Αυξάνεται η πίεση στον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι να αποδεχθεί το σχέδιο 28 σημείων του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ για εκεχειρία στην Ουκρανία.
Οι ΗΠΑ πιέζουν τον Ζελένσκι να υπογράψει το σχέδιο για τον τερματισμό της μακροβιότερης σύγκρουσης που έχει ξεσπάσει στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πριν από την Ημέρα των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ (27η Νοεμβρίου).
Στη συνέχεια, το σχέδιο εκεχειρίας, βάσει του οποίου η Ρωσία θα είχε σημαντικά εδαφικά κέρδη, αναμένεται να παρουσιαστεί στη Μόσχα και η διαδικασία να ολοκληρωθεί στις αρχές Δεκεμβρίου, αναφέρουν οι Financial Times.
Το χρονοδιάγραμμα χαρακτηρίζεται ως υπερβολικά αισιόδοξο από ουκρανικά Μέσα, καθώς η πρόταση Τραμπ περιέχει σημεία που αποτελούν κόκκινες γραμμές για τo Κίεβο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος απαιτεί σημαντικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία, ως προς το εδαφικό ζήτημα και το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεών της.
Ωστόσο φέρεται να προσφέρει και μία σημαντική «νίκη» στον Ουκρανό πρόεδρο, όσον αφορά την εγγύηση ασφαλείας των ΗΠΑ, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα του Κιέβου.
Στη βραδινή του ομιλία, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι αναμένει να μιλήσει με τον πρόεδρο των ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες.
Εγγύηση τύπου ΝΑΤΟ
Κεντρικό σημείο στο ειρηνευτικό σχέδιο του προέδρου Τραμπ, για το οποίο δεν έχει ακόμη λάβει επίσημη απάντηση από καμία πλευρά αποτελεί εγγύηση ασφάλειας βασισμένη στο Αρθρο 5 του ΝΑΤΟ.
Η συμφωνία θα δεσμεύει τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους να αντιμετωπίσουν επίθεση στην Ουκρανία ως επίθεση σε ολόκληρη τη «διατλαντική κοινότητα», σύμφωνα με προσχέδιο που περιήλθε στην κατοχή του Axios.
Το σχέδιο του Τραμπ απαιτεί επώδυνες παραχωρήσεις από την Ουκρανία, αλλά περιλαμβάνει επίσης μία άνευ προηγουμένου υπόσχεση, όπως σχολιάζει ο ειδησεογραφικός ιστότοπος. Κορυφαίος στόχος του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις ειρηνευτικές συνομιλίες είναι η απόκτηση ισχυρής εγγύησης ασφάλειας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, και αυτή είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ είναι πρόθυμος να τη θέσει στο τραπέζι.
Το σχέδιο των 28 σημείων που παρουσίασε ο υπουργός Στρατού των ΗΠΑ, Νταν Ντρίσκολ, στον Ζελένσκι χθες, Πέμπτη, το οποίο επίσης περιήλθε στην κατοχή του Axios, αναφέρει απλώς ότι «η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας».
Αλλά παράλληλα με αυτό, οι ΗΠΑ παρουσίασαν στους Ουκρανούς άλλο σχέδιο συμφωνίας.
Αυτό αναφέρει ότι οποιαδήποτε μελλοντική «σημαντική, σκόπιμη και διαρκής ένοπλη επίθεση» από τη Ρωσία στην Ουκρανία «θα θεωρείται ως επίθεση που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια της διατλαντικής κοινότητας» και οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα απαντήσουν αναλόγως, μεταξύ άλλων και με στρατιωτική βία.
Χρονική διάρκεια
Η εγγύηση ασφαλείας θα έχει αρχική διάρκεια δέκα ετών και θα μπορούσε να ανανεωθεί με αμοιβαία συναίνεση. Ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι η πρόταση θα πρέπει να συζητηθεί με τους Ευρωπαίους εταίρους και ενδέχεται να διαφοροποιηθεί.
Ο αξιωματούχος δήλωσε ακόμη ότι η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί την προτεινόμενη εγγύηση ασφαλείας ως «μεγάλη νίκη» για τον Ζελένσκι και για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας.
Προκλήσεις
Ο Ζελένσκι έχει τώρα στην κατοχή του μια πρόταση που τον υποχρεώνει να παραχωρήσει ακόμη περισσότερα ουκρανικά εδάφη από όσα ελέγχει σήμερα η Ρωσία και να δει τη Ρωσία να επιστρέφει στην G8 – με άρση των κυρώσεων και αμνηστία για εγκλήματα πολέμου.
Αλλά του δίνει επίσης ισχυρότερη εγγύηση κατά της περαιτέρω ρωσικής επιθετικότητας από ό,τι φαινόταν να διασφαλίσει προηγουμένως, στο χρονικό διάστημα που ο Τραμπ βρίσκεται στον Λευκό Οίκο.
Ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος ηγήθηκε της σύνταξης του σχεδίου των 28 σημείων, συζήτησε την προτεινόμενη εγγύηση ασφάλειας με τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Ζελένσκι, Ρουστέμ Ούμεροφ, το περασμένο Σαββατοκύριακο και η πρόταση κοινοποιήθηκε γραπτώς στον Ζελένσκι χθες, Πέμπτη, δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Το σχέδιο θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις συμμάχων του κινήματος «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ, καθώς ουσιαστικά δεσμεύει τον αμερικανικό στρατό στην υπεράσπιση της Ουκρανίας σε περίπτωση ενός ακόμη πολέμου, σημειώνει το Axios.
Το προσχέδιο
Ακολουθεί το προσχέδιο-πρόταση όπως το δημοσιεύτηκε στο Axios:
«Το παρόν Πλαίσιο καθορίζει τις προϋποθέσεις για ανακωχή μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσικής Ομοσπονδίας και παρέχει μια εγγύηση ασφάλειας που βασίζεται στις αρχές του Αρθρου 5 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης, προσαρμοσμένη στις συνθήκες αυτής της σύγκρουσης και στα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ευρωπαίων εταίρων τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαιώνουν ότι μια σημαντική, σκόπιμη και διαρκής ένοπλη επίθεση από τη Ρωσική Ομοσπονδία διαμέσου της συμφωνημένης γραμμής ανακωχής στο ουκρανικό έδαφος θα θεωρείται ως επίθεση που απειλεί την ειρήνη και την ασφάλεια της διατλαντικής κοινότητας.
Σε μια τέτοια περίπτωση, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ασκώντας τη συνταγματική εξουσία και έπειτα από άμεσες διαβουλεύσεις με την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και τους Ευρωπαίους εταίρους, θα καθορίσει τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της ασφάλειας. Αυτά τα μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν ένοπλες δυνάμεις, βοήθεια πληροφοριών και υλικοτεχνικής υποστήριξης, οικονομικές και διπλωματικές ενέργειες και άλλα βήματα που κρίνονται κατάλληλα. Κοινός μηχανισμός αξιολόγησης με το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία θα αξιολογήσει οποιαδήποτε ισχυριζόμενη παραβίαση.
Τα μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Πολωνίας και της Φινλανδίας, επιβεβαιώνουν ότι η ασφάλεια της Ουκρανίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής σταθερότητας και δεσμεύονται να ενεργούν σε συνεννόηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε παραβίασης που εμπίπτει στις προϋποθέσεις, διασφαλίζοντας ενιαία και αξιόπιστη αποτρεπτική στάση.
Το παρόν Πλαίσιο τίθεται σε ισχύ από την υπογραφή του και παραμένει σε ισχύ για δέκα χρόνια, ανανεώσιμη με αμοιβαία συμφωνία. Μια Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης, με επικεφαλής Ευρωπαίους εταίρους με συμμετοχή των ΗΠΑ, θα επιβλέπει τη συμμόρφωση.
Υπογραφή:
- Ουκρανία
- Ρωσική Ομοσπονδία
- Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
- Ευρωπαϊκή Ενωση
- ΝΑΤΟ».
Τα βασικά σημεία του σχεδίου
Ακολουθεί η πρόταση του Τραμπ, όπως τη δημοσιεύει το AP:
1. Η ανεξαρτησία της Ουκρανίας θα επιβεβαιωθεί.
2. Θα συναφθεί συνολική συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ευρώπης. Ολες οι ασάφειες των τελευταίων 30 ετών θα θεωρηθούν διευθετημένες.
3. Αναμένεται ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.
4. Θα διεξαχθεί διάλογος μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ, με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών, για την επίλυση όλων των ζητημάτων ασφαλείας και τη δημιουργία συνθηκών αποκλιμάκωσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η παγκόσμια ασφάλεια και να αυξηθούν οι ευκαιρίες για συνεργασία και μελλοντική οικονομική ανάπτυξη.
5. Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας.
6. Το μέγεθος των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων θα περιοριστεί σε 600.000 άτομα.
7. Η Ουκρανία συμφωνεί να κατοχυρώσει στο σύνταγμά της ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και το ΝΑΤΟ συμφωνεί να συμπεριλάβει στο καταστατικό του διάταξη ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει δεκτή στο μέλλον.
8. Το ΝΑΤΟ συμφωνεί να μην αναπτύξει στρατεύματα στην Ουκρανία.
9. Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύσουν στην Πολωνία.
10. Η εγγύηση των ΗΠΑ:
— Οι ΗΠΑ θα λάβουν αποζημίωση για την εγγύηση·
— Εάν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, θα χάσει την εγγύηση·
— Εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, εκτός από μια αποφασιστική συντονισμένη στρατιωτική απάντηση, θα επαναφερθούν όλες οι παγκόσμιες κυρώσεις, η αναγνώριση της νέας περιοχής και όλα τα άλλα οφέλη αυτής της συμφωνίας θα ανακληθούν·
— Εάν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο στη Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη χωρίς αιτία, η εγγύηση ασφαλείας θα θεωρηθεί άκυρη.
11. Η Ουκρανία είναι επιλέξιμη για ένταξη στην Ε.Ε. και θα λάβει βραχυπρόθεσμη προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά όσο εξετάζεται το ζήτημα αυτό.
12. Ενα ισχυρό παγκόσμιο πακέτο μέτρων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, θα περιλαμβάνει, ενδεικτικά:
— Τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανάπτυξης της Ουκρανίας για επενδύσεις σε ταχέως αναπτυσσόμενες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας, των κέντρων δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης.
— Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με την Ουκρανία για την από κοινού ανοικοδόμηση, ανάπτυξη, εκσυγχρονισμό και λειτουργία της υποδομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των αγωγών και των εγκαταστάσεων αποθήκευσης.
— Κοινές προσπάθειες για την αποκατάσταση των πληγεισών από τον πόλεμο περιοχών για την αποκατάσταση, την ανοικοδόμηση και τον εκσυγχρονισμό πόλεων και κατοικημένων περιοχών.
— Ανάπτυξη υποδομών.
— Εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων.
— Η Παγκόσμια Τράπεζα θα αναπτύξει ειδικό πακέτο χρηματοδότησης για την επιτάχυνση αυτών των προσπαθειών.
13. Η Ρωσία θα επανενταχθεί στην παγκόσμια οικονομία:
— Η άρση των κυρώσεων θα συζητηθεί και θα συμφωνηθεί σταδιακά και κατά περίπτωση.
— Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνάψουν μακροπρόθεσμη συμφωνία οικονομικής συνεργασίας για αμοιβαία ανάπτυξη στους τομείς της ενέργειας, των φυσικών πόρων, των υποδομών, της τεχνητής νοημοσύνης, των κέντρων δεδομένων, των έργων εξόρυξης σπάνιων γαιών στην Αρκτική και άλλων αμοιβαία επωφελών εταιρικών ευκαιριών.
— Η Ρωσία θα κληθεί να ενταχθεί στην G8.
14. Τα δεσμευμένα κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν ως εξής:
— 100 δισ. δολάρια σε δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επενδυθούν σε προσπάθειες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση και τις επενδύσεις στην Ουκρανία.
— Οι ΗΠΑ θα λάβουν το 50% των κερδών από αυτήν την επιχείρηση. Η Ευρώπη θα προσθέσει 100 δισ. δολάρια για να αυξήσει το ποσό των επενδύσεων που διατίθενται για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Τα δεσμευμένα ευρωπαϊκά κεφάλαια θα «ξεπαγώσουν». Το υπόλοιπο των δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων θα επενδυθεί σε ξεχωριστό επενδυτικό όχημα ΗΠΑ-Ρωσίας που θα υλοποιεί κοινά έργα σε συγκεκριμένους τομείς. Αυτό το ταμείο θα στοχεύει στην ενίσχυση των σχέσεων και στην αύξηση των κοινών συμφερόντων, ώστε να δημιουργηθεί ένα ισχυρό κίνητρο για τη μη επιστροφή στη σύγκρουση.
15. Θα συσταθεί κοινή αμερικανο-ρωσική ομάδα εργασίας για θέματα ασφάλειας, για την προώθηση και τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με όλες τις διατάξεις της παρούσας συμφωνίας.
16. Η Ρωσία θα κατοχυρώσει νομικά την πολιτική της μη επίθεσης έναντι της Ευρώπης και της Ουκρανίας.
17. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία θα συμφωνήσουν να παρατείνουν την ισχύ των συνθηκών για τη μη διάδοση και τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένης της Συνθήκης START I.
18. Η Ουκρανία συμφωνεί να είναι μη πυρηνικό κράτος σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων.
19. Ο Πυρηνικός Σταθμός Ζαπορίζια θα τεθεί σε λειτουργία υπό την επίβλεψη του ΔΟΑΕ και η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα κατανέμεται ισότιμα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας — 50/50.
20. Και οι δύο χώρες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να εφαρμόσουν εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και την κοινωνία με στόχο την προώθηση της κατανόησης και της ανοχής διαφορετικών πολιτισμών και την εξάλειψη του ρατσισμού και των προκαταλήψεων:
— Η Ουκρανία θα υιοθετήσει τους κανόνες της Ε.Ε. για τη θρησκευτική ανοχή και την προστασία των γλωσσικών μειονοτήτων.
— Και οι δύο χώρες θα συμφωνήσουν να καταργήσουν όλα τα μεροληπτικά μέτρα και να εγγυηθούν τα δικαιώματα των ουκρανικών και ρωσικών μέσων ενημέρωσης και της εκπαίδευσης.
— Ολη η ναζιστική ιδεολογία και οι δραστηριότητες πρέπει να απορριφθούν και να απαγορευτούν.
21. Εδάφη:
— Η Κριμαία, το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ θα αναγνωριστούν ως de facto ρωσικά, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών.
— Το εδαφικό καθεστώς σε Χερσώνα και η Ζαπορίζια θα «παγώσει» κατά μήκος της γραμμής επαφής, πράγμα που σημαίνει de facto αναγνώριση κατά μήκος της γραμμής επαφής.
— Η Ρωσία θα παραιτηθεί από άλλα εδάφη εκτός των πέντε περιοχών.
— Οι ουκρανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από το τμήμα της περιφέρειας Ντονέτσκ που ελέγχουν επί του παρόντος και αυτή η ζώνη αποχώρησης θα θεωρείται ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ασφαλείας, διεθνώς αναγνωρισμένη ως έδαφος που ανήκει στη Ρωσική Ομοσπονδία. Οι ρωσικές δυνάμεις δεν θα εισέλθουν σε αυτήν την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη.
22. Αφού συμφωνήσουν σε μελλοντικές εδαφικές ρυθμίσεις, τόσο η Ρωσική Ομοσπονδία όσο και η Ουκρανία δεσμεύονται να μην αλλάξουν αυτές τις ρυθμίσεις με τη βία. Οποιεσδήποτε εγγυήσεις ασφαλείας δεν θα ισχύουν σε περίπτωση παραβίασης αυτής της δέσμευσης.
23. Η Ρωσία δεν θα εμποδίσει την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει τον ποταμό Δνείπερο για εμπορικές δραστηριότητες και θα επιτευχθούν συμφωνίες για την ελεύθερη μεταφορά σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
24. Θα συσταθεί ανθρωπιστική επιτροπή για την επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων:
— Ολοι οι εναπομείναντες κρατούμενοι και οι σοροί θα ανταλλάσσονται με βάση την αρχή «όλοι για όλους».
— Ολοι οι άμαχοι κρατούμενοι και όμηροι θα επιστρέφονται, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών.
— Θα εφαρμοστεί πρόγραμμα επανένωσης οικογενειών.
— Θα ληφθούν μέτρα για την ανακούφιση των δεινών των θυμάτων της σύγκρουσης.
25. Η Ουκρανία θα διεξαγάγει εκλογές σε 100 ημέρες.
26. Ολα τα εμπλεκόμενα μέρη σε αυτή τη σύγκρουση θα λάβουν πλήρη αμνηστία για τις πράξεις τους κατά τη διάρκεια του πολέμου και θα συμφωνήσουν να μην υποβάλουν καμία αξίωση ούτε να εξετάσουν καταγγελία στο μέλλον.
27. Η παρούσα συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική. Την εφαρμογή της θα παρακολουθεί και θα εγγυάται το Συμβούλιο Ειρήνης, με επικεφαλής τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τζ. Τραμπ. Θα επιβάλλονται κυρώσεις για παραβιάσεις.
28. Μόλις όλα τα μέρη συμφωνήσουν με αυτό το μνημόνιο, η κατάπαυση του πυρός θα τεθεί σε ισχύ από τη στιγμή που και οι δύο πλευρές υποχωρήσουν στα συμφωνηθέντα σημεία για να ξεκινήσουν την εφαρμογή της συμφωνίας.
Με πληροφορίες από AP, Financial Times, Axios, CNN
