Η έρευνα των γαλλικών αρχών για την πλατφόρμα Shein, σχετικά με την πώληση κούκλων του σεξ με παιδικά χαρακτηριστικά και απαγορευμένων όπλων, φέρνει στο προσκήνιο ένα χρόνιο πρόβλημα του ηλεκτρονικού εμπορίου: την αδυναμία των marketplaces να ελέγχουν αποτελεσματικά τους τρίτους πωλητές και να μπλοκάρουν την κυκλοφορία παραποιημένων, επικίνδυνων ή απλώς προσβλητικών προϊόντων.
Τα online marketplaces –πλατφόρμες που επιτρέπουν σε πολλούς προμηθευτές να διαθέτουν τα προϊόντα τους παγκοσμίως– έχουν γνωρίσει εκρηκτική ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία, με κολοσσούς όπως οι Amazon, Alibaba, Temu και Shein να αποκομίζουν τεράστια έσοδα από την πώληση εκατομμυρίων προϊόντων χαμηλού κόστους.
Ωστόσο, πολλά από αυτά δεν πληρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφάλειας ή νομιμότητας.
Η Amazon είχε δεχθεί επικρίσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2022 για πώληση παράνομων όπλων, ενώ το 2018 είχε βρεθεί στο επίκεντρο για κούκλες του σεξ που έμοιαζαν με παιδιά. Tα ίδια ζητήματα τώρα προκαλούν πολιτική και κοινωνική κατακραυγή στη Γαλλία, με την κυβέρνηση να εξετάζει την απαγόρευση του Shein.
Η Σίλβια Μάουρερ, διευθύντρια της ευρωπαϊκής οργάνωσης καταναλωτών BEUC, σχολίασε ότι «επειδή τα marketplaces δεν επιτηρούν τα προϊόντα συνεχώς, μπορεί κανείς να βρει απομιμήσεις ή τα ίδια προϊόντα με διαφορετικό όνομα λίγο μετά την απόσυρσή τους». Και προσέθεσε: «Είναι σαν να πολεμάς ανεμόμυλους».
Σύμφωνα με τον αναλυτή ηλεκτρονικού εμπορίου Γιόνας Καζιουκένας, το Shein διαθέτει στον ιστότοπό του περίπου 10 εκατομμύρια προϊόντα, κυρίως από ανεξάρτητους προμηθευτές.
«Είναι ένας τεράστιος κατάλογος από κάθε είδους κατασκευαστές και πωλητές. Τα περισσότερα προϊόντα δεν έχουν ελεγχθεί χειροκίνητα από κανέναν στο Shein· απλώς υπάρχουν εκεί», σημείωσε.
Η εταιρεία ανέφερε σε δήλωσή της στο Reuters ότι ελέγχει τις αναρτήσεις προϊόντων για παραβιάσεις πολιτικών και απαγορευμένα είδη, χρησιμοποιώντας εργαλεία αυτόματης ανίχνευσης, ενώ διαθέτει πάνω από 900 εργαζομένους παγκοσμίως για εποπτεία περιεχομένου.
Η Amazon, από την πλευρά της, υποστήριξε ότι παρακολουθεί συνεχώς την πλατφόρμα της ώστε να αποτρέπει την ανάρτηση απαγορευμένων προϊόντων από τρίτους πωλητές.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα marketplaces δεν θεωρούνται «εισαγωγείς» των προϊόντων και ως εκ τούτου δεν φέρουν νομική ευθύνη, όπως εξήγησε η Μάουρερ.
Η ίδια και άλλες οργανώσεις καταναλωτών ζητούν να αλλάξει αυτό στο πλαίσιο της επερχόμενης μεταρρύθμισης των τελωνειακών κανόνων της Ε.Ε.
Η νομικός Γκαμπριέλα ντα Κόστα από το λονδρέζικο γραφείο K&L Gates ανέφερε ότι πολλοί ξένοι προμηθευτές δραστηριοποιούνται με ελάχιστη εποπτεία και χωρίς οντότητα εντός της Ε.Ε., «αφήνοντας τις αρχές χωρίς κάποιον υπεύθυνο στην Eνωση και αντιμέτωπες με τεράστιες δυσκολίες ελέγχου λόγω όγκου».
Ο εισαγγελέας του Παρισιού διερευνά τις πλατφόρμες Shein, Temu, AliExpress και Wish για παραβιάσεις που περιλαμβάνουν πρόσβαση ανηλίκων σε πορνογραφικό περιεχόμενο.
Η εκστρατεία της Γαλλίας κατά του Shein εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια περιορισμού της ροής φθηνών κινεζικών προϊόντων προς την Ε.Ε.
Οι Shein, Temu, AliExpress και Amazon Haul αποστέλλουν φθηνά προϊόντα απευθείας από κινεζικά εργοστάσια στους καταναλωτές, χωρίς να πληρώνουν τελωνειακούς δασμούς, καθώς η Ε.Ε. απαλλάσσει τα δέματα ηλεκτρονικού εμπορίου κάτω των 150 ευρώ.
Το 2024 εισήχθησαν στην Eνωση 4,6 δισεκατομμύρια τέτοια μικροδέματα – διπλάσια σε σχέση με το 2023.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό δήλωσε ότι «μέσα σε αυτόν τον τεράστιο όγκο μικροδεμάτων που κατακλύζει τις πόλεις και τα χωριά μας, υπάρχουν απομιμήσεις, ανθυγιεινά και παράνομα προϊόντα».
Η υπουργός Προϋπολογισμού Αμελί ντε Μονσαλέν γνωστοποίησε ότι οι τελωνειακές αρχές έχουν ήδη εξετάσει 100.000 μικροδέματα στο αεροδρόμιο Σαρλ ντε Γκολ για εντοπισμό παράνομων προϊόντων του Shein.
Η Nτα Κόστα υπογράμμισε ότι η υπόθεση με τις παιδικές κούκλες είναι «κραυγαλέα και εύκολη να προβληθεί στα μέσα, αλλά το καθημερινό πρόβλημα αφορά προϊόντα που μοιάζουν αυθεντικά, χωρίς να είναι».
Πρόσθεσε πως η πολιτική πίεση από τη βιομηχανία και τις οργανώσεις καταναλωτών έχει οδηγήσει τη Γαλλία να αξιοποιεί «κάθε διαθέσιμο νομικό εργαλείο».
Η γαλλική ταχυδρομική υπηρεσία La Poste, η οποία πρόσφατα ανακοίνωσε συνεργασία με την Temu, επισημαίνει ότι οι Γάλλοι καταναλωτές παραγγέλνουν μαζικά από κινεζικές πλατφόρμες, που αντιστοιχούν στο ένα πέμπτο των δεμάτων Colissimo ενώ άλλο ένα πέμπτο να αποστέλλεται από την Amazon.
Ο πρώην γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου Πασκάλ Λαμί, σχολιάζοντας από τη Σανγκάη, δήλωσε ότι «η ιδέα πως το Shein εξάγει σκουπίδια δεν είναι αυτό που θέλει να προβάλει η Κίνα».
Και πρόσθεσε: «Το Shein λέει “δεν φταίμε εμείς, είμαστε πλατφόρμα”, αλλά όπως στα κοινωνικά δίκτυα, δεν μπορείς να λες “δεν ξέρω τι περνάει από τους διαύλους μου”».
Reuters
