Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν ότι οποιαδήποτε απόφαση για ενδεχόμενες εδαφικές παραχωρήσεις της Ουκρανίας προς τη Ρωσία μπορεί να ληφθεί μόνο αφού προηγουμένως τεθούν σε εφαρμογή ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας, οι οποίες θα περιλαμβάνουν και μια πολυεθνική δύναμη υπό ευρωπαϊκή ηγεσία.
Η κοινή δήλωση εκδόθηκε στο Βερολίνο, μετά τη συνάντηση δέκα Ευρωπαίων ηγετών και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στο πλαίσιο της στήριξης των ειρηνευτικών συνομιλιών ανάμεσα σε Αμερικανούς και Ουκρανούς διαπραγματευτές για τον τερματισμό του πολέμου.
Σύμφωνα με το κείμενο, οι εγγυήσεις ασφάλειας θα πρέπει να επιτρέπουν στην Ουκρανία να διατηρήσει ένοπλες δυνάμεις περίπου 800.000 στρατιωτών, ώστε να διαθέτει επαρκή αποτρεπτική ικανότητα έναντι μελλοντικών απειλών.
Παράλληλα, προβλέπεται ο συντονισμός μιας «πολυεθνικής δύναμης για την Ουκρανία», αποτελούμενης από συνεισφορές πρόθυμων κρατών, με τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Όπως αναφέρεται, η δύναμη αυτή θα συνδράμει στην ανασυγκρότηση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, στην ασφάλεια του ουκρανικού εναέριου χώρου και στη διασφάλιση ασφαλέστερων θαλασσών, «συμπεριλαμβανομένης της δράσης εντός της Ουκρανίας».
Οι εγγυήσεις ασφάλειας θα περιλαμβάνουν επίσης μηχανισμό παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός υπό αμερικανική ηγεσία, με στόχο την έγκαιρη προειδοποίηση για ενδεχόμενες νέες επιθέσεις και την αντιμετώπιση παραβιάσεων.
«Οι αποφάσεις για το ζήτημα των εδαφών ανήκουν στον λαό της Ουκρανίας, αφού πρώτα τεθούν σε ισχύ αποτελεσματικές και ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας», αναφέρεται χαρακτηριστικά στη δήλωση.
Την ίδια ημέρα, ωστόσο, Αμερικανοί διαπραγματευτές φέρεται να ενημέρωσαν την ουκρανική πλευρά ότι, στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου, θα πρέπει να συμφωνήσει στην απόσυρση των δυνάμεών της από την ανατολική περιφέρεια του Ντονέτσκ, σύμφωνα με αξιωματούχο που έχει γνώση των συνομιλιών.
Εγγυήσεις ασφαλείας τύπου Αρθρου 5
Σενάρια εγγυήσεων ασφάλειας για την Ουκρανία, αντίστοιχων με το Αρθρο 5 του ΝΑΤΟ, βρίσκονται στο επίκεντρο των συνομιλιών, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο με γνώση των διαπραγματεύσεων.
Oπως ανέφερε, πρόκειται για μια φόρμουλα που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εκτιμά ότι μπορεί να γίνει αποδεκτή και από τη Ρωσία, ενώ οι εγγυήσεις αυτές θα συνοδεύονται από μηχανισμούς εποπτείας, αποφυγής κλιμάκωσης και συγκεκριμένο πλαίσιο αντίδρασης σε περίπτωση παραβιάσεων.
Οι σχετικές ρυθμίσεις, σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα πρέπει να περάσουν και από τη Γερουσία των ΗΠΑ, διαδικασία την οποία ο Τραμπ δηλώνει διατεθειμένος να αναλάβει.
Παρά την πρόοδο που καταγράφεται στο σκέλος των εγγυήσεων, το εδαφικό ζήτημα παραμένει το πιο δύσκολο κεφάλαιο.
Αμερικανοί διαπραγματευτές μετέφεραν στην ουκρανική πλευρά ότι, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ειρήνης, η Ουκρανία θα πρέπει να αποσύρει τις δυνάμεις της από την περιοχή του Ντονέτσκ, υπογραμμίζοντας ότι το ζήτημα των εδαφών θεωρείται κεντρικό για τη ρωσική πλευρά. Σύμφωνα με πηγές, το Κίεβο απάντησε ότι απαιτείται περαιτέρω συζήτηση, με το θέμα να παραμένει ανοιχτό.
Παρά τις διαφωνίες, από την Ουάσιγκτον εκτιμάται ότι περίπου το 90% των επιμέρους ζητημάτων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει ήδη επιλυθεί, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρά χάσματα, μεταξύ άλλων, σε ό,τι αφορά τις ενεργειακές υποδομές και ειδικά τα ηλεκτροπαραγωγικά εργοστάσια.
«Ακούσαμε από την πλευρά των ΗΠΑ ότι είναι έτοιμες να μας δώσουν εγγυήσεις ασφάλειας που αντιστοιχούν στο Αρθρο 5», ανέφερε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τονίζοντας ότι χωρίς σαφείς και δεσμευτικές εγγυήσεις η Ουκρανία δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις για τη γραμμή του μετώπου.
Οπως είπε, οι εγγυήσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν και μηχανισμούς παρακολούθησης μιας ενδεχόμενης κατάπαυσης του πυρός.
Χαρακτήρισε τις συνομιλίες «δύσκολες αλλά παραγωγικές», τονίζοντας ότι «δεν είναι όλες οι ερωτήσεις εύκολες», ιδίως όταν αφορούν τα εδάφη. Περιέγραψε το ζήτημα ως «επώδυνο» και υπογράμμισε την ανάγκη να «διευθετηθεί δίκαια», σημειώνοντας ότι υπάρχουν διαφορετικές θέσεις, αλλά ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη «για σοβαρή δουλειά προς μια ισχυρή ειρηνευτική συμφωνία».
Παράλληλα, διευκρίνισε ότι οι ΗΠΑ δεν διατύπωσαν δικές τους απαιτήσεις για τα εδάφη, αλλά μετέφεραν τις ρωσικές θέσεις.
Από γερμανικής πλευράς, ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι υπάρχει «πραγματική πιθανότητα ειρηνευτικής διαδικασίας», η μεγαλύτερη από την έναρξη του πολέμου, τονίζοντας ότι «χωρίς τον Τραμπ δεν θα είχε επιτευχθεί η θετική δυναμική των τελευταίων ωρών».
Υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ έχουν προσφέρει «αξιοσημείωτη υλική συμβολή» στο ζήτημα των εγγυήσεων ασφάλειας, επαναλαμβάνοντας ωστόσο ότι το εδαφικό είναι καθοριστικό και ότι «μόνο η Ουκρανία μπορεί να αποφασίσει για τυχόν εδαφικές παραχωρήσεις».
Ταυτόχρονα, ο Μερτς προειδοποίησε ότι ενδεχόμενη αποτυχία της Ε.Ε. να αξιοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία προς όφελος της Ουκρανίας θα ήταν «επιζήμια» για την Ενωση, πλήττοντας την αξιοπιστία και την ικανότητά της να δρα για χρόνια.
Το ζήτημα αναμένεται να απασχολήσει τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. αυτή την εβδομάδα.
Οι Ρώσοι υποστηρίζουν ότι ελέγχουν πλήρως το Κουπιάνσκ
Ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις έχουν θέσει υπό τον πλήρη έλεγχό τους την πόλη Κουπιάνσκ, στην περιφέρεια Χάρκοβο, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο IFX επικαλούμενο στρατιωτική πηγή.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, απόπειρες των ουκρανικών δυνάμεων να προωθηθούν από τα νοτιοδυτικά προς τα περίχωρα της πόλης «αποκρούονται».
