Εσωτερικές αναταράξεις προκαλούν δύο σημαντικές αποφάσεις των ευρωπαϊκών θεσμών για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης της Ουκρανίας και για την απεξάρτηση της Ε.Ε. από τη ρωσική ενέργεια, σε μια κρίσιμη καμπή του πολέμου και των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε χθες στη δημοσιότητα την πολυαναμενόμενη πρότασή της για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας τη διετία 2026-2027. Η πρόταση έχει δύο σκέλη: μέρος των αναγκών θα καλυφθεί από δανεισμό της Ε.Ε. και ένα άλλο από την παροχή δανείου ύψους 140 δισ. ευρώ στο Κίεβο. Το εν λόγω «Δάνειο Αποζημιώσεων» θα αντληθεί από ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που κατέχουν «παγωμένα» περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας.
Το Βέλγιο δεν δέχεται τη χρήση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για δάνεια προς το Κίεβο, ενώ Ουγγαρία και Σλοβακία εννοούν να συνεχίσουν την αγορά ενέργειας από τη Μόσχα.
Το δεύτερο σκέλος της πρότασης βρίσκει ριζικά αντίθετο το Βέλγιο, όπου έχει την έδρα του το ευρωπαϊκό ίδρυμα με τον μεγαλύτερο όγκο δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων. Η χώρα αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να υποστεί τις επιπτώσεις από τη βέβαιη αντίδραση της Ρωσίας, η οποία κάνει λόγο για ανοιχτή ληστεία των περιουσιακών στοιχείων της και πιθανότατα θα προσφύγει σε διεθνή δικαστήρια απαιτώντας αποζημίωση.
Σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τους φόβους του Βελγίου, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Εχουμε δημιουργήσει έναν ισχυρό μηχανισμό αλληλεγγύης, όπου η Ενωση μπορεί να επέμβει. Ολοι θα μοιραστούμε το φορτίο». Ωστόσο, η προσπάθειά της δεν αποδεικνύεται μέχρι στιγμής επιτυχής. «Εχουμε την απογοητευτική αίσθηση ότι δεν μας ακούν. Οι ανησυχίες μας υποτιμήθηκαν», δήλωσε ο Βέλγος υπουργός Εξωτερικών Μαξίμ Πρεβό, προσθέτοντας ότι οι προτάσεις της Κομισιόν «δεν αντιμετωπίζουν τις ενστάσεις μας με ικανοποιητικό τρόπο».
Η δεύτερη σημαντική εξέλιξη της χθεσινής ημέρας ήρθε με την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την πλήρη και μόνιμη διακοπή της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου το φθινόπωρο του 2027 και για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου. Ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιζάρτο ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να προσβάλει την απόφαση, κάτι που σκέφτεται και η Σλοβακία, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός της, Ρόμπερτ Φίτσο. Οι δύο περίκλειστες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στη ρωσική ενέργεια και δεν θέλουν να επωμιστούν το μεγάλο κόστος που θα είχε για τις οικονομίες τους η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών.
Ακαρπες οι συνομιλίες
Στο διπλωματικό πεδίο, η ατμόσφαιρα είχε «παγώσει» ύστερα από τις ατελέσφορες διαβουλεύσεις της προηγούμενης ημέρας στο Κρεμλίνο. Ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ και ο γαμπρός του προέδρου Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, είχαν πεντάωρες συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν επί του αναθεωρημένου ειρηνευτικού σχεδίου Τραμπ, χωρίς να πετύχουν συμφωνία.
Οπως έγινε γνωστό από το Κρεμλίνο, οι Αμερικανοί διαπραγματευτές αναχώρησαν κατευθείαν για την Ουάσιγκτον αντί να περάσουν από τις Βρυξέλλες προκειμένου να ενημερώσουν τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όπως αρχικά προβλεπόταν. Μετά το τέλος των πεντάωρων συνομιλιών, ο σύμβουλος του Ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσάκοφ, ο οποίος συμμετείχε στις διαβουλεύσεις, είπε στους δημοσιογράφους ότι «υπήρξαν κάποια σημεία στα οποία μπορούμε να συμφωνήσουμε», προσθέτοντας ωστόσο ότι ο Πούτιν «δεν έκρυψε την κριτική ή και αρνητική προσέγγισή μας σε άλλα σημεία».
Αιχμηρές κατά της Ρωσίας ήταν οι τοποθετήσεις υπουργών Εξωτερικών χωρών-μελών του ΝΑΤΟ που συναντήθηκαν χθες στις Βρυξέλλες για το Ουκρανικό. Η επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας Ιβέτ Κούπερ κάλεσε τον Πούτιν «να σταματήσει τη μεγαλοστομία και την αιματοχυσία και να προσέλθει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης ώστε να επιτευχθεί δίκαιη και διαρκής ειρήνη», ενώ ο Ουκρανός ομόλογός της Αντρέι Σιμπίχα ζήτησε από τον Ρώσο πρόεδρο «να σταματήσει να σπαταλάει τον χρόνο της διεθνούς κοινότητας».
«Υπάρχει μόνο ένας άνθρωπος σε ολόκληρο τον κόσμο που μπορεί να σπάσει το αδιέξοδο όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, και αυτός είναι ο Ντόναλντ Τραμπ», δήλωσε μετά το τέλος της συνόδου ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.
Επαφές Φιντάν – Ρούτε
Στο περιθώριο της συνόδου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν συναντήθηκε με τον γ.γ. της Συμμαχίας Μαρκ Ρούτε και διαμαρτυρήθηκε για τους βομβαρδισμούς δεξαμενοπλοίων στη Μαύρη Θάλασσα, εντός της τουρκικής ΑΟΖ, οι οποίοι αποδίδονται στην Ουκρανία. Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν, κατά τη διάρκεια της οποίας τον ενημέρωσε για τις προσπάθειές του να αναβιώσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες Ρωσίας – Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη. Το Ουκρανικό περιλαμβάνεται στην ατζέντα των συνομιλιών του Εμανουέλ Μακρόν με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, κατά την τριήμερη επίσκεψη του Γάλλου ηγέτη στην Κίνα που άρχισε χθες. Από την πλευρά του, ο Βλαντιμίρ Πούτιν επισκέπτεται από σήμερα την Ινδία, η οποία διατηρεί καλές σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με τις ΗΠΑ. Διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία αναφέρουν ότι ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι θα προσπαθήσει να μεσολαβήσει για να επιδείξει μεγαλύτερη ευελιξία η Ρωσία και να επιταχυνθεί η διπλωματική διαδικασία στο Ουκρανικό.
