Ανεβαίνει ο διπλωματικός πυρετός για το ουκρανικό μετά την γνωστοποίηση του σχεδίου Τραμπ των 28 σημείων. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τους Φρίντριχ Μερτς, Εμανουέλ Μακρόν και Κιρ Στάρμερ στη «σκιά» της κλιμακούμενης πίεσης για άμεση αποδοχή.
Εντός την ημέρας, ο Ουκρανός πρόεδρος αναμένεται να έχει συνομιλία με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς.
«Η Ουκρανία εργάζεται ώστε τα εθνικά της συμφέροντα να ληφθούν υπόψη στο σχέδιο ειρήνης», τόνισε ο Ζελένσκι, την ώρα που η πίεση που ασκείται στο Κίεβο είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι σε οποιονδήποτε προηγούμενο γύρο συζητήσεων και πως επιδιώκει την υπογραφή ενός πλαισίου μέχρι την επόμενη Πέμπτη (27/11).
Διακοπή πληροφοριών και οπλικών συστημάτων
Το αμερικανικό πλαίσιο, σύμφωνα με πληροφορίες του Axios, ορίζει ότι μια «σημαντική, εκ προθέσεως και διαρκής» ρωσική επίθεση πέρα από τη γραμμή ανακωχής θα θεωρείται ενέργεια που απειλεί την ειρήνη της διατλαντικής κοινότητας.
Το προσχέδιο προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ δεσμεύονται να ενεργούν συντονισμένα με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε περίπτωση τέτοιας παραβίασης, ενώ η ισχύς του πλαισίου θα είναι δεκαετής.
Ο Ζελένσκι τόνισε ότι «εργαζόμαστε πάνω στο έγγραφο που ετοιμάστηκε από την αμερικανική πλευρά. Αυτό πρέπει να είναι ένα σχέδιο που θα διασφαλίζει μία πραγματική και αξιοπρεπή ειρήνη».
Παράλληλα, σύμφωνα με πηγές που μίλησαν στο Reuters, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προειδοποιήσει ότι θα διακόψουν τη διανομή πληροφοριών και την παροχή οπλικών συστημάτων προς την Ουκρανία αν το Κίεβο δεν συμφωνήσει στο πλαίσιο της συμφωνίας.
Το έγγραφο που παρέδωσαν οι ΗΠΑ περιλαμβάνει 28 σημεία και ενσωματώνει ορισμένες από τις βασικές ρωσικές απαιτήσεις: εκχώρηση πρόσθετων εδαφών, περιορισμό του μεγέθους των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και απαγόρευση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η Ανώτατοι Αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν την Πέμπτη με τον Ζελένσκι, ενώ ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ουκρανία έκανε λόγο για «επιτυχή» συνάντηση και για «επιθετικό χρονοδιάγραμμα» σχετικά με την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
Στήριξη στο Κίεβο
Η ευρωπαϊκή πλευρά, που δεν είχε ενημερωθεί για το αμερικανικό κείμενο προτού παραδοθεί στην Ουκρανία, έσπευσε να εκφράσει τη στήριξή της προς το Κίεβο.
Στάρμερ, Μερτς και Μακρόν επικοινώνησαν από κοινού με τον Ζελένσκι.
Σε ανακοίνωσή τους, ανέφεραν ότι οι ηγέτες επιβεβαίωσαν την «ακλόνητη και πλήρη υποστήριξή τους προς την Ουκρανία στον δρόμο προς μια διαρκή και δίκαιη ειρήνη». Και τόνισαν ότι «οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία που επηρεάζει τα ευρωπαϊκά κράτη, την Ευρωπαϊκή Ενωση ή το ΝΑΤΟ απαιτεί την έγκριση των Ευρωπαίων εταίρων ή συναίνεση μεταξύ των συμμάχων».
Από την πλευρά της, η Κάγια Κάλας ανέφερε ότι «η Ε.Ε. και η Ουκρανία επιδιώκουν την ειρήνη, αλλά δεν πρόκειται να υποχωρήσουν απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Αυτή είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη στιγμή για όλους», είπε η Κάλας, σημειώνοντας πως, παρότι όλοι θέλουν το τέλος του πολέμου, «ο τρόπος με τον οποίο θα τελειώσει έχει σημασία». Η ίδια υπογράμμισε ότι η Ρωσία «δεν έχει κανένα απολύτως νόμιμο δικαίωμα» να απαιτεί παραχωρήσεις από τη χώρα που εισέβαλε, σημειώνοντας πως οι όροι οποιασδήποτε συμφωνίας αποτελούν αποκλειστική απόφαση της Ουκρανίας.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ερωτηθείς για τις αμερικανικές προσπάθειες να επιταχύνουν την κατάληξη ενός σχεδίου ειρήνης για την Ουκρανία, σημείωσε ότι «όλα τα ζητήματα που αφορούν την Ουκρανία πρέπει τελικά να καθοριστούν από την ίδια την Ουκρανία».
Ο πρόεδρος της Τσεχίας Πεέτρ Πάβελ τόνισε ότι «για να είναι δίκαιο, το σχέδιο δεν πρέπει να τιμωρεί το θύμα ούτε να παραβλέπει τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν». Και πρόσθεσε πως για να εξασφαλίσει διάρκεια, «πρέπει να εγγυάται την κυριαρχία της Ουκρανίας, την ικανότητά της να χαράσσει τον δικό της δρόμο και ένα αξιοπρεπές μέλλον».
Διαψεύδει ο Ουμέροφ
Από την πλευρά της Ουάσιγκτον, αξιωματούχοι υπερασπίστηκαν το σχέδιο, υποστηρίζοντας ότι η σύνταξή του ακολούθησε διαβουλεύσεις με τον Ρουστέμ Ουμέροφ, σημερινό γραμματέα του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ουκρανίας.
Ωστόσο, ο ίδιος ο Ουμέροφ διέψευσε ότι είχε συμφωνήσει σε οποιοδήποτε σημείο: εξήγησε ότι ο ρόλος του κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ ήταν τεχνικός και περιοριζόταν στην οργάνωση των συναντήσεων, σημειώνοντας ότι δεν είχε εξουσιοδότηση να αξιολογήσει ή να εγκρίνει όρους σχεδίου.
Μετά τη νέα συνάντηση που είχε με την αμερικανική αντιπροσωπεία στο Κίεβο την Παρασκευή, ο Ουμέροφ ξεκαθάρισε ότι η Ουκρανία δεν θα αποδεχθεί καμία πρόταση που παραβιάζει την κυριαρχία της.
Την ίδια στιγμή, από τη Μόσχα, το Κρεμλίνο κάλεσε το Κίεβο να λάβει «υπεύθυνη απόφαση», επιμένοντας ότι η τρέχουσα συγκυρία απαιτεί από την ουκρανική ηγεσία να ανταποκριθεί στα δεδομένα του πολέμου.
Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει πως η Ουκρανία είναι έτοιμη για «εποικοδομητική και ειλικρινή» εργασία πάνω στο αμερικανικό σχέδιο, ενώ οι συζητήσεις συνεχίζονται υπό την ασφυκτική πίεση των χρονοδιαγραμμάτων που θέτει η Ουάσιγκτον.
Τα βασικά σημεία του σχεδίου
Ακολουθεί η πρόταση του Τραμπ, όπως τη δημοσιεύει το AP:
1. Η ανεξαρτησία της Ουκρανίας θα επιβεβαιωθεί.
2. Θα συναφθεί συνολική συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ευρώπης. Ολες οι ασάφειες των τελευταίων 30 ετών θα θεωρηθούν διευθετημένες.
3. Αναμένεται ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.
4. Θα διεξαχθεί διάλογος μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών, για την επίλυση όλων των ζητημάτων ασφαλείας και τη δημιουργία συνθηκών αποκλιμάκωσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η παγκόσμια ασφάλεια και να αυξηθούν οι ευκαιρίες για συνεργασία και μελλοντική οικονομική ανάπτυξη.
5. Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας.
6. Το μέγεθος των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων θα περιοριστεί σε 600.000 άτομα.
7. Η Ουκρανία συμφωνεί να κατοχυρώσει στο σύνταγμά της ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ συμφωνεί να συμπεριλάβει στο καταστατικό του διάταξη ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει δεκτή στο μέλλον.
8. Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία.
9. Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύσουν στην Πολωνία.
10. Η εγγύηση των ΗΠΑ:
— Οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για την εγγύηση·
— Εάν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, θα χάσει την εγγύηση·
— Εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια αποφασιστική συντονισμένη στρατιωτική απάντηση, θα επαναφερθούν όλες οι παγκόσμιες κυρώσεις, η αναγνώριση της νέας περιοχής και όλα τα άλλα οφέλη αυτής της συμφωνίας θα ανακληθούν·
— Εάν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο στη Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη χωρίς αιτία, η εγγύηση ασφαλείας θα θεωρηθεί άκυρη.
11. Η Ουκρανία είναι επιλέξιμη για ένταξη στην Ε.Ε. και θα λάβει βραχυπρόθεσμη προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά όσο εξετάζεται το ζήτημα αυτό.
12. Ενα ισχυρό παγκόσμιο πακέτο μέτρων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, θα περιλαμβάνει, ενδεικτικά:
— Τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανάπτυξης της Ουκρανίας για επενδύσεις σε ταχέως αναπτυσσόμενες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας, των κέντρων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης.
— Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με την Ουκρανία για την από κοινού ανοικοδόμηση, ανάπτυξη, εκσυγχρονισμό και λειτουργία της υποδομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης.
— Κοινές προσπάθειες για την αποκατάσταση των πληγεισών από τον πόλεμο περιοχών για την αποκατάσταση, την ανοικοδόμηση και τον εκσυγχρονισμό πόλεων και κατοικημένων περιοχών.
— Ανάπτυξη υποδομών.
— Εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων.
— Η Παγκόσμια Τράπεζα θα αναπτύξει ειδικό πακέτο χρηματοδότησης για την επιτάχυνση αυτών των προσπαθειών.
13. Η Ρωσία θα επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία:
— Η άρση των κυρώσεων θα συζητηθεί και θα συμφωνηθεί σταδιακά και κατά περίπτωση.
— Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνάψουν μακροπρόθεσμη συμφωνία οικονομικής συνεργασίας για αμοιβαία ανάπτυξη στους τομείς της ενέργειας, των φυσικών πόρων, των υποδομών, της τεχνητής νοημοσύνης, των κέντρων δεδομένων, των έργων εξόρυξης σπάνιων γαιών στην Αρκτική και άλλων αμοιβαία επωφελών εταιρικών ευκαιριών.
— Η Ρωσία θα κληθεί να ενταχθεί στην G8.
14. Τα δεσμευμένα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν ως εξής:
— 100 δισ. δολάρια σε δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε προσπάθειες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση και τις επενδύσεις στην Ουκρανία.
— Οι ΗΠΑ θα λάβουν το 50% των κερδών από αυτήν την επιχείρηση. Η Ευρώπη θα προσθέσει 100 δισ. δολάρια για να αυξήσει το ποσό των επενδύσεων που διατίθενται για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Τα δεσμευμένα ευρωπαϊκά κεφάλαια θα «ξεπαγώσουν». Το υπόλοιπο των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων θα επενδυθεί σε ξεχωριστό επενδυτικό όχημα ΗΠΑ-Ρωσίας που θα υλοποιεί κοινά έργα σε συγκεκριμένους τομείς. Αυτό το ταμείο θα στοχεύει στην ενίσχυση των σχέσεων και στην αύξηση των κοινών συμφερόντων, ώστε να δημιουργηθεί ένα ισχυρό κίνητρο για τη μη επιστροφή στη σύγκρουση.
15. Θα συσταθεί κοινή αμερικανο-ρωσική ομάδα εργασίας για θέματα ασφάλειας, για την προώθηση και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με όλες τις διατάξεις της παρούσας συμφωνίας.
16. Η Ρωσία θα κατοχυρώσει νομικά την πολιτική της μη επίθεσης έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας.
17. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία θα συμφωνήσουν να παρατείνουν την ισχύ των συνθηκών για τη μη διάδοση και τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένης της Συνθήκης START I.
18. Η Ουκρανία συμφωνεί να είναι μη πυρηνικό κράτος σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων.
19. Ο Πυρηνικός Σταθμός Ζαπορίζια θα τεθεί σε λειτουργία υπό την επίβλεψη του ΔΟΑΕ και η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα κατανέμεται ισότιμα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας — 50/50.
20. Και οι δύο χώρες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και την κοινωνία με στόχο την προώθηση της κατανόησης και της ανοχής διαφορετικών πολιτισμών και την εξάλειψη του ρατσισμού και των προκαταλήψεων:
— Η Ουκρανία θα υιοθετήσει τους κανόνες της Ε.Ε. για τη θρησκευτική ανοχή και την προστασία των γλωσσικών μειονοτήτων.
— Και οι δύο χώρες θα συμφωνήσουν να καταργήσουν όλα τα μεροληπτικά μέτρα και να εγγυηθούν τα δικαιώματα των ουκρανικών και ρωσικών μέσων ενημέρωσης και της εκπαίδευσης.
— Ολη η ναζιστική ιδεολογία και οι δραστηριότητες πρέπει να απορριφθούν και να απαγορευτούν.
21. Εδάφη:
— Η Κριμαία, το Λουγκάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν ως de facto ρωσικά.
— Το εδαφικό καθεστώς σε Χερσώνα και η Ζαπορίζια θα «παγώσει» κατά μήκος της γραμμής επαφής, πράγμα που σημαίνει de facto αναγνώριση κατά μήκος της γραμμής επαφής.
— Η Ρωσία θα παραιτηθεί από άλλα εδάφη εκτός των πέντε περιοχών.
— Οι ουκρανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από το τμήμα της περιφέρειας Ντονέτσκ που ελέγχουν επί του παρόντος και αυτή η ζώνη αποχώρησης θα θεωρείται ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ασφαλείας, διεθνώς αναγνωρισμένη ως έδαφος που ανήκει στη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι ρωσικές δυνάμεις δεν θα εισέλθουν σε αυτήν την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.
22. Αφού συμφωνήσουν σε μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσική Ομοσπονδία όσο και η Ουκρανία δεσμεύονται να μην αλλάξουν αυτές τις ρυθμίσεις με τη βία. Οποιεσδήποτε εγγυήσεις ασφαλείας δεν θα ισχύουν σε περίπτωση παραβίασης αυτής της δέσμευσης.
23. Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει τον ποταμό Δνείπερο για εμπορικές δραστηριότητες και θα επιτευχθούν συμφωνίες για την ελεύθερη μεταφορά σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
24. Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για την επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων:
— Ολοι οι εναπομείναντες κρατούμενοι και οι σοροί θα ανταλλάσσονται με βάση την αρχή «όλοι για όλους».
— Ολοι οι άμαχοι κρατούμενοι και όμηροι θα επιστρέφονται, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών.
— Θα εφαρμοστεί πρόγραμμα επανένωσης οικογενειών.
— Θα ληφθούν μέτρα για την ανακούφιση των δεινών των θυμάτων της σύγκρουσης.
25. Η Ουκρανία θα διεξαγάγει εκλογές σε 100 ημέρες.
26. Ολα τα εμπλεκόμενα μέρη σε αυτή τη σύγκρουση θα λάβουν πλήρη αμνηστία για τις πράξεις τους κατά τη διάρκεια του πολέμου και θα συμφωνήσουν να μην υποβάλουν καμία αξίωση ούτε να εξετάσουν καταγγελία στο μέλλον.
27. Η παρούσα συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική. Την εφαρμογή της θα παρακολουθεί και θα εγγυάται το Συμβούλιο Ειρήνης, με επικεφαλής τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τζ. Τραμπ. Θα επιβάλλονται κυρώσεις για παραβιάσεις.
28. Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν με αυτό το μνημόνιο, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί σε ισχύ από τη στιγμή που και οι δύο πλευρές υποχωρήσουν στα συμφωνηθέντα σημεία για να ξεκινήσουν την εφαρμογή της συμφωνίας.
Το προσχέδιο
Ακολουθεί το προσχέδιο-πρόταση όπως δημοσιεύτηκε στο Axios:
«Το παρόν Πλαίσιο καθορίζει τις προϋποθέσεις για ανακωχή μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσικής Ομοσπονδίας και παρέχει μια εγγύηση ασφάλειας που βασίζεται στις αρχές του Αρθρου 5 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης, προσαρμοσμένη στις συνθήκες αυτής της σύγκρουσης και στα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ευρωπαίων εταίρων τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαιώνουν ότι μια σημαντική, σκόπιμη και διαρκής ένοπλη επίθεση από τη Ρωσική Ομοσπονδία διαμέσου της συμφωνημένης γραμμής ανακωχής στο ουκρανικό έδαφος θα θεωρείται ως επίθεση που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια της διατλαντικής κοινότητας.
Σε μια τέτοια περίπτωση, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ασκώντας τη συνταγματική εξουσία και έπειτα από άμεσες διαβουλεύσεις με την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και τους Ευρωπαίους εταίρους, θα καθορίσει τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της ασφάλειας. Αυτά τα μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν ένοπλες δυνάμεις, βοήθεια πληροφοριών και υλικοτεχνικής υποστήριξης, οικονομικές και διπλωματικές ενέργειες και άλλα βήματα που κρίνονται κατάλληλα. Κοινός μηχανισμός αξιολόγησης με το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία θα αξιολογήσει οποιαδήποτε ισχυριζόμενη παραβίαση.
Τα μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Πολωνίας και της Φινλανδίας, επιβεβαιώνουν ότι η ασφάλεια της Ουκρανίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής σταθερότητας και δεσμεύονται να ενεργούν σε συνεννόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε παραβίασης που εμπίπτει στις προϋποθέσεις, διασφαλίζοντας ενιαία και αξιόπιστη αποτρεπτική στάση.
Το παρόν πλαίσιο τίθεται σε ισχύ από την υπογραφή του και παραμένει σε ισχύ για δέκα χρόνια, ανανεώσιμη με αμοιβαία συμφωνία. Μια Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης, με επικεφαλής Ευρωπαίους εταίρους με συμμετοχή των ΗΠΑ, θα επιβλέπει τη συμμόρφωση.
Υπογραφή:
Ουκρανία
Ρωσική Ομοσπονδία
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Ευρωπαϊκή Ενωση
ΝΑΤΟ».
Reuters
