ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ. Με μεικτά αποτελέσματα και αμφιθυμία εκ μέρους παιδιών και γονιών κύλησε η πρώτη μέρα απαγόρευσης των social media για εφήβους έως 16 ετών στην Αυστραλία. Τέθηκε σε εφαρμογή τα μεσάνυχτα τοπική ώρα και αφορά Instragram, Facebook, X, SnapChat, TikTok, Reddit και YouTube. Ο πρωθυπουργός Αντονι Αλμπανίζ εμφανίστηκε ενθουσιασμένος από το πρωτοποριακό πείραμα, το οποίο προέβλεψε ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες. Ωστόσο, πολλοί ανήλικοι χρήστες κατάφεραν να ξεγελάσουν τις απαγορευμένες εφαρμογές, δείχνοντας στο σύστημα αναγνώρισης προσώπου φωτογραφίες των γονιών τους προκειμένου να ξεμπλοκάρουν τις πλατφόρμες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η 13χρονη Ιζομπέλ, η οποία χρειάστηκε λιγότερο από πέντε λεπτά για να παρακάμψει την απαγόρευση. Επί αρκετές ώρες χρησιμοποιούσε κανονικά το SnapChat, ενώ στο TikTok μπορούσε μόνο να σκρολάρει χωρίς να αναρτά περιεχόμενο. Το BBC επικοινώνησε με τεχνικούς των επίμαχων εταιρειών, που υποσχέθηκαν ότι το σχετικό λογισμικό θα βελτιωθεί. «Είναι κάπως προσβλητικό να μη με εμπιστεύονται», σχολίασε από την πλευρά της η 15χρονη Τζασίντα, η οποία αντιτίθεται στην απαγόρευση.
«Ο γιος μας δεν έχει πλέον πρόσβαση στις εφαρμογές του – αυτό τον έχει ήδη επηρεάσει με θετικό τρόπο. Σήμερα το πρωί μου είπε: “Μαμά, θέλεις να κάνουμε κάτι μαζί μετά το σχολείο σήμερα, όπως αγκαλιές ή κάτι άλλο;”. Κανονικά θα ήταν απορροφημένος στο τηλέφωνό του, βλέποντας βίντεο που θα του έκαιγαν το μυαλό», ανέφερε στην εφημερίδα Guardian μια Αυστραλέζα μαμά.
Η Διεθνής Αμνηστία πάντως αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα των γενικών απαγορεύσεων. «Μια απαγόρευση σημαίνει απλώς ότι θα συνεχίσουν να εκτίθενται στις ίδιες απειλές, αλλά κρυφά, εκθέτοντάς τους σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο», ανέφερε η οργάνωση σε ανακοίνωσή της. Η υπουργός Ψηφιακών Υποθέσεων της Δανίας, Καρολάιν Στέιτζ Ολσεν, δήλωσε στο CNN ότι ο στόχος της Δανίας να απαγορεύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 15 ετών ήταν για την ασφάλειά τους και προσέθεσε ότι δεν υπήρξε τόση αντίδραση.
Το Al Jazeera μίλησε με μια σειρά ειδικών που εξέφρασαν επιφυλάξεις μεταξύ άλλων: για το πόσο δύσκολο είναι να εφαρμοστεί· ότι η απαγόρευση πραγμάτων δεν λειτουργεί από μόνη της· ότι οι μέθοδοι επαλήθευσης ηλικίας «είναι συχνά ανακριβείς» ή μπορούν να παρακαμφθούν· ότι οι κίνδυνοι ελλοχεύουν σε πλατφόρμες που δεν καλύπτονται από την απαγόρευση· και ότι για πολλούς νέους η πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι «όχι μόνο ωφέλιμη, αλλά και σωτήρια».
«Ερευνα που διεξήχθη στην Αυστραλία και σε άλλες χώρες έχει δείξει ότι ο αντίκτυπος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στους νέους είναι πολύπλοκος και ποικίλλει σημαντικά», ανέφερε το ρεπορτάζ του.
Η απαγόρευση ήταν επί ένα χρόνο στα σκαριά και σε όλο αυτό το διάστημα οι δύο πλευρές συγκρούονταν με σφοδρότητα. Οι υποστηρικτές της έλεγαν ότι είναι απαραίτητη για την ψυχική υγεία των εφήβων, οι οποίοι περνούν υπερβολικά πολλές ώρες online κι εκτίθενται σε ανεξέλεγκτες πιέσεις, μπούλινγκ και παιδόφιλους. Οι αντίπαλοι του μέτρου εξακολουθούν να πιστεύουν ότι αυτού του είδους οι περιορισμοί θα εξωθήσουν τα παιδιά σε ακόμη πιο ανεξέλεγκτα σημεία του Διαδικτύου, ενώ ταυτόχρονα αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα της απαραίτητης τεχνολογίας. Πολλοί νέοι φοβούνται ότι θα χάσουν ένα κομμάτι της κοινωνικότητάς τους στον αναλογικό κόσμο, αν και αρκετοί εξ αυτών αντιλαμβάνονται τους κινδύνους από την υπερέκθεση. Το βέβαιο είναι ότι η αντιπαράθεση γύρω από το αυστραλιανό πείραμα δεν θα κοπάσει γρήγορα.
