Οι ευρωπαϊκές χώρες και το Κίεβο ετοιμάζουν μια πρόταση 12 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία με βάση τις σημερινές γραμμές του μετώπου, απορρίπτοντας τις πρόσφατες απαιτήσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν προς τις ΗΠΑ για παραχώρηση ουκρανικών εδαφών με αντάλλαγμα την ειρήνη.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ένα συμβούλιο στο οποίο θα προεδρεύει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θα επιβλέπει την εφαρμογή του προτεινόμενου σχεδίου, πρόσθεσε το πρακτορείο που επικαλείται πηγές που έχουν γνώση του θέματος.
Με βάση αυτήν την πρόταση, η Ουκρανία θα λάβει εγγυήσεις ασφαλείας και πόρους για την αποκατάσταση των ζημιών από τον πόλεμο. Θα υπάρξει επίσης μια πρόβλεψη για την ταχεία ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Πιο αναλυτικά, το σχέδιο προβλέπει την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός και από τη Ρωσία και από την Ουκρανία, καθώς και τη δέσμευση και των δύο πλευρών να σταματήσουν τις εδαφικές επεκτάσεις. Στη συνέχεια, προβλέπονται η επιστροφή όλων των απαχθέντων παιδιών στην Ουκρανία και η ανταλλαγή αιχμαλώτων.
Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα αρθούν σταδιακά, ενώ τα περίπου 300 δισ. δολάρια σε δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα επιστραφούν μόνο εφόσον η Μόσχα συμφωνήσει να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης, οι κυρώσεις θα επανέρχονται αυτόματα.
Η Μόσχα και το Κίεβο θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τη διακυβέρνηση των κατεχόμενων εδαφών, αν και ούτε η Ευρώπη ούτε η Ουκρανία θα αναγνωρίσουν νομικά κανένα κατεχόμενο έδαφος ως ρωσικό.
Οι λεπτομέρειες του σχεδίου βρίσκονται ακόμη υπό διαμόρφωση και ενδέχεται να μεταβληθούν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές που ζήτησαν να διατηρηθεί η ανωνυμία τους. Η έγκριση από τις Ηνωμένες Πολιτείες θεωρείται απαραίτητη και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναμένεται να μεταβούν στην Ουάσιγκτον μέσα στην εβδομάδα.
Η πρόταση ευθυγραμμίζεται με τις πρόσφατες δηλώσεις του Τραμπ, ο οποίος κάλεσε σε άμεσο «πάγωμα» του πολέμου στα τρέχοντα μέτωπα ως βάση για διαπραγματεύσεις. Μετά τη συνομιλία με τον Πούτιν και τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Τραμπ δήλωσε πως «η Ρωσία και η Ουκρανία πρέπει να σταματήσουν εκεί που βρίσκονται».
«Αρκετό αίμα έχει χυθεί. Τα όρια των εδαφών έχουν ήδη καθοριστεί με πόλεμο και θάρρος», έγραψε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social. Μιλώντας σε δημοσιογράφους εν πτήσει επανέλαβε πως «και οι δύο πλευρές πρέπει να σταματήσουν τώρα, στα μέτωπα, να πάνε σπίτια τους, να σταματήσουν να σκοτώνουν και να τελειώσει η υπόθεση», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να συζητηθούν αργότερα τα ζητήματα εδαφών.
Ο Τραμπ αποκάλυψε πως έχει συμφωνήσει να συναντηθεί με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη τις επόμενες εβδομάδες. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, συνομίλησε τηλεφωνικώς τη Δευτέρα με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, χωρίς ωστόσο να υπάρξει συμφωνία για προπαρασκευαστική συνάντηση ενόψει της συνόδου κορυφής.
Το Κρεμλίνο επιχείρησε να μετριάσει τις προσδοκίες για επικείμενη συνάντηση. «Η δουλειά που έχουμε μπροστά μας είναι απαιτητική», δήλωσε ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax. «Ούτε ο Τραμπ ούτε ο Πούτιν έχουν ορίσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Απαιτείται σοβαρή προετοιμασία».
Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέδωσαν σήμερα δήλωση με την οποία εκφράζουν τη «σθεναρή στήριξή» τους σε άμεση κατάπαυση του πυρός στα υπάρχοντα μέτωπα ως βάση για ειρηνευτικές συνομιλίες.
Την Παρασκευή αναμένεται να συνεδριάσει η «συμμαχία των προθύμων», ενώ η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. την Πέμπτη στις Βρυξέλλες θα συζητήσει την επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας, καθώς και τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία με πόρους από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Ο Ζελένσκι εξέφρασε επιφυλάξεις για τη Βουδαπέστη ως τόπο συνομιλιών λόγω της φιλορωσικής στάσης του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν, ωστόσο δήλωσε πως θα συμμετάσχει εφόσον λάβει επίσημη πρόσκληση.
«Εχουμε πλησιάσει πιο κοντά από ποτέ στο ενδεχόμενο λήξης του πολέμου – αυτό μπορώ να το πω με βεβαιότητα», ανέφερε σε δηλώσεις του στο Κίεβο μετά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ. «Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πόλεμος τελειώνει σίγουρα, αλλά ο πρόεδρος Τραμπ έχει επιτύχει πολλά στη Μέση Ανατολή και θέλει, με τη δυναμική αυτή, να βάλει τέλος στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας».
Κατά τη συνάντηση με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ δεν αναφέρθηκε στα αιτήματα της Ουκρανίας για επιπλέον αεράμυνα, ενεργειακή βοήθεια ή συστήματα μεγαλύτερης εμβέλειας. Σύμφωνα με πηγές, πίεσε έντονα τον Ουκρανό πρόεδρο να αποδεχθεί ταχέως μια συμφωνία, υπογραμμίζοντας την ισχύ της Ρωσίας. Αμερικανοί αξιωματούχοι που ήταν παρόντες φέρεται να έθεσαν στο τραπέζι το ενδεχόμενο εδαφικών παραχωρήσεων από την Ουκρανία για την επίτευξη συμφωνίας.
Ο Ζελένσκι, σε συνέντευξή του που μεταδόθηκε την Κυριακή από το NBC, δήλωσε πως «αν θέλουμε να σταματήσουμε τον πόλεμο και να περάσουμε άμεσα σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, πρέπει να σταματήσουμε εκεί που είμαστε, χωρίς να δώσουμε κάτι επιπλέον στον Πούτιν».
Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, οι σύμμαχοι της Ουκρανίας δεν βλέπουν καμία μετατόπιση από τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις του Πούτιν. Η μόνη μεταβολή, ανέφερε, φαίνεται να προέρχεται από τον Τραμπ, ο οποίος αρχικά έδειχνε διατεθειμένος να αυξήσει την πίεση προς τη Ρωσία, αλλά φέρεται να υπαναχώρησε μετά τη συνομιλία του με τον Πούτιν.
Κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας τους, ο Πούτιν επανέλαβε τις απαιτήσεις του για πλήρη παράδοση της περιοχής του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Παρά τη δεκαετή στρατιωτική παρουσία, η Ρωσία δεν έχει κατορθώσει να καταλάβει πλήρως την περιοχή που περιλαμβάνει τις περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, και η πλήρης κατάληψή της ενδέχεται να απαιτήσει χρόνια — αν καταστεί ποτέ δυνατή.
Παραμένει ασαφές αν η Μόσχα είναι πρόθυμη να παραχωρήσει άλλες περιοχές. Εκτός από την Κριμαία που προσαρτήθηκε το 2014, η Ρωσία έχει καταλάβει εν μέρει και διεκδικεί τις περιφέρειες Ζαπορίζια και Χερσώνα.
Bloomberg
