Υπάλληλοι του Κρεμλίνου, που εδώ και χρόνια υμνούσαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν ως έναν από τους σημαντικότερους ηγέτες της Ιστορίας, διαχειριστές φιλοκυβερνητικών μπλογκ στο Ιντερνετ, ένθερμοι υποστηρικτές της εισβολής στην Ουκρανία. Αυτά είναι ορισμένα από τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που άνθησαν τα τελευταία χρόνια στη Ρωσία, όπου η υπακοή χωρίς αντιρρήσεις και ο ενθουσιασμός για τις πολεμικές επιχειρήσεις της χώρας ανταμείβονται με χρήματα, κύρος και επιρροή.
Ωστόσο, αρκετοί δημόσιοι συνήγοροι του Κρεμλίνου έχουν βρεθεί ξαφνικά στο στόχαστρο του κράτους που πριν από λίγο επαινούσαν και το οποίο έχει αρχίσει να στρέφει τον κατασταλτικό μηχανισμό του προς τα μέσα.
Ο Σεργκέι Μάρκοφ και ο Ρόμαν Αλιόκιν, πολιτικός αναλυτής και μπλόγκερ αντίστοιχα, χαρακτηρίστηκαν φέτος «ξένοι πράκτορες», μια κατηγορία που τα τελευταία χρόνια έχει χρησιμοποιηθεί εις βάρος ανθρώπων που ύψωναν φωνή εναντίον του Πούτιν. Κουβαλώντας μια βαριά συνυποδήλωση από τη σοβιετική εποχή, επιβάλλει στους κατηγορουμένους να αναφέρονται ως ξένοι πράκτορες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους επιβάλλει τρομερούς οικονομικούς περιορισμούς. Η Τατιάνα Μοντιάν, γεννημένη στην Ουκρανία δημοσιογράφος, χαρακτηρίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα «τρομοκράτισσα και εξτρεμίστρια», μια ταμπέλα που το Κρεμλίνο συνηθίζει να κρεμάει σε όσους βλέπει ως επικίνδυνους εχθρούς, συμπεριλαμβανομένων ανθρώπων που ανήκαν στον κύκλο του Αλεξέι Ναβάλνι.
Σύμφωνα με αναλυτές, οι υποθέσεις αυτές υποδηλώνουν μια νέα τάση: μια εκκαθάριση όχι μόνο των διαφωνούντων αλλά και των ίδιων των υποστηρικτών του καθεστώτος, καθώς οι αντίπαλες φατρίες εντός του συστήματος στρέφονται η μία εναντίον της άλλης. «Πρώτα κυνήγησαν τις αντιπολεμικές φωνές. Τώρα δεν έχει μείνει καμία και η κατασταλτική μηχανή δεν μπορεί να σταματήσει», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα Guardian η Ρωσίδα πολιτική επιστήμων Εκατερίνα Σουλμάν.
Η Μόσχα δεν έχει δώσει καμία επίσημη εξήγηση γι’ αυτές τις επιλογές και κάθε περίπτωση φαίνεται εκ πρώτης όψεως να έχει διαφορετική αιτία. Ο Μάρκοφ, ο οποίος είναι γνωστό ότι διατηρεί δεσμούς με τις πολιτικές ελίτ του Αζερμπαϊτζάν, θεωρείται ότι έπεσε σε δυσμένεια μετά τη δραματική επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Μόσχας και Μπακού. Ο Αλιόκιν κατηγορήθηκε για κατάχρηση των κεφαλαίων που συγκέντρωσε για τα ρωσικά στρατεύματα, καθώς επιδείκνυε ένα καινούργιο σπορ αυτοκίνητο και ένα ακριβό ρολόι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η Μοντιάν αντιμετώπισε επίσης έλεγχο για κατάχρηση των κεφαλαίων που συγκέντρωσε για το μέτωπο. Κάτω από αυτούς τους φαινομενικούς λόγους κρύβεται όμως ένα βαθύτερο ρήγμα.
Η Σουλμάν περιγράφει το ρήγμα ως μια διαμάχη μεταξύ δύο αντίπαλων στρατοπέδων: των βετεράνων προπαγανδιστών που είναι στενά συνδεδεμένοι με το υπουργείο Αμυνας και το Κρεμλίνο, γνωστών ως «πιστών», και του εκτεταμένου λαϊκού κινήματος των υπερεθνικιστών υποστηρικτών του πολέμου, γνωστών ως «μιλιταριστών» ή Z-bloggers, από το γράμμα που έχει γίνει σύμβολο της εισβολής. Αποτελούμενο από εκατοντάδες ακτιβιστές, το κίνημα συγκεντρώνει χρήματα, αγοράζει drones και οχήματα και παραδίδει προμήθειες απευθείας στο μέτωπο. Οι σκληροπυρηνικοί «μιλιταριστές» έχουν όμως κατά καιρούς επικρίνει ανοιχτά τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου, και η σχετική ανεξαρτησία τους από το κράτος έχει οδηγήσει τη Μόσχα να υποστηρίξει επιθέσεις εναντίον τους. «Τα αυταρχικά καθεστώτα φοβούνται κάθε είδους κινητοποίηση των πολιτών», εξηγεί η Σουλμάν. «Κάθε αυθεντικό κίνημα, συμπεριλαμβανομένου ενός που στηρίζει τον πόλεμο, θεωρείται εμπόδιο και δυνητικά επικίνδυνο».
