Το κύριο δικαστικό όργανο του ΟΗΕ θα αποφανθεί σήμερα, Τετάρτη, σχετικά με τις υποχρεώσεις του Ισραήλ έναντι των οργανισμών που παρέχουν βοήθεια στους Παλαιστινίους στη Λωρίδα της Γάζας. Την ίδια στιγμή, ανθρωπιστικές οργανώσεις προσπαθούν να αυξήσουν την εισροή βοήθειας στον θύλακο μετά την εκεχειρία.
Ο ΟΗΕ ζήτησε από το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔ) της Χάγης να διευκρινίσει τις υποχρεώσεις που έχει το Ισραήλ, ως δύναμη κατοχής, έναντι των Ηνωμένων Εθνών και άλλων οργανώσεων, «συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης και διευκόλυνσης της απρόσκοπτης προμήθειας βασικών αγαθών που είναι απαραίτητα για την επιβίωση» των Παλαιστινίων.
Οι γνωμοδοτήσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου δεν είναι νομικά δεσμευτικές, ωστόσο, όπως επισημαίνει το ίδιο το δικαστήριο, έχουν «μεγάλο νομικό βάρος και ηθικό κύρος».
Τον Απρίλιο οι δικαστές του Δ.Δ. άκουσαν επί μία εβδομάδα μαρτυρίες από δεκάδες χώρες και οργανώσεις, πολλές από τις οποίες αφορούσαν το καθεστώς της UNRWA, της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες.
Το Ισραήλ δεν συμμετείχε στην ακροαματική διαδικασία. Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ την έχει χαρακτηρίσει «αναπόσπαστο μέρος της συστηματικής δίωξης και απονομιμοποίησης του Ισραήλ».
Οι Αρχές του Ισραήλ έχουν απαγορεύσει στην UNRWA να δραστηριοποιείται στη χώρα, αφού κατηγόρησαν κάποιους εργαζόμενούς της ότι συμμετείχαν στην επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 εναντίον του ισραηλινού εδάφους, η οποία αποτέλεσε έναυσμα για τον πόλεμο που ακολούθησε στη Λωρίδα της Γάζας.
Σειρά ερευνών αποκάλυψε «προβλήματα ουδετερότητας» στο εσωτερικό της UNRWA, ωστόσο παράλληλα έκθεση του 2024 τόνιζε ότι το Ισραήλ «δεν έχει ακόμη παρουσιάσει αποδείξεις» για να υποστηρίξει τις καταγγελίες του, σύμφωνα με τις οποίες «σημαντικός αριθμός εργαζομένων στην UNRWA είναι μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων».
Στη διάρκεια των ακροάσεων ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου, ο Αμερικανός αξιωματούχος Τζος Σίμονς εξέφρασε «σοβαρές ανησυχίες» για την αμεροληψία της UNRWA και ισχυρίστηκε ότι η Χαμάς χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις της.
Ο Σίμονς δήλωσε επίσης ότι το Ισραήλ «δεν έχει υποχρέωση να επιτρέψει συγκεκριμένα στην UNRWA να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια».
Από την πλευρά του, ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος Αμαρ Χιτζάζι κατήγγειλε ενώπιον του Δ.Δ. ότι το Ισραήλ εμποδίζει την είσοδο βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, θεωρώντας την «όπλο πολέμου» και προκαλώντας με αυτό τον τρόπο λιμό στον παλαιστινιακό θύλακο.
«Σανίδα σωτηρίας»
Ο γενικός διευθυντής της UNRWA, Φιλίπ Λαζαρινί, περιέγραψε τον οργανισμό ως «σανίδα σωτηρίας» για τους σχεδόν έξι εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες.
Η υπηρεσία εξακολουθεί να απασχολεί περίπου 12.000 υπαλλήλους στη Γάζα και σκοπεύει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανασυγκρότησή της μετά την εύθραυστη εκεχειρία που επιτεύχθηκε στις αρχές του μήνα.
Περισσότεροι από 370 υπάλληλοι της UNRWA έχουν σκοτωθεί από την έναρξη του πολέμου, σύμφωνα με την ίδια.
Χθες, Τρίτη, η Αμπίρ Ετέφα, εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP), δήλωσε ότι 530 φορτηγά του οργανισμού έχουν εισέλθει στη Γάζα από τότε που τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία.
Αυτά τα φορτηγά μετέφεραν περισσότερους από 6.700 τόνους τροφίμων, τα οποία, όπως είπε, είναι «αρκετά για να θρέψουν σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους για δύο εβδομάδες».
Σε βάρος του Ισραήλ έχουν κινηθεί διάφορες νομικές διαδικασίες σχετικά με τις επιχειρήσεις του στη Γάζα.
Τον Ιούλιο του 2024 το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης εξέδωσε άλλη γνωμοδότηση, με την οποία εκτιμούσε ότι η κατοχή παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ είναι «παράνομη» και πρέπει να τερματιστεί το συντομότερο δυνατό.
Το δικαστήριο εξετάζει επίσης την προσφυγή που έχει καταθέσει η Νότια Αφρική, η οποία κατηγορεί το Ισραήλ για παραβίαση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία.
Αλλο δικαστήριο, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), έχει εκδώσει εντάλματα σύλληψης εις βάρος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου για φερόμενα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Το ΔΠΔ είχε εκδώσει ένταλμα σύλληψης και εις βάρος του διοικητή της Χαμάς Μοχάμεντ Ντέιφ, ο οποίος σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επίθεση.
