ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Παρά το γεγονός ότι το μεταναστευτικό δεν θα είναι ψηλά στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη στις Βρυξέλλες –λόγω των συνεχιζόμενων γεωπολιτικών προκλήσεων κυρίως σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία–, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. πιέζουν εκ νέου την Κομισιόν να δοθούν συγκεκριμένες απαντήσεις ως προς τη διαχείριση του μεταναστευτικού.
Η Φον ντερ Λάιεν σε επιστολή της επισημαίνει ότι στον διάδρομο της Κεντρικής Μεσογείου «παρατηρούμε ορισμένες διακυμάνσεις από την αρχή του έτους με αύξηση περίπου 3%».
Στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρον για την Ελλάδα αλλά και τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου έχει η πρόθεση της Κομισιόν να διατεθούν συνολικά 675 εκατ. ευρώ σε τέσσερις χώρες της Βόρειας Αφρικής για τη διετία 2025-2027 σχετικά με την αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού και συγκεκριμένα στην Αίγυπτο, στην Τυνησία, στο Μαρόκο και στη Λιβύη. Αυτό τουλάχιστον ανέφερε σε επιστολή που απέστειλε χθες στους «27» η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενόψει της αυριανής συνόδου κορυφής.
Αν και παραδέχεται ότι καταγράφονται πλέον μειωμένες κατά 23% αφίξεις στην Ευρώπη τους πρώτους μήνες του 2025 και 37% συνολικά από πέρυσι, η Φον ντερ Λάιεν επισημαίνει ότι στον διάδρομο της Κεντρικής Μεσογείου «παρατηρούμε ορισμένες διακυμάνσεις από την αρχή του έτους με αύξηση περίπου 3%» και, μάλιστα, αναφέρει συγκεκριμένα τη Λιβύη, καθώς παραμένει η πιο σημαντική χώρα αναχωρήσεων στους διαδρόμους της Κεντρικής και της Ανατολικής Μεσογείου. «Με δεδομένη την πολιτική κατάσταση και την κατάσταση ασφάλειας στη χώρα, χρειάζεται να διατηρήσουμε στενή συνεργασία και να παρέχουμε επιχειρησιακή στήριξη στις λιβυκές αρχές, ιδιαίτερα ως προς τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης», τονίζει.
Τεχνικές διαβουλεύσεις
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει και στις τεχνικές διαβουλεύσεις που έλαβαν χώρα στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα μεταξύ της αρμόδιας γενικής διεύθυνσης (DG Home) της Κομισιόν και αντιπροσωπειών από την ανατολική και τη δυτική πλευρά της Λιβύης. «Θα πρέπει συλλογικά να επιδιώξουμε την ενίσχυση της διαχείρισης των συνόρων, την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου μεταναστών, την αντιμετώπιση της χρήσης και κατάχρησης θεωρήσεων εργασίας για περαιτέρω μετακινήσεις προς την Ε.Ε., καθώς και την εξασφάλιση προστασίας και εθελοντικών επιστροφών από τη Λιβύη στις χώρες προέλευσης», σημειώνει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ δίνει ξεχωριστή έμφαση στη σημερινή σύνοδο κορυφής μεταξύ Ε.Ε. και Αιγύπτου, για πρώτη φορά μάλιστα, στις Βρυξέλλες, που θα επικεντρωθεί –μεταξύ άλλων και σε συνέχεια της υπογραφής σχετικής συμφωνίας το 2024– στο μεταναστευτικό και στην ασφάλεια.
Ως προς την Τουρκία, μετά την πραγματοποίηση του σχετικού διαλόγου υψηλού επιπέδου στις Βρυξέλλες τον περασμένο Ιούλιο, στην επιστολή επισημαίνεται η ανάγκη «πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής της δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας (του 2016) και της συμφωνίας επανεισδοχής Ε.Ε. – Τουρκίας προς όλα τα κράτη-μέλη».
Για πρώτη φορά, παράλληλα, η Κομισιόν φαίνεται να ενθαρρύνει προσπάθειες, που ήδη καταβάλλουν χώρες όπως η Δανία, για επιστροφές Σύρων προσφύγων μέσω ειδικών προγραμμάτων. Αν και η Φον ντερ Λάιεν παραδέχεται ότι η Συρία «εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές πολιτικές, ανθρωπιστικές και αναπτυξιακές προκλήσεις» και ότι είναι «αναγκαίο να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για ασφαλή, εθελοντική και αξιοπρεπή επιστροφή των προσφύγων», αναφέρει ότι «συνεργαζόμαστε με την Yπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ ώστε να διευκολύνουμε εθελοντικές επιστροφές για όσους το επιθυμούν».
Στέλνοντας σαφές πολιτικό μήνυμα προς τους «27», η Φον ντερ Λάιεν αναγνωρίζει ότι «οι συσσωρευμένες πιέσεις προς την Ευρώπη κατά τη διάρκεια των ετών έχουν επιβαρύνει τους πόρους των κρατών-μελών. Οι πιέσεις διαφέρουν από τόπο σε τόπο, αλλά οι επιπτώσεις είναι κοινές: επηρεάζονται τα σχολεία, η στέγαση και οι τοπικές υπηρεσίες». Τονίζει, παράλληλα, ότι «οι πολίτες αναμένουν ένα σύστημα που είναι δίκαιο και καλά διαχειριζόμενο». Με αυτόν τον τρόπο η πρόεδρος της Κομισιόν παραδέχεται εμμέσως πλην σαφώς ότι υπάρχει αυξανόμενη «πίεση» εντός αρκετών κρατών-μελών για λύσεις ως προς τη διαχείριση του μεταναστευτικού, με το βλέμμα και προς τη διαρκή άνοδο της Ακροδεξιάς.
Πριν από την έναρξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εξάλλου, τουλάχιστον 15 Ευρωπαίοι ηγέτες, ανάμεσά τους και ο Eλληνας πρωθυπουργός, θα συναντηθούν –ως είθισται το τελευταίο διάστημα στο πλαίσιο σχετικής πρωτοβουλίας Ιταλίας, Δανίας και Ολλανδίας– σε πρωινό εργασίας, ώστε να συζητήσουν «καινοτόμες» λύσεις και περαιτέρω συντονισμό, ιδιαίτερα γύρω από τον κανονισμό των επιστροφών. Η Ολλανδία, άλλωστε, έγινε χθες η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα, μετά την Ιταλία, που υπέγραψε συμφωνία με τρίτη χώρα, την Ουγκάντα, για την αποστολή εκεί αιτούντων άσυλο, των οποίων οι αιτήσεις απορρίφθηκαν.
