Χωρίς συμφωνία για το «δάνειο επανορθώσεων» προς την Ουκρανία ύψους 140 δισ. ευρώ, μέσω χρήσης των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, έληξε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, με τους Ευρωπαίους ηγέτες να παραπέμπουν το ζήτημα, που κυριάρχησε στις χθεσινές τους συζητήσεις, στην επόμενη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου.
Οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Κομισιόν επιχείρησαν, μάλιστα, να εκφράσουν αποφασιστικότητα σε ό,τι αφορά την επίλυση του «σύνθετου» όπως είπαν ζητήματος, τονίζοντας ότι όλοι οι ηγέτες δεσμεύονται ως προς την ικανοποίηση των οικονομικών αναγκών της Ουκρανίας για τη διετία 2026-2027.
«Η Ρωσία θα πρέπει να το σημειώσει καλά: η Ουκρανία θα έχει τους οικονομικούς πόρους που χρειάζεται για να αμυνθεί ενάντια στην επιθετικότητα της Ρωσίας στο άμεσο μέλλον», τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα στη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, προσθέτοντας ότι «θα πρέπει πλέον να επεξεργαστούμε τις νομικές και οικονομικές πτυχές της ευρωπαϊκής στήριξης και θα επανέλθουμε σε αυτό το ζήτημα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου».
Ξεκαθάρισε, παράλληλα, ότι «κανείς δεν έθεσε βέτο σήμερα σε τίποτα» υπονοώντας τον Βέλγο πρωθυπουργό, που επέμεινε να ζητά ισχυρές εγγυήσεις και από τους «27» ως προς τη χρήση των «παγωμένων» περιουσιακών στοιχείων της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων βρίσκεται στο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα Euroclear, στη χώρα του.
Και ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ από την πλευρά του χαρακτήρισε «εξωφρενική» την ιδέα ότι το Βέλγιο θέλει να αποτρέψει τη χρήση περιουσιακών στοιχείων για να κρατήσει αυτά τα χρήματα. Τα ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία παράγουν φορολογικά έσοδα για το Βέλγιο, παραδέχθηκε ο Βέλγος πρωθυπουργός, όμως «θα ήταν μια ευτυχής ημέρα να δούμε ότι τα χρήματα αυτά φεύγουν από το Βέλγιο», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Μπαρτ ντε Βέβερ είχε πάντως θέσει τρεις όρους για τη χρήση των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για το δάνειο: πλήρη αμοιβαιότητα του ρίσκου, ισχυρές εγγυήσεις και από τους «27» εάν τα χρήματα θα πρέπει να επιστραφούν στη Ρωσία και πλήρη συντονισμός με άλλες χώρες που κατέχουν παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, όπως το Βέλγιο.
Τη στήριξή του ως προς αυτές τις διαβεβαιώσεις εξέφρασε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς. «Θα χρησιμοποιούσα το ίδιο επιχείρημα εάν τα περιουσιακά στοιχεία ήταν στη Γερμανία. Σήμερα κάναμε ένα βήμα μπροστά, που δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προχωρήσουμε. Είμαι βέβαιος ότι όλα τα κράτη-μέλη θα το υπογράψουν, αλλά πρέπει να συζητήσουμε περαιτέρω την ευθύνη» είπε.
Από την πλευρά του, και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανέφερε ότι οι ηγέτες ανέθεσαν στην Κομισιόν να καταλήξει σε μια σειρά νομικών προτάσεων και «τεχνικών ρυθμίσεων», ώστε να παρασχεθεί μακροπρόθεσμη οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία, ενώ επιβεβαίωσε τη δέσμευση των Ευρωπαίων ηγετών ως προς αυτό.
«Η Κομισιόν έχει λάβει εντολή να καταλήξει σε τελική συμφωνία τον Δεκέμβριο», τόνισε.
Οι συζητήσεις της Πέμπτης για το δάνειο για την Ουκρανία «μάς επέτρεψαν να εντοπίσουμε σημεία που πρέπει να διευκρινίσουμε», ανέφερε από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Σημείο καμπής» οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας
Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων ηγετών εξήρε τη συμφωνία, πάντως, που επετεύχθη νωρίτερα χθες σχετικά με την έγκριση του 19ου πακέτου κυρώσεων, η οποία συνέπεσε χρονικά με την απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις κατά δύο πετρελαϊκών, ρωσικών κολοσσών, της Lukoil και Rosneft, με τον Γάλλο πρόεδρο να σχολιάζει πως πρόκειται για «σημείο καμπής».
«Αποτελεί τεράστιο πλήγμα για τη χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας της Ρωσίας», πρόσθεσε ο κ. Μακρόν, τονίζοντας ότι η ρωσική οικονομία «αρχίζει να υποφέρει» από τα διάφορα πακέτα κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι Δυτικοί σύμμαχοι στη Μόσχα για την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία.
Σύνοδος για την ανταγωνιστικότητα
Ειδική σύνοδος κορυφής για την ανταγωνιστικότητα συμφώνησαν να διεξαχθεί οι Ευρωπαίοι ηγέτες στις 12 Φεβρουαρίου, στην οποία αναμένεται να προσκληθούν και οι Μάριο Ντράγκι και Ενρίκο Λέτα.
Ενα από τα βασικά θέματα της χθεσινής Συνόδου Κορυφής άλλωστε ήταν το κλίμα και οι κανόνες της «πράσινης μετάβασης», με αρκετά κράτη-μέλη να αναφέρουν ότι δεν πρέπει να επιβληθούν εις βάρος της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Το θέμα «δίχασε» τους «27», καθώς κάποια άλλα κράτη-μέλη, όπως η Ισπανία, δεν θέλουν να θιγεί η «πράσινη» ατζέντα και άλλα να ζητούν μεγαλύτερη ευελιξία.
O πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα ανέφερε, πάντως, ότι «επαναβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας για τη Συμφωνία του Παρισιού και τονίσαμε ότι πρέπει να είμαστε ρεαλιστές και ευέλικτοι στη στρατηγική μας». Οσον αφορά τους στόχους έως το 2040 είπε ότι τέθηκε μια ρεαλιστική πορεία ως προς την επίτευξη των κλιματικών στόχων, με διασφάλιση ότι η μετάβαση θα είναι δίκαιη και προσιτή για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, με υποστήριξη του εκσυγχρονισμού και την απαλλαγή τις ανθρακούχες εκπομπές των βιομηχανιών μας.
Εκλεισε ο πρώτος κύκλος για την άμυνα
Την εκτίμηση ότι έκλεισε χθες ο πρώτος κύκλος για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, που ξεκίνησε τον περασμένο Φεβρουάριο από την άτυπη τότε σύνοδο κορυφής, εξέφρασε ο Αντόνιο Κόστα προσθέτοντας ότι σε λιγότερο από έναν χρόνο και σε στενή συνεργασία με την Κομισιόν μπήκαν τα θεμέλια.
«Οι προτεραιότητές μας τώρα είναι σαφείς, ξεκινώντας από το τείχος κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και την αεροπορική άμυνα», είπε με έμφαση στην ενίσχυση της ανατολικής πτέρυγας.
Από εδώ και πέρα, όπως είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έως το τέλος του έτους θα οριστικοποιηθούν οι «συνασπισμοί» μεταξύ των κρατών-μελών που θα καθοδηγήσουν πλέον τα αμυντικά έργα, ενώ στις αρχές του 2026 θα εκκινήσει η διαδικασία προς τη δημιουργία τους.
Σύνοδος για τη στεγαστική κρίση
Ειδική σύνοδο κορυφής στο πρώτο εξάμηνο του 2026 υποσχέθηκε η πρόεδρος της Κομισιόν, ενώ δεσμεύτηκε ότι θα παρουσιάσει το πρώτο ευρωπαϊκό σχέδιο «προσιτής στέγασης» έως το τέλος του τρέχοντος έτους.
Αν και παραδέχθηκε ότι «η στέγαση είναι και θα παραμείνει εθνική αρμοδιότητα», επισήμανε ότι «κάποιες προκλήσεις θα ευνοηθούν, φυσικά, από μια συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση».
Στα συμπεράσματά τους, οι ηγέτες της Ε.Ε. κάλεσαν την Κομισιόν «να παρουσιάσει γρήγορα ένα φιλόδοξο και ολοκληρωμένο σχέδιο για προσιτή στέγαση, […] λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την αρχή της επικουρικότητας και τις εθνικές αρμοδιότητες».
