Η Ρωσία πρόσθεσε τον Μιχαήλ Χοντορκόφσκι στη λίστα των «εξτρεμιστών και τρομοκρατών», όπως μετέδωσε το πρακτορείο RIA επικαλούμενο τη ρωσική αρχή χρηματοπιστωτικής εποπτείας.
Τον Οκτώβριο, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας είχε κινήσει ποινική υπόθεση σε βάρος του Χοντορκόφσκι και άλλων γνωστών επικριτών του Κρεμλίνου, κατηγορώντας τους για σχεδιασμό βίαιης κατάληψης της εξουσίας.
Νέα ψυχροπολεμική περίοδος
Ο Χοντορκόφσκι, ένας από τους πιο γνωστούς επικριτές του Κρεμλίνου, κάλεσε την Ευρώπη να προετοιμαστεί για μια μακρά περίοδο αντιπαράθεσης με τη Ρωσία, ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Μιλώντας σε κλειστή εκδήλωση στις Βρυξέλλες, προέβλεψε ότι «μια μορφή Ψυχρού Πολέμου θα διαρκέσει τουλάχιστον δέκα χρόνια» και ότι ο μοναδικός αποτρεπτικός παράγοντας σε αυτό το διάστημα θα είναι η πεποίθηση του Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η Δύση διαθέτει αξιόπιστη αποτρεπτική ισχύ.
Υπενθύμισε ότι κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου η Σοβιετική Ενωση και η Δύση επιδίωκαν να υπονομεύσουν η μία την άλλη χωρίς να οδηγηθούν σε ανοιχτή σύγκρουση στην Ευρώπη, ενώ σήμερα Ευρωπαίοι και νατοϊκοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι η Ρωσία επαναφέρει μια πολιτική φθοράς με υβριδικά μέσα για να προκαλέσει αποσταθεροποίηση και διχασμό.
Ο Χοντορκόφσκι, που έμεινε δέκα χρόνια στη φυλακή του ρωσικού σωφρονιστικού συστήματος και πλέον ζει στο Λονδίνο, υποβάθμισε την επίδραση των δυτικών κυρώσεων, λέγοντας ότι δημιουργούν οικονομική πίεση, «αλλά τίποτε δραματικό».
Αντίστοιχα αμφισβήτησε ότι η ουκρανική εκστρατεία drones κατά ρωσικών διυλιστηρίων μπορεί να επιφέρει καίριο πλήγμα στη ρωσική πολεμική μηχανή: «Ακόμη και ο ισχυρότερος πύραυλος μπορεί να πλήξει το πολύ δύο εκτάρια. Μια τυπική εγκατάσταση στη Σιβηρία εκτείνεται σε 1.500. Η ζημιά είναι σαν να πατάς το πόδι κάποιου».
Κατά την εκτίμησή του, η μόνη περίοδος κατά την οποία θα μπορούσε να κλονιστεί η εξουσία του Πούτιν ήταν τα δύο πρώτα χρόνια μετά την έναρξη της ευρείας κλίμακας εισβολής, εάν η Ρωσία είχε υποστεί καθοριστική ήττα στο πεδίο. «Αυτό το παράθυρο έχει πλέον κλείσει», ανέφερε, προσθέτοντας με ειρωνεία ότι «έχουμε μια παράδοση [στη Ρωσία]: οι δικτάτορές μας συνήθως αποχωρούν κάπου μεταξύ 70 και 80». Ο Πούτιν έκλεισε τα 73 τον Οκτώβριο.
Τον προηγούμενο μήνα οι ρωσικές αρχές άνοιξαν νέα ποινική υπόθεση εις βάρος του, κατηγορώντας τον για ηγεσία «τρομοκρατικής οργάνωσης» και σχεδιασμό βίαιης κατάληψης της εξουσίας με τη βοήθεια ουκρανικών παραστρατιωτικών.
Στην ίδια υπόθεση συμπεριλήφθηκαν ακόμη 22 άτομα συνδεδεμένα με τη «Ρωσική Αντιπολεμική Επιτροπή», μια ομάδα Ρώσων αντιπολιτευόμενων στο εξωτερικό.
Ορισμένοι από αυτούς έχουν ήδη εκτίσει ποινές ή έχουν αντιμετωπίσει διώξεις στη Ρωσία, ενώ άλλοι είναι ακαδημαϊκοί και επιχειρηματίες.
Ο Χοντορκόφσκι είχε εκτίσει δεκαετή ποινή σε αποικία καταναγκαστικών έργων στη Σιβηρία, έως ότου λάβει χάρη το 2013. Η υπόθεση, που επικεντρώθηκε σε φορολογικά και οικονομικά αδικήματα, θεωρήθηκε πολιτικό μήνυμα προς τους επικριτές του Κρεμλίνου, συνοδευόμενο από την απαλλοτρίωση της Yukos.
Οι νέες κατηγορίες διατυπώθηκαν δύο εβδομάδες μετά την απόφαση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης να δημιουργήσει «πλατφόρμα διαλόγου» με τις δημοκρατικές ρωσικές αντιπολιτευτικές δυνάμεις.
Ο Χοντορκόφσκι ανέφερε ότι η έντονη αντίδραση του Κρεμλίνου δείχνει «πόσο τον ανησυχεί τον Πούτιν η ιδέα ότι οι δημοκρατικές ρωσικές δυνάμεις αποκτούν, έστω και συμβολικά, νομιμοποίηση».
Παρότι τα άτομα που περιλαμβάνονται στη λίστα ζουν στο εξωτερικό και δεν βρίσκονται υπό άμεση νομική απειλή από τη Μόσχα, αρκετοί αναφέρουν προβλήματα με ευρωπαϊκές τράπεζες και ανησυχίες ότι οι κατηγορίες περί τρομοκρατίας θα δυσκολέψουν ταξίδια λόγω φόβων έκδοσης.
Μιλώντας στο Politico, ο Χοντορκόφσκι είπε ότι είναι βέβαιος πως θα επιστρέψει κάποια μέρα σε μια μεταπουτινική Ρωσία, αλλά προειδοποίησε πως θα χρειαστούν δεκαετίες για να απαλλαγεί η χώρα από το «ιμπεριαλιστικο-στρατιωτικό αφήγημα» που παρουσιάζει τη Ρωσία ως περικυκλωμένη από εχθρούς και δικαιολογεί επιθετικές ενέργειες στα γειτονικά κράτη.
«Η δική μου γενιά δεν θα ζήσει τη μέρα που η ρωσική κοινωνία θα επανέλθει σε κανονικότητα», είπε.
Σε ερώτηση αν τον αποθαρρύνει αυτή η προοπτική, χαμογέλασε: «Οταν δουλεύεις στη βαριά βιομηχανία, συνηθίζεις να ξεκινάς διαδικασίες που θα σε ξεπεράσουν. Από την εξερεύνηση ενός κοιτάσματος μέχρι την παραγωγή μπορεί να χρειαστούν 15 χρόνια. Το μέλλον είναι τόσο πραγματικό για μένα όσο και το παρόν, και με κινητοποιεί».
Reuters, Politico
