Σε θέμα εθνικής προτεραιότητας έχει αναβαθμιστεί ο γάμος στην Κίνα, ύστερα από βουτιά της τάξης του 21% που σημειώθηκε πέρυσι με αποτέλεσμα οι τελετές να αγγίξουν ιστορικό χαμηλό. Το πραγματικό πρόβλημα κρύβεται πίσω από τους γάμους, στο θέμα του δημογραφικού, καθώς ο πληθυσμός της χώρας μειώνεται σταθερά εδώ και τρία χρόνια, με τις προβλέψεις να δείχνουν ότι εξελίσσεται σε μία από τις σημαντικότερες ευπάθειες της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη.
Αυτά τα δύο ζητήματα είναι αλληλένδετα, αφού τα περισσότερα παιδιά γεννιούνται εντός γάμου, βάζοντας μία μεγάλη πρόκληση στο κινεζικό κράτος: να πείσει τους πολίτες να κάνουν περισσότερα παιδιά.
Αυτή τη στιγμή, η αναλογία των Κινέζων σε ηλικία εργασίας ως προς τον αριθμό των ανθρώπων άνω των 65 ετών είναι περίπου 4 προς 1 και αναμένεται να πέσει στο 2 προς 1 πριν το 2045. Η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και η άνοδος του μέσου όρου ηλικίας απειλεί κάθε πτυχή – από την κατανάλωση μέχρι τη στρατιωτική ετοιμότητα. Η οικονομική ανάπτυξη, οι φιλοδοξίες, ακόμα και η κοινωνική σταθερότητα εξαρτώνται από το αν τα ζευγάρια στην Κίνα θα πεισθούν να κάνουν περισσότερα παιδιά.
Πρόκειται για δραματική στροφή από την παλαιότερη προσέγγιση της χώρας. Επί δεκαετίες, η πολιτική του ενός παιδιού για τον έλεγχο του πληθυσμού. Οι τοπικές αρχές την επέβαλαν με έναν συνδυασμό προπαγάνδας, αυστηρών προστίμων, στειρώσεων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, εξαναγκαστικών αμβλώσεων. Το μέτρο χαλάρωσε επίσημα το 2016, επιτρέποντας δύο παιδιά ανά οικογένεια, ενώ το 2021 χαλάρωσε περαιτέρω, επιτρέποντας τρία. Και παρά τη μεγάλη ισχύ της κινεζικής κυβέρνησης, οι Κινέζοι δεν έχουν πεισθεί να κάνουν κι άλλα παιδιά.
Τα μέτρα για το δημογραφικό
Η Πανζιχούα ήταν η πρώτη κινεζική πόλη που πειραματίστηκε με πολιτικές υπέρ των γεννήσεων. Από το 2021, οι τοπικές αρχές προσφέρουν επίδομα 500 γουάν (περίπου 60 ευρώ) τον μήνα για κάθε δεύτερο και τρίτο παιδί κάτω των τριών ετών. Το ποσοστό γεννήσεων στην πόλη, το οποίο επί χρόνια βρίσκεται κάτω από τον εθνικό μέσο όρο, αυξήθηκε ελαφρώς το 2023, προτού υποχωρήσει εκ νέου πέρυσι.
Οι επιδοτήσεις πάντως είχαν κι άλλο αντίκτυπο: οι καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν ταχύτερα από τον εθνικό μέσον όρο. Προσφέρονται επίσης εκπτώσεις για πολύτεκνες οικογένειες, μεγαλύτερες άδειες μητρότητας και πατρότητας και στήριξη για προγεννητικούς ελέγχους ή υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Μία εκδοχή αυτών των μέτρων εφαρμόστηκε φέτος σε ολόκληρη την Κίνα. Το κράτος άρχισε να επιδοτεί τα ζευγάρια, ανεξαρτήτως εισοδημάτων, με περίπου 430 ευρώ τον χρόνο για κάθε παιδί που γεννιέται το 2025. Ωστόσο, τα χρήματα αυτά σε πολλά ζευγάρια κάνουν μικρή διαφορά. Αλλωστε, η Κίνα είναι ανάμεσα στις ακριβότερες χώρες για να μεγαλώσει κανείς παιδιά, σύμφωνα με έκθεση του YuWa Population Research Institute στο Πεκίνο από το 2024. Η έρευνα υπολόγιζε ότι το κόστος ενός παιδιού μέχρι τα 18 του φτάνει τα 538.312 γουάν.
«Δεν μπορώ να καλύψω τις ανάγκες ενός παιδιού, γιατί να κάνω και δεύτερο;», είπε στο Bloomberg μία 27χρονη Κινέζα, που όταν έμεινε έγκυος άφησε τη δουλειά της εξαιτίας του βραδυνού ωραρίου και της έλλειψης ευελιξίας για τους απαραίτητους ιατρικούς ελέγχους.
Σε εθνικό επίπεδο, η κυβέρνηση λάνσαρε καμπάνια για την προώθηση μίας «κοινωνίας φιλικής προς τη γονιμότητα». Στο πλαίσιο αυτό, διαφημιστικές πινακίδες και αγάλματα αποτυπώνουν μεγάλες, χαρούμενες οικογένειες. Σε ορισμένες περιοχές, οι αξιωματούχοι προβάλλουν έρευνες που υποστηρίζουν ότι η μητρότητα μπορεί να καταστήσει τις γυναίκες εξυπνότερες και υγιέστερες, έναν ισχυρισμό που προκαλεί περισσότερο ενόχληση παρά ενθουσιασμό.
Οι προσπάθειες αυτές έρχονται σε σύγκρουση με βαθύτερες κοινωνικές μεταβολές, οι οποίες παρατηρούνται και στον δυτικό κόσμο. Οι νέοι Κινέζοι παντρεύονται σε μεγαλύτερη ηλικία από τους γονείς τους ή δεν παντρεύονται καθόλου. Πολλοί μεγάλωσαν σαν μοναχοπαίδια, σε οικογένειες που διοχέτευσαν όλους τους πόρους τους στην εκπαίδευση και την καριέρα τους.
Τώρα, ενόψει μίας οικονομικής επιβράδυνσης και με μία σκληρή αγορά εργασίας, όλο και περισσότεροι αποφασίζουν να καθυστερήσουν τον γάμο και τα παιδιά.
Πηγή: MoneyReview
