Ντικ Τσέινι (1941-2025): Ο άνθρωπος των μοιραίων αποφάσεων

Ντικ Τσέινι (1941-2025): Ο άνθρωπος των μοιραίων αποφάσεων

Ποιος ήταν ο πιο ισχυρός αντιπρόεδρος στην Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών

4' 11" χρόνος ανάγνωσης

Το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος επισκεπτόταν ένα σχολείο στη Φλόριντα όταν του ψιθύρισαν στο αυτί τι είχε συμβεί στους Δίδυμους Πύργους και στο Πεντάγωνο. Τις επόμενες ώρες, ο Αμερικανός πρόεδρος φυγαδεύθηκε σε ασφαλή σημεία, στη Λουιζιάνα και στη Νεμπράσκα, αλλά στην Ουάσιγκτον υπήρχε το στιβαρό χέρι που απαιτούσαν οι στιγμές. Από ένα υπόγειο οχυρό, στον Λευκό Οίκο, ο πιο ισχυρός αντιπρόεδρος στην Ιστορία των ΗΠΑ οδηγούσε με αποτελεσματικότητα το σκάφος στα άγρια, αχαρτογράφητα νερά.

Ο Ντικ Τσέινι πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 84 ετών από επιπλοκές πνευμονίας. Επί οκτώ χρόνια αντιπρόεδρος του Μπους, έβαλε τη σφραγίδα του στον παγκόσμιο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» που κήρυξαν οι ΗΠΑ ως απάντηση στις επιθέσεις της Αλ Κάιντα. Δικής του έμπνευσης ήταν η προειδοποίηση του Μπους σε όλη την οικουμένη ότι «όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας». Επικεφαλής του ρεύματος των νεοσυντηρητικών «γερακιών», που κυριαρχούσαν στην πρώτη τετραετία Μπους, έπαιξε βαρύνοντα ρόλο στο να πείσει τον πρόεδρο για τους πολέμους του Αφγανιστάν και του Ιράκ.

Στα μάτια του Τσέινι, ο πόλεμος κατά του Ιράκ ήταν το κλείσιμο ενός εκκρεμούς λογαριασμού. Ως υπουργός Αμυνας του Μπους του πρεσβύτερου, από το 1989 έως το 1993, συντόνισε τον πρώτο πόλεμο κατά του Σαντάμ Χουσεΐν, από τον οποίο, όμως, ο ηγέτης του Ιράκ επιβίωσε. Για να στηρίξει τη θέση του υπέρ του νέου πολέμου υπερασπίστηκε, παρά τις αντιρρήσεις της CIA, το αφήγημα περί διασύνδεσης του Σαντάμ με την Αλ Κάιντα και περί όπλων μαζικής καταστροφής, που αποδείχθηκε ψευδές και έκανε την Αμερική διεθνώς καταγέλαστη.

Τα πράγματα πήραν πιο δυσάρεστη τροπή το φθινόπωρο του 2005, όταν ο προσωπάρχης του Τσέινι, Λιούις Λίμπι, διώχθηκε ποινικά για την αποκάλυψη της ταυτότητας της πράκτορος της CIA Βάλερι Πλέιμ. Hταν μια εκδικητική κίνηση με πραγματικό στόχο τον σύζυγο της Πλέιμ, διπλωμάτη Τζόζεφ Γουίλσον, ο οποίος είχε πάει στον Νίγηρα προκειμένου να διερευνήσει τα περί προμήθειας ουρανίου από το Ιράκ, για να διαπιστώσει ότι επρόκειτο για μυθεύματα, όπως και έγραψε στους New York Times.

Ηγετική μορφή των νεοσυντηρητικών επί προεδρίας Τζορτζ Μπους του νεότερου, έβαλε τη σφραγίδα του στον «πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας» μετά την 11η Σεπτεμβρίου.

Oλοι κατάλαβαν ότι πίσω από την κίνηση του Λίμπι κρυβόταν το αφεντικό του, ο μακιαβελικός άρχοντας του σκότους. Αυτή η υπόθεση οδήγησε τον Μπους να πάρει αποστάσεις από τον Τσέινι, η επιρροή του οποίου είχε ήδη πάρει την κάτω βόλτα. Στη δεύτερη τετραετία του, ο Μπους ξήλωσε από το Πεντάγωνο τον μέντορα και στήριγμα του Τσέινι, Ντόναλντ Ράμσφελντ, τον άνθρωπο που τον έφερε στην Ουάσιγκτον για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1970 και τον βοήθησε να γίνει ο νεαρότερος στην Ιστορία προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, σε ηλικία μόλις 34 ετών.

Ως γερουσιαστής, ο Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε τον Τσέινι τον «πιο επικίνδυνο αντιπρόεδρο που γνώρισε ποτέ η χώρα». Στην εσωτερική πολιτική ο Τσέινι χρεώθηκε τις ακρότητες του αντιτρομοκρατικού νόμου Patriot, που νομιμοποιούσε τις αθρόες παρακολουθήσεις επικοινωνιών Αμερικανών πολιτών και τα βασανιστήρια αιχμαλώτων των ΗΠΑ με μεθόδους όπως ο εικονικός πνιγμός. Στην οικονομία εισηγείτο κεφαλικό φόρο, ίσο για όλους, δηλαδή αμελητέο για τους πλούσιους και πολύ επαχθέστερο για τους φτωχούς – μια προκλητική θέση από έναν άνθρωπο που είχε εισπράξει 40 εκατ. δολάρια σε μία τετραετία ως διευθύνων σύμβουλος της πετρελαϊκής Halliburton. Στο τέλος της θητείας του, όταν αναγκάστηκε να παραδώσει την αντιπροεδρία στον Μπάιντεν, ήταν ο πιο αντιπαθητικός πολιτικός στον ΗΠΑ, με ποσοστό αποδοχής 13%.

Τα τελευταία χρόνια ήρθε σε μετωπική σύγκρουση με τον σημερινό πρόεδρο, καθώς η κόρη του, Λιζ Τσένεϊ, υποστήριξε ως βουλευτής των Ρεπουμπλικανών την παραπομπή του Ντόναλντ Τραμπ για τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο. Μάλιστα, στις τελευταίες εκλογές ο Τσέινι δεν δίστασε να συστήσει στους Αμερικανούς να ψηφίσουν την υποψήφια των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις, θεωρώντας τον Τραμπ επικίνδυνο για την Αμερική.

Eχοντας επιζήσει από πέντε εμφράγματα (το πρώτο σε ηλικία 37 ετών), δύο ανευρύσματα στα γόνατα και ισάριθμες θρομβώσεις στα πόδια, με βηματοδότη από το 2001 και ξένη καρδιά από το 2012, ο Τσέινι ζούσε για πολλά χρόνια με δανεικό χρόνο. Προ ετών είπε ότι ξυπνούσε κάθε πρωί «με ένα χαμόγελο, ευγνώμων που κέρδισα άλλη μία ημέρα».

Οι μεταμορφώσεις ενός θεσμού

Το αμερικανικό Σύνταγμα δεν προβλέπει πολλά για τον εκάστοτε αντιπρόεδρο της χώρας, πέραν του να προεδρεύει της Γερουσίας χωρίς ψήφο (πλην της σπάνιας περίπτωσης ισοψηφίας) και να αναπληρώνει τον πρόεδρο όταν απουσιάζει ή σε περίπτωση θανάτου του. Ο πρώτος αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Ανταμς, χαρακτήρισε το αξίωμά του «το πλέον ασήμαντο που επινόησε ποτέ το ανθρώπινο μυαλό», ενώ ο αντιπρόεδρος του Φράνκλιν Ρούζβελτ, Τζον Γκάρνερ, δήλωσε ότι «δεν αξίζει ούτε μία δεκάρα». Παραμένει γεγονός ότι από αυτό το αξίωμα πέρασαν σημαντικές προσωπικότητες, που αργότερα εκλέχθηκαν πρόεδροι της χώρας, όπως ο ίδιος ο Ανταμς, ο Τόμας Τζέφερσον, ο Θίοντορ Ρούζβελτ, ο Χάρι Τρούμαν, ο Λίντον Τζόνσον, ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος και ο Τζο Μπάιντεν. Αλλοι, όπως ο Αλ Γκορ και η Κάμαλα Χάρις, δεν τα κατάφεραν. Σε κάθε περίπτωση, η Ιστορία και το παράδειγμα του Τσέινι έδειξαν ότι η πραγματική ισχύς ενός αντιπροέδρου καθορίζεται όχι μόνο από το γράμμα του Συντάγματος αλλά και από την προσωπικότητα και τις συμμαχίες του.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT