Οι μέτοχοι της Tesla ενδέχεται σύντομα να δώσουν στον Ελον Μασκ -ήδη τον πλουσιότερο άνθρωπο στον πλανήτη- τη δυνατότητα να γίνει ο πρώτος τρισεκατομμυριούχος στην ιστορία. Μάλιστα, αν αρνηθούν, είναι πιθανό να απομακρυνθεί από την εταιρεία του.
Το νέο πακέτο αποδοχών του Μασκ είναι το βασικό θέμα που θα συζητηθεί στην ετήσια συνέλευση των μετόχων το βράδυ της Πέμπτης. Οι μέτοχοι δεν έχουν διαφωνήσει σοβαρά στο παρελθόν για την αμοιβή του ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου. Αυτή η φορά, όμως, είναι διαφορετική: η εταιρεία προειδοποίησε πριν μερικούς μήνες ότι ο Μασκ «άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ακολουθήσει άλλα ενδιαφέροντά του», αν οι μέτοχοι αρνηθούν την αποζημίωσή του.
To προτεινόμενο πακέτο αποδοχών περιέχει παραχώρηση έως 423,7 εκατομμυρίων μετοχών της Tesla στον Μασκ σε βάθος 10 ετών. Οι μετοχές αυτές θα αξίζουν περίπου 1 τρισ. δολάρια αν η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας φτάσει τα 8,5 τρισ. δολάρια, μία προϋπόθεση που απαιτείται προκειμένου να του αποδοθεί πλήρως η εν λόγω αποζημίωση. Μία ακόμα προϋπόθεση είναι η επίτευξη μιας σειράς λειτουργικών ή οικονομικών στόχων στην Tesla.
Η πρόταση της εταιρείας στους μετόχους, ανεξαρτήτως του αν οι όροι επιτευχθούν ή αν οι μέτοχοι συμφωνήσουν, βασίζεται στην ιδέα ότι όσο υψηλότερη η αμοιβή τόσο μεγαλύτερη η προσπάθεια. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα οικονομικά κίνητρα είναι ισχυρότατα. Ωστόσο, μπορούν να δίνουν κίνητρο επ’ άπειρον; Με άλλα λόγια, ο Μασκ θα δούλευε πιο χαλαρά αν του έδιναν 100 δισ. δολάρια ή 1 δισ. δολάρια;
Η υπόθεση ότι τα χρήματα είναι το ισχυρότερο κίνητρο έχει ενσωματωθεί στις πολιτικές και επιχειρηματικές αποφάσεις. Εξού και αποτελεί επιχείρημα υπέρ της συνεχούς αύξησης των μισθών, της μείωσης της φορολογίας στα κεφαλαιουχικά κέρδη, των προϋποθέσεων για τη λήψη επιδομάτων κ.α.
Ωστόσο, η Εsther Duflo και ο Abhijit Banerjee, καθηγητές του ΜΙΤ που μοιράστηκαν το Νόμπελ οικονομικών επιστημών, υποστηρίζουν ότι το αποτέλεσμα των οικονομικών «καρότων» συχνά υπερεκτιμάται. Οι πλούσιοι επιχειρηματίες αρέσκονται να πιστεύουν ότι «είμαστε οι βασικοί μοχλοί της οικονομίας κι αν φύγουμε, όλα θα καταρρεύσουν», δήλωσε στους New York Times ο κ. Banerjee. «Αυτού του είδους η οπτική είναι ιδιαίτερα δελεαστική για τους πλούσιους… αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλά στοιχεία που να την υποστηρίζουν», συμπλήρωσε.
Πράγματι, δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι εταιρείες που διευθύνονται από τους υψηλότερα αμειβόμενους διευθύνοντες συμβούλους έχουν και την καλύτερη μακροπρόθεσμη απόδοση μετοχών. Πρόσφατη μελέτη στις 10 πολυτιμότερες εταιρείες του Nasdaq μεταξύ 2017 και 2022 διαπίστωσε ότι η υψηλότερη αμοιβή των επικεφαλής δεν έκανε καμία διαφορά στην κερδοφορία. Μάλιστα, άλλη έρευνα σε 429 μεγάλες αμερικανικές εταιρείες σε διάστημα δέκα ετών, κατέληξε ότι οι συνολικές αποδόσεις των μετόχων ήταν καλύτερες σε όσες επιχειρήσεις τα διευθυντικά στελέχη αμείβονταν κάτω από τον μέσο όρο του κλάδου τους.
Οι ειδικοί αφήνουν να εννοηθεί ότι οι υψηλές αμοιβές μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολική αυτοπεποίθηση που έχει ως αποτέλεσμα λάθος αποφάσεις.
Ο Dan Ariely, που ειδικεύεται σε συμπεριφορικά οικονομικά στο Duke University, είπε: «Φανταστείτε μια μέρα στη ζωή του Ελον Μασκ, όπου κερδίζει 1 τρισ. δολάρια έναντι 1 δισ. δολαρίων. Ξυπνάει και τι κάνει διαφορετικά; Πίνει περισσότερο καφέ, κοιμάται λιγότερο, κοιμάται περισσότερο, ασκείται λιγότερο, μιλάει με τους ανθρώπους, σκέφτεται πιο έντονα. Τι ακριβώς θα έκανε;», λέει. «Σε αυτό το επίπεδο, δεν βλέπω κανέναν τρόπο να κάνουν κάτι διαφορετικό», είπε ο κ. Ariely σχετικά με τη χρήση πρόσθετων οικονομικών κινήτρων για να κάνουν τους βαθύπλουτους να εργάζονται σκληρότερα.
Πηγή: MoneyReview
