Η διοίκηση Τραμπ και Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν συντάξει ένα νέο, εκτεταμένο σχέδιο 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο προβλέπει σημαντικές παραχωρήσεις από το Κίεβο και έχει παρουσιαστεί στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σύμφωνα με άτομα που έχουν ενημερωθεί για τις εξελίξεις.
Οπως ανέφερε πηγή με γνώση των συνομιλιών στους Financial Times, στην κατάρτιση του σχεδίου συμμετείχαν εν ενεργεία και πρώην αξιωματούχοι από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, ενώ το πλαίσιο παραμένει σε αρχικό στάδιο.
Το σχέδιο μεταφέρθηκε αυτή την εβδομάδα στην ουκρανική ηγεσία από τον ειδικό απεσταλμένο του Αμερικανού προέδρου, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος συναντήθηκε στο Μαϊάμι με τον σημερινό γραμματέα του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας και άμυνας της Ουκρανίας και πρώην υπουργό άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, για να εξετάσουν ένα προς ένα τα 28 σημεία, όπως ανέφεραν δύο πρόσωπα με άμεση γνώση της επαφής.
Σύμφωνα με άτομα που έχουν δει το έγγραφο, το σχέδιο απαιτεί από την Ουκρανία να παραχωρήσει το υπόλοιπο τμήμα του Ντονμπάς, συμπεριλαμβανομένων εδαφών που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό ουκρανικό έλεγχο, και να μειώσει το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεών της κατά το ήμισυ.
Κρίσιμο σημείο αποτελεί επίσης η απαίτηση εγκατάλειψης βασικών κατηγοριών οπλικών συστημάτων, καθώς και η ανατροπή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας που μέχρι τώρα θεωρείται καθοριστική για την ουκρανική άμυνα, κάτι που ενδεχομένως θα άφηνε τη χώρα εκτεθειμένη σε μελλοντική ρωσική επιθετικότητα.
Το σχέδιο προβλέπει ακόμη αναγνώριση της ρωσικής ως επίσημης κρατικής γλώσσας στην Ουκρανία και χορήγηση επίσημου καθεστώτος στο τοπικό παράρτημα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, δύο θέσεις που επαναλαμβάνουν μακροχρόνιους πολιτικούς στόχους του Κρεμλίνου.
Πρόσωπο που έχει δει το έγγραφο το περιέγραψε ως «πολύ γενικό» και «βαριά στραμμένο προς τη Ρωσία», ενώ άλλος συνομιλητής το χαρακτήρισε «πολύ άνετο για τον Πούτιν».
Αξιωματούχοι στο Κίεβο που ενημερώθηκαν για το περιεχόμενο του σχεδίου σημείωσαν ότι ευθυγραμμίζεται στενά με τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Μόσχας και ότι δεν μπορεί να αποτελέσει σοβαρή βάση για την Ουκρανία χωρίς ουσιαστικές αλλαγές.
- Η δημοσιοποίηση των πληροφοριών επηρέασε αμέσως τις αγορές ενέργειας: το Brent υποχώρησε έως και 3% πριν περιορίσει τις απώλειες στο 2,3%, στα 63,40 δολάρια, ενώ το αμερικανικό WTI έφτασε σε χαμηλό 58,77 δολαρίων.
Παραχώρηση εδαφών έναντι εγγυήσεων
Η ύπαρξη του σχεδίου αποκαλύφθηκε αρχικά από το Axios που γνωστοποίησε ότι η διοίκηση Τραμπ έχει παρουσιάσει σε Κίεβο και Ευρωπαίους εταίρους ένα νέο πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο προβλέπει ότι η Ρωσία θα αποκτήσει εδάφη στην ανατολική Ουκρανία τα οποία δεν ελέγχει σήμερα.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμο Αμερικανό αξιωματούχο που μίλησε στο Axios, σε αντάλλαγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσέφεραν εγγυήσεις ασφάλειας προς την Ουκρανία και την Ευρώπη έναντι μελλοντικής ρωσικής επίθεσης.
Η Ουάσιγκτον εκτιμά, όπως ανέφερε ο ίδιος αξιωματούχος, ότι η Ουκρανία είναι πιθανό να χάσει αυτά τα εδάφη αν ο πόλεμος συνεχιστεί, συνεπώς θεωρεί ότι μια συμφωνία τώρα θα ήταν προς το συμφέρον του Κιέβου.
Την ίδια ώρα, το Reuters, επικαλούμενο δύο πρόσωπα με γνώση των συνομιλιών που μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας, ανέφερε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διαμηνύσει στον Ζελένσκι ότι η Ουκρανία πρέπει να αποδεχθεί το αμερικανικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου.
Το σχέδιο των 28 σημείων επιχειρεί να απαντήσει σε δύο από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα των συνομιλιών: Τον τελικό έλεγχο των εδαφών μετά το τέλος του πολέμου και τις εγγυήσεις ότι η Ρωσία δεν θα επανεκκινήσει τις εχθροπραξίες σε μεταγενέστερο στάδιο.
Για την Ουκρανία και τους συμμάχους της, η παραχώρηση επιπλέον εδαφών στη Ρωσία συνιστά μια σημαντική υποχώρηση.
Σύμφωνα με όσα δημοσιεύει το Axios:
- Η Ρωσία θα αποκτούσε πλήρη de facto έλεγχο στο Λουγκάνσκ και το Ντονέτσκ (τις δύο περιφέρειες που συγκροτούν τον Ντονμπάς), μολονότι η Ουκρανία εξακολουθεί να ελέγχει περίπου 12% των περιοχών αυτών.
- Τα τμήματα του Ντονμπάς από τα οποία θα αποχωρήσει η Ουκρανία θα αποτελέσουν αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, στην οποία η Ρωσία δεν θα είχε δικαίωμα να αναπτύξει στρατεύματα.
- Σε δύο άλλες περιοχές όπου υπάρχουν κατεχόμενα εδάφη, τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, οι τρέχουσες γραμμές ελέγχου θα παραμείνουν ως επί το πλείστον ως έχουν, με τη Ρωσία να επιστρέφει κάποια εδάφη, υπό την επιφύλαξη διαπραγματεύσεων.
Ζελένσκι: Μόνο ο Τραμπ έχει την ισχύ να τερματίσει τον πόλεμο
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η αμερικανική ηγεσία παραμένει καθοριστική για οποιαδήποτε προσπάθεια ειρήνευσης, τονίζοντας ότι «μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο πρόεδρος Τραμπ διαθέτουν την απαιτούμενη ισχύ για να τερματίσουν τον πόλεμο».
Ο Ουκρανός πρόεδρος υπογράμμισε ότι η επίτευξη ειρήνης προϋποθέτει «συνεχή συνεργασία με τους εταίρους» και επιμονή ώστε «η αμερικανική ηγεσία να παραμείνει αποτελεσματική και ισχυρή».
Το Κρεμλίνο ανοικτό σε συνομιλίες
Αμέσως μετά τα δημοσιεύματα που ενημέρωναν για το σχέδιο Τραμπ, το Κρεμλίνο δήλωσε ότι η Ρωσία παραμένει ανοικτή σε συνομιλίες για την Ουκρανία και πως συνεχίζει τις επαφές με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το ζήτημα.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, η Μόσχα μπορεί «ανά πάσα στιγμή» να οργανώσει τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο.
Ωστόσο, το Κρεμλίνο σημείωσε ότι δεν έχει ακόμη γίνει η απαραίτητη προπαρασκευαστική δουλειά που θα επέτρεπε την πραγματοποίηση μιας νέας συνόδου κορυφής Πούτιν-Τραμπ.
Μία… «ισορροπία αναγκαιότητας»
Η αμερικανική πλευρά θεωρεί ότι με αυτό το σχήμα επιτυγχάνεται μια «ισορροπία αναγκαιότητας», όπως ανέφερε αξιωματούχος στο Axios, με δεδομένο ότι οι εξελίξεις στο πεδίο τού πολέμου τείνουν να διαμορφώσουν ντε φάκτο πραγματικότητες.
Για την Ουκρανία, ωστόσο, το ζήτημα της εδαφικής ακεραιότητας παραμένει κεντρικό διακύβευμα, ενώ δεν υπάρχει ακόμη επίσημη τοποθέτηση από το Κίεβο σχετικά με τη συγκεκριμένη πρόταση.
Το σχέδιο Τραμπ εντάσσεται σε μια νέα φάση αμερικανικής κινητικότητας, σε μια περίοδο όπου ο Ζελένσκι επιδιώκει να επανεκκινήσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες με νέο διπλωματικό κύκλο και με τη στήριξη της Τουρκίας.
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Μόσχα προτίθεται να μεταβάλει τις θέσεις της για τον τερματισμό του πολέμου ή να άρει τις δικές της απαιτήσεις.
Το Axios σημειώνει ότι η αμερικανική κυβέρνηση θεωρεί το πακέτο ως πιθανό τρόπο σταθεροποίησης του μετώπου και οικοδόμησης μιας μακροπρόθεσμης αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη, εφόσον η Ουκρανία συνταχθεί με τα βασικά σημεία του σχεδίου.
- Η Ουάσιγκτον επέβαλε στα τέλη Οκτωβρίου κυρώσεις σε ρωσικούς ενεργειακούς ομίλους και ακύρωσε προγραμματισμένη διμερή σύνοδο κορυφής του Τραμπ με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη.
Βρετανία: Η Ρωσία μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο αύριο
Η βρετανική κυβέρνηση τάχθηκε υπέρ της προσπάθειας Τραμπ να επιταχύνει μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, μετά τις πληροφορίες του Reuters ότι η Ουάσιγκτον πιέζει το Κίεβο να αποδεχθεί αμερικανικό πλαίσιο ειρήνης, το οποίο προβλέπει παραχώρηση εδαφών και οπλικών συστημάτων.
Εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ δήλωσε ότι το Λονδίνο «μοιράζεται την επιθυμία του προέδρου Τραμπ να φέρει αυτόν τον βάρβαρο πόλεμο στο τέλος του», επαναλαμβάνοντας ότι «η Ρωσία θα μπορούσε να το κάνει ήδη από αύριο αν αποσύρει τις δυνάμεις της και τερματίσει τη μη νόμιμη εισβολή της».
Με πληροφορίες από Axios, Reuters, FT
