑΚΑ, η μπασκετική ιδιοφυΐα του ξεπερνούσε τα όρια και στο Ισραήλ έλεγαν πως δύσκολα θα γίνει προπονητής, διότι θα απαιτεί από τους παίκτες του να κάνουν όσα ο ίδιος έμοιαζε να δείχνουν απλά. Αυτό φάνηκε να επιβεβαιώνεται στη Βαρκελώνη, με την άκομψη (διοικητική) απόφαση να… παρατήσουν τον Γάλλο Τομά Ερτέλ στο αεροδρόμιο της Πόλης τον Δεκέμβριο του 2020.
Αλλά και με τις φήμες για κακή σχέση με όλους τους παίκτες, ακόμη και με τους πιο γνωστούς, Νίκολα Μίροτιτς και Νικ Καλάθη. Τον τελευταίο τον συνάντησε πάντως και στην Πόλη και πέρσι, μετά το game των playoffs με τη Μονακό, του απένειμε τα εύσημα λέγοντας ότι «τώρα, επειδή ο Νικ πέτυχε δύο καθοριστικά τρίποντα, θα λέτε ότι ξαφνικά έγινε ιδιοφυΐα;»
Με το τρόπαιο της φετινής Ευρωλίγκας στο χέρι, με σαμπάνια να αναδύεται από το βρεγμένο κοστούμι του, ο Σαρούνας Γιασικεβίτσιους ομολόγησε στο Αμπου Ντάμπι ότι «κυνηγούσα αυτό το τρόπαιο για πολύ καιρό». Οι τέσσερις κούπες ως παίκτης δεν του έφταναν για την μπασκετική κληρονομιά του. Εγινε ο πρώτος που κατακτά τη «νέα» (από το 2000 και έπειτα) Ευρωλίγκα και ως παίκτης και ως προπονητής και ο τέταρτος συνολικά στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, μετά τους Αρμενακ Μισάκοβιτς Αλαχαχιάν (ΤΣΣΚΑ Μόσχας, 1961 και 1963 ως παίκτης και το 1969 από τον πάγκο), Λόλο Σάινθ με τη Ρεάλ Μαδρίτης (1964, 1965, 1967, 1968 στο παρκέ και 1978, 1980 ως κόουτς) και Σβέτισλαβ Πέσιτς (1979 παίζοντας για την Μπόσνα Σεράγεβο και το 2003 ως προπονητής της Μπαρτσελόνα, με παίκτη τον «Σάρας»).
Αυτό που ονειρευόταν για χρόνια, το κατάφερε.
🏆👏Sarunas Jasikevicius becomes the first person in the modern Euroleague era (after 2000) to win the trophy both as a player and as a coach! pic.twitter.com/JOWVknmb3N
— Eurohoops (@Eurohoopsnet) May 25, 2025
Σε αντίθεση με εκείνο που είχε πει όταν σταμάτησε να αγωνίζεται και αντικατοπτρίζει το μυαλό, την ψυχή και τη νοοτροπία του «Σάρας»:
«Ονειρευόμουν μεγάλα πράγματα, όχι όμως αυτά που έζησα. Ηταν απίστευτα και νιώθω ευγνώμων. Ποτέ δεν περίμενα τόση επιτυχία. Νιώθω τυχερός. Η ζωή ξεπέρασε τη φαντασία. Ομως με εμένα όλα είναι τρελά. Δεν υπάρχει μέση κατάσταση. Ο,τι κάνω, το κάνω έντονα. Από τις διακοπές, ώς τις προπονήσεις».
