Οποιος έβλεπε τι συνέβαινε στη Γάζα την Τρίτη θα μπορούσε εύλογα να συμπεράνει ότι η εκεχειρία που συμφωνήθηκε πριν από τρεις εβδομάδες είχε καταρρεύσει, αναφέρει σε νέα ανάλυσή του το CNN από την Ιερουσαλήμ.
Οι ισραηλινές δυνάμεις στη Γάζα δέχτηκαν πυρά χειροβομβίδων και ελεύθερων σκοπευτών στη Ράφα, σύμφωνα με τον στρατό, σκοτώνοντας έναν Ισραηλινό στρατιώτη. Σε αντίποινα, το Ισραήλ εξαπέλυσε τιμωρητικές επιθέσεις σε όλη τη Γάζα που σκότωσαν περισσότερους από 100 ανθρώπους, σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας.
Η εκεχειρία που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ φαινόταν να έχει διαλυθεί. Αλλά μέχρι το πρωί της Τετάρτης, τόσο η Χαμάς όσο και το Ισραήλ είχαν ανακοινώσει ότι ήταν και πάλι αφοσιωμένοι στη συμφωνία.
Ηταν η δεύτερη βίαιη κλιμάκωση αφότου τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία στις 10 Οκτωβρίου. Πάντως, όπως και οι μάχες που ξέσπασαν εννέα ημέρες αργότερα, όταν σκοτώθηκαν δύο Ισραηλινοί στρατιώτες και τουλάχιστον 36 Παλαιστίνιοι, ήταν σύντομη, και τερματίστηκε μέσα σε λίγες ώρες.
Η νέα κανονικότητα στη Γάζα φαίνεται να είναι μια εκεχειρία που είναι ταυτόχρονα εύθραυστη και διαρκής. Μια εκεχειρία που ισχύει γενικά, αλλά μπορεί να εξαφανιστεί σε μια στιγμή, μόνο και μόνο για να αποκατασταθεί μέσα σε ώρες ή ημέρες. Μέχρι την επόμενη κλιμάκωση.
Αυτή η κατάσταση μεταξύ ολοκληρωτικής σύγκρουσης και μιας συνολικής ειρήνης δεν προσφέρει καμία κατάληξη: Οι Παλαιστίνιοι θα βρίσκονται σε συνεχή φόβο για το επόμενο κύμα θανατηφόρων επιθέσεων, ενώ το Ισραήλ θα βρίσκεται διαρκώς στο χείλος του πολέμου.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η κατάπαυση του πυρός «δεν θα είναι μια γραμμική διαδρομή». Θα έχει «πάνω και κάτω» και «ανατροπές και στροφές», είπε. Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς δήλωσε την Τρίτη ότι θα υπάρξουν «μικρές αψιμαχίες εδώ κι εκεί». Κι όμως, και οι δύο ήταν αισιόδοξοι για την τήρηση της κατάπαυσης του πυρός.
Η συμφωνία επιβλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την καθαρή θέληση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος χαλιναγώγησε το Ισραήλ, ενώ οι μεσολαβητές πίεσαν τη Χαμάς να την αποδεχτεί. Θα χρειαστεί συνεχές ενδιαφέρον από τις ΗΠΑ για να διατηρηθεί η συμφωνία άθικτη, ειδικά κατά την επόμενη φάση, η οποία απαιτεί τη δημιουργία μιας διεθνούς δύναμης για τη Γάζα και τον αφοπλισμό της Χαμάς, μεταξύ άλλων δύσκολων καθηκόντων.
Ο εύθραυστος χαρακτήρας της κατάπαυσης του πυρός είναι συνάρτηση του χάσματος μεταξύ αυτού που έχει πετύχει μέχρι στιγμής η συμφωνία και αυτού που δεν έχει ακόμη πετύχει. Οι μάχες έχουν σε μεγάλο βαθμό σταματήσει. Η Χαμάς έχει παραδώσει τους ζώντες ομήρους και περισσότερους από τους μισούς νεκρούς. Το Ισραήλ έχει υποχωρήσει στην κίτρινη γραμμή που οριοθετεί την πρώτη θέση αποχώρησης εντός της Γάζας.
Ωστόσο, στο τρέχον αδιέξοδο μεταξύ της σχεδόν ολοκληρωμένης πρώτης φάσης της συμφωνίας και της πολύ πιο δύσκολης δεύτερης φάσης, η οποία απαιτεί μια πιο ολοκληρωμένη αποχώρηση και τερματισμό του πολέμου, οι ισραηλινές δυνάμεις κατέχουν περισσότερο από το ήμισυ του εδάφους της Γάζας.
Σύμφωνα με τον Μουχάμαντ Σεχάντα, ειδικό για τη Γάζα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, αυτό το έδαφος περιλαμβάνει απομονωμένους πυρήνες της Χαμάς παγιδευμένους σε σήραγγες και εκτός της διοίκησης και του ελέγχου της μαχητικής οργάνωσης. Με περιορισμένους πόρους και καμία σύνδεση με την εναπομένουσα ηγεσία της Χαμάς, κάθε πυρήνας είναι «μια επερχόμενη καταστροφή», λέει ο κ. Σεχάντα στο CNN.
Χαοτική κατάσταση
«Οσο πιο κοντά πλησιάζουν αυτά τα οχήματα των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων σε μια σήραγγα ή σε ένα κρησφύγετο σε αυτούς τους αποσυνδεδεμένους, απομονωμένους μαχητές ή όσο περισσότερο τους τελειώνουν τα τρόφιμα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να εμφανιστούν στη μάχη με Ισραηλινούς στρατιώτες», εξηγεί ο κ. Σεχάντα. «Προτιμούν να πεθάνουν στη μάχη παρά να πεθάνουν από την πείνα ή να περιμένουν να τους βρει ο IDF».
Μετά την πρώτη σημαντική παραβίαση της εκεχειρίας στις 19 Οκτωβρίου, η Χαμάς εξέδωσε δήλωση λέγοντας ότι «η επαφή με τα υπολείμματα των ομάδων μας» σε περιοχές όπως η Ράφα είχε «διακοπεί από την επανέναρξη των εχθροπραξιών τον Μάρτιο». Αυτά τα «υπολείμματα» είναι που ο κ. Σεχάντα λέει ότι είναι «ωρολογιακές βόμβες».
«Η Χαμάς δεν γνωρίζει καν πόσοι είναι εκεί που είναι ακόμα ζωντανοί», είπε ο κ. Σεχάντα.
Περισσότεροι από 200 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα από την έναρξη της εκεχειρίας, σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας, η συντριπτική πλειοψηφία κατά τη διάρκεια δύο ημερών κλιμάκωσης στις 19 και 28 Οκτωβρίου. Τρεις Ισραηλινοί στρατιώτες έχουν σκοτωθεί στη Γάζα κατά την ίδια περίοδο.
Αναπόφευκτες
Ο Γιοάβ Λιμόρ, στρατιωτικός και αμυντικός αναλυτής για τη δεξιά εφημερίδα Israel Hayom, λέει ότι περισσότερες συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες και θα χρειαστεί η εμπλοκή των ΗΠΑ για να αποτραπεί η κατάρρευση της συμφωνίας.
«Η Χαμάς θα παραμείνει Χαμάς: θα δυναμώσει και θα συνεχίσει να πραγματοποιεί επιθέσεις. Οποιος πιστεύει ότι έχει αλλάξει δεν κατανοεί το κίνημα ή τη φύση της περιοχής», δήλωσε ο κ. Λιμόρ. «Γι’ αυτό η Ουάσιγκτον πρέπει να προωθήσει την επόμενη φάση της συμφωνίας εκεχειρίας και να εργαστεί για να απομακρύνει τη Χαμάς από την εξουσία. Διαφορετικά, η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί».
Βραχυπρόθεσμα, είπε ο Λιμόρ, «είναι πιθανό η εκεχειρία να διατηρήσει αυτό το γνωστό μοτίβο βίας και αντίδρασης». Το Ισραήλ προετοιμάζεται για μια εκλογική χρονιά κατά την οποία ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου θα είναι επιφυλακτικός στο να επαναλάβει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο. Η Χαμάς αναζητά επίσης μια χούντνα, ή περίοδο ηρεμίας, στην οποία θα μπορεί να ανακάμψει και να ανοικοδομηθεί, είπε.
Για να σπάσει αυτό το μοτίβο εκεχειρίας που αμαυρώνεται από βίαιες κλιμακώσεις –και να αποτραπεί η αναδυόμενη νέα κανονικότητα– απαιτείται σημαντική πρόοδος σε ορισμένες από τις πιο δύσκολες προϋποθέσεις του σχεδίου των 20 σημείων, συμπεριλαμβανομένου του αφοπλισμού της Χαμάς και της δημιουργίας νέας διακυβέρνησης στη Γάζα.
Εάν αυτό δεν μπορεί να γίνει, οι Ισραηλινοί κι οι Παλαιστίνιοι θα παραμείνουν σε αδιέξοδο, παγιδευμένοι σε μια βραχυπρόθεσμη εκεχειρία χωρίς ειρήνη που δεν προσφέρει μακροπρόθεσμη προοπτική για λύση, καταλήγει το CNN στην ανάλυσή του.
Πηγή: CNN
