Το dohyō, ή αρένα όπου αγωνίζονται οι σούμο, αποτελεί έναν ιερό χώρο, όπου βάσει ενός άγραφου νόμου μπορούν να πατήσουν μόνο άνδρες.
Τώρα, με μία γυναίκα στην κορυφή της πολιτικής εξουσίας, το μεγάλο ερώτημα είναι αν η πρωθυπουργός Σανάε Τακαΐτσι θα αψηφήσει τη μακραίωνη παράδοση, μπαίνοντας στο χώρο για να απονείμει το τρόπαιο στον νικητή του τουρνουά της Φουκουόκα ή θα παραμείνει πιστή στο ιαπωνικό ταμπού – και τους αναρίθμητους θιασώτες του.
Κατά την τελευταία ημέρα κάθε basho (τουρνουά), ο πρωταθλητής της ανώτερης κατηγορίας λαμβάνει διάφορα βραβεία, μεταξύ των οποίων και το Κύπελλο του Πρωθυπουργού — ένα μεγάλο ασημένιο τρόπαιο που φέρει το όνομα του αρχηγού της ιαπωνικής κυβέρνησης. Παρά τον τίτλο του, το βραβείο συνήθως δεν απονέμεται από τον ίδιο πρωθυπουργό, αλλά εκ μέρους του από κάποιον υψηλόβαθμο αξιωματούχο.
Από καιρού εις καιρόν, ωστόσο, ο πρωθυπουργός αναλαμβάνει προσωπικά αυτή την τιμή για το εθνικό σπορ της Ιαπωνίας. Το έκανε ο Ριουτάρο Χασιμότο. Τον μιμήθηκαν οι Γιουνιχίρο Κοϊζούμι, Γιούκιο Χατογιάμα, Σίντζο Αμπε, πιο πρόσφατως ο Σιγκέρου Ισίμπα, ακόμη και ο Ντόναλντ Τραμπ, που σε μία σπάνια επίδειξη της διπλωματικής ισχύος του σούμο, μπήκε στο ντοχιό για να απονείμει ένα ειδικό βραβείο, κατά την επίσκεψή του, το 2019.
Τώρα, με την ανάληψη των καθηκόντων της Τάκαϊτσι, η τελετή αυτή αποκτά νέα βαρύτητα – και νέα διλήμματα.
Ερωτηθείς χθες, Τρίτη σε συνέντευξη Τύπου αν η Τακαΐτσι σκοπεύει να παρευρεθεί σε αγώνα σούμο και να συμμετάσχει στην απονομή του τροπαίου, ο υπουργός Επικρατείας Μινόρου Κιχάρα απάντησε ότι δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση. «Ωστόσο, η πρωθυπουργός Τακαΐτσι εκτιμά την κουλτούρα του σούμο της Ιαπωνίας και επιθυμεί να διατηρήσει την παραδοσιακή του διάσταση. Σύμφωνα με τις απόψεις της πρωθυπουργού, η κυβέρνηση θα εξετάσει τη λήψη κατάλληλων μέτρων», είπε.
Οι προθέσεις της πρωθυπουργού θα αποκαλυφθούν στις 23 Νοεμβρίου, κατά την «αυλαία» του Μεγάλου Τουρνουά Σούμο του Κιούσου, με την τελετή απονομής του Κυπέλλου του Πρωθυπουργού.
Τα νταχιό των επαγγελματιών σούμο παραμένει απαγορευμένη ζώνη για τις γυναίκες και τα κορίτσια, όχι διά νόμου, αλλά βάσει μιας μακραίωνης παράδοσης και πεποιθήσεων – που σήμερα ηχούν παρωχημένες σε μερίδα πολιτών. Η παράδοση αποκλεισμού των γυναικών, γνωστή ως nyonin kinsei, έχει τις ρίζες της στη σιντοϊστική έννοια του «kegare», σύμφωνα με το οποίο το αίμα από θάνατο, τοκετό ή εμμηνόρροια μπορεί να μολύνει ό,τι θεωρείται ιερό.
Λόγω του άγραφου αυτού κανόνα, από το ρινγκ έχουν αποκλειστεί κατά καιρούς γυναίκες πολιτικοί, ακόμη και νοσοκόμες, το 2018, που έσπευσαν στο ντοχιό για να βοηθήσουν δήμαρχο που είχε λιποθυμήσει κατά τη διάρκεια ομιλίας του.
Ακόμη και σήμερα το nyonin kinsei εξακολουθεί να ορίζει πού (δεν) μπορούν να βρίσκονται οι γυναίκες όχι μόνο στα νταχιό, αλλά και σε ναούς, ορεινές περιοχές, ακόμη και στο θέατρο καμπούκι.
Ενδεχόμενη απόφαση της Τακαΐτσι να παρεκκλίνει από τη ιερή ιαπωνική παράδοση, θα εκληφθεί από πολλούς ως κίνηση υψηλού συμβολισμού που θα σηματοδοτεί μια απόπειρα να αναμετρηθεί όχι μόνο με το ταμπού φύλου στο επαγγελματικό σούμο, αλλά και τη σιωπηρή ισχύ των άγραφων κανόνων της Ιαπωνίας.
Πηγή: Japan Times, Guardian
