Εδώ και δύο μήνες, ο αμερικανικός στρατός συγκεντρώνει δύναμη από πολεμικά πλοία, μαχητικά αεροσκάφη, βομβαρδιστικά, πεζοναύτες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και κατασκοπευτικά αεροσκάφη στην Καραϊβική Θάλασσα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην περιοχή εδώ και δεκαετίες.
Βομβαρδιστικά αεροσκάφη μεγάλου βεληνεκούς, B-52, έχουν πραγματοποιήσει «επιδείξεις βομβαρδιστικών επιθέσεων» στα ανοικτά των ακτών της Βενεζουέλας. Ο Τραμπ έχει εγκρίνει και την ανάπτυξη της CIA στη χώρα, καθώς οι εντάσεις έχουν κλιμακωθεί.
Οι ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι έχουν σκοτώσει δεκάδες ανθρώπους σε επιθέσεις σε μικρά σκάφη, τα οποία, όπως ισχυρίζονται, μεταφέρουν «ναρκωτικά» και «ναρκοτρομοκράτες», χωρίς να παρέχουν αποδεικτικά στοιχεία ή λεπτομέρειες για τους επιβαίνοντες.
Οι επιθέσεις έχουν επικριθεί ευρέως στην περιοχή, ενώ οι ειδικοί αμφισβητούν τη νομιμότητά τους. Οι ΗΠΑ έχουν διακηρύξει πως πρόκειται για πόλεμο κατά της διακίνησης ναρκωτικών, ωστόσο όλα τα σημάδια υποδηλώνουν ότι στην πραγματικότητα είναι εκστρατεία εκφοβισμού που επιδιώκει να απομακρύνει τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο από την εξουσία, σύμφωνα με ανάλυση του BBC.
«Πρόκειται για προσπάθεια αλλαγής καθεστώτος. Πιθανότατα δεν θα εισβάλουν, το πιθανότερο είναι πως στέλνουν κάποιο σήμα», ανέφερε ο δρ Κρίστοφερ Σαμπατίνι, ανώτερος συνεργάτης για τη Λατινική Αμερική στο think tank Chatham House.
Ο ίδιος υποστήριξε ότι η στρατιωτική συγκέντρωση αποτελεί επίδειξη δύναμης που αποσκοπεί στο να «σπείρει φόβο» στον στρατό της Βενεζουέλας και στον στενό κύκλο του Μαδούρο, ώστε να κινηθούν όλοι εναντίον του.
Αμοιβή 50 εκατ. δολαρίων
Δεν είναι μυστικό ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ, και ιδιαίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, θα ήθελε να δει την ανατροπή του Μαδούρο.
Νωρίτερα φέτος, δήλωσε στο Fox News ότι ο Μαδούρο είναι ένας «φρικτός δικτάτορας» και, όταν ρωτήθηκε αν απαιτεί την αποχώρηση του Μαδούρο, πρόσθεσε: «Θα εργαστούμε πάνω σε αυτή την προοπτική».
Αλλά, ακόμη και για τους απροκάλυπτους επικριτές του Μαδούρο όπως ο Ρούμπιο, είναι δύσκολο να ζητήσουν ρητά στρατιωτική αλλαγή καθεστώτος – κάτι που η αντιπολίτευση της Βενεζουέλας ζητά εδώ και καιρό.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε εκστρατεία το 2016, δεσμευόμενος να «σταματήσει να εργάζεται για την ανατροπή ξένων καθεστώτων» και πιο πρόσφατα καταδίκασε την εμπλοκή σε «αέναους πολέμους».
Οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν τον Μαδούρο ως πρόεδρο της Βενεζουέλας. Οι τελευταίες εκλογές του 2024 απορρίφθηκαν ευρέως τόσο διεθνώς όσο και από την αντιπολίτευση στη Βενεζουέλα ως ανελεύθερες και μη δίκαιες. Η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Καράκας έκλεισε κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του Τραμπ το 2019.
Οι ΗΠΑ αύξησαν την αμοιβή τους για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στη σύλληψη του Μαδούρο στα 50 εκατ. δολ., κίνητρο για όσους βρίσκονται στον πιστό, στενό κύκλο του να τον παραδώσουν. Αλλά έχουν αποτύχει.
Ο καθηγητής νομικής της Βενεζουέλας και ανώτερος συνεργάτης στο think tank εθνικής ασφάλειας CSIS, Χοσέ Ιγνάσιο Ερνάντεζ, ανέφερε ότι τα 50 εκατ. δολ. δεν είναι «τίποτα» για τις ελίτ της Βενεζουέλας.
Υπάρχουν πολλά χρήματα που μπορούν να βγουν μέσω της διαφθοράς σε ένα πλούσιο σε πετρέλαιο κράτος όπως η Βενεζουέλα. Ο πρώην επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών, Αλεχάντρο Αντράντε, κέρδισε 1 δισ. δολ. σε δωροδοκίες πριν καταδικαστεί.
Πολλοί αναλυτές συμφωνούν ότι ο στρατός της Βενεζουέλας θα ήταν το κλειδί για οποιαδήποτε αλλαγή καθεστώτος, αλλά, για να στραφούν εναντίον του Μαδούρο και να τον εκδιώξουν, πιθανότατα θα ήταν επίσης απαραίτητες εγγυήσεις ασυλίας.
Οι οικονομικές κυρώσεις στη Βενεζουέλα έχουν επιδεινώσει την ήδη σοβαρή οικονομική κρίση, αλλά δεν έπεισαν ανώτερα στελέχη να στραφούν εναντίον του προέδρου τους.
Γιατί πιθανώς δεν είναι μόνο τα ναρκωτικά
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι πρόκειται για πόλεμο κατά των εμπόρων ναρκωτικών και ανέφερε ότι πλοίο που έπληξαν οι ΗΠΑ, στις 16 Οκτωβρίου, ήταν «γεμάτο κυρίως με φαιντανύλη».
Αλλά η φαιντανύλη παράγεται κυρίως στο Μεξικό –όχι στη Νότια Αμερική– και εισέρχεται στις ΗΠΑ από τα νότια σύνορά της.
«Δεν πρόκειται για ναρκωτικά», δήλωσε ο δρ Σαμπατίνι. «Αλλά έχει υιοθετήσει τη γλώσσα της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας για το πώς αυτό δεν είναι απλώς μια δικτατορία – είναι εγκληματικό καθεστώς».
Από το 2020, το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ κατηγορεί τον πρόεδρο Μαδούρο ότι ηγείται οργάνωσης διακίνησης ναρκωτικών και ναρκο-τρομοκρατίας, κάτι που ο ίδιος αρνείται. Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι έχει εξουσιοδοτήσει τη CIA να διεξάγει μυστικές επιχειρήσεις στη Βενεζουέλα, εν μέρει λόγω των «ναρκωτικών που εισέρχονται» από τη Βενεζουέλα.
Η Βενεζουέλα δεν παράγει μεγάλες ποσότητες κοκαΐνης – αυτό συμβαίνει κυρίως στην Κολομβία, στο Περού και στη Βολιβία. Υπάρχει κάποια ποσότητα κοκαΐνης που διακινείται μέσω της Βενεζουέλας, την οποία η ίδια η κυβέρνησή της ισχυρίζεται ότι καταπολεμά.
Εκθεση της Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών των ΗΠΑ από το 2025 αναφέρει ότι το 84% της κοκαΐνης που κατασχέθηκε στις ΗΠΑ προέρχεται από την Κολομβία και ανέφερε άλλες χώρες, αλλά όχι τη Βενεζουέλα, σχετικά με την κοκαΐνη.
Οι πρώτες επτά επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν στην Καραϊβική, η οποία δεν αποτελεί σημαντική θαλάσσια οδό για τη διακίνηση ναρκωτικών σε σύγκριση με τον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου πραγματοποιήθηκαν οι επόμενες επιθέσεις.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν αναλύσει τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο Μαδούρο ηγείται οργάνωσης διακίνησης ναρκωτικών. Ο Μαδούρο έχει επανειλημμένα αρνηθεί τις κατηγορίες και από την πλευρά του κατηγορεί τις ΗΠΑ για ιμπεριαλισμό και επιδείνωση της οικονομικής κρίσης της χώρας μέσω κυρώσεων.
Τι μπορεί να κάνει η CIA στη Βενεζουέλα
Οταν ρωτήθηκε αν η CIA είχε λάβει εντολή να εξοντώσει τον Μαδούρο, ο Ντόναλντ Τραμπ απέφυγε την ερώτηση και είπε ότι θα ήταν «γελοίο» να απαντήσει.
Εχει επίσης αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο πιθανών στρατιωτικών επιχειρήσεων σε έδαφος της Βενεζουέλας.
Η CIA αντιμετωπίζεται με μεγάλη καχυποψία από πολλούς στη Λατινική Αμερική λόγω της μακράς ιστορίας μυστικών παρεμβάσεων, προσπαθειών αλλαγής καθεστώτων και υποστήριξης σε προηγούμενες δεξιές στρατιωτικές δικτατορίες, ιδίως στη Χιλή και τη Βραζιλία.
Ο Νεντ Πράις, αναπληρωτής εκπρόσωπος των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Εθνη, πρώην ανώτερος αναλυτής της CIA και ανώτερος σύμβουλος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε ότι η μυστική δράση της CIA μπορεί να λάβει «πολλές μορφές».
«Μπορεί να είναι επιχειρήσεις πληροφοριών. Μπορεί να είναι επιχειρήσεις δολιοφθοράς. Μπορεί να είναι χρηματοδότηση κομμάτων της αντιπολίτευσης. Μπορεί να φτάσει μέχρι την ανατροπή ενός καθεστώτος. Υπάρχουν πολλές επιλογές», ανέφερε.
Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη χρήση πρακτόρων για τη στόχευση ατόμων που θεωρούνται ύποπτα για διακίνηση εντός της Βενεζουέλας ή ακόμη και στόχευση του ίδιου του Μαδούρο.
Πηγή: BBC
