Το αρχικό ραντεβού για τη συνέντευξή μας είχε δοθεί περίπου μία εβδομάδα πριν. Λίγο πριν από τη συμφωνημένη ώρα, τα διεθνή ΜΜΕ μεταδίδουν ότι η Ουκρανία δέχθηκε σκληρή επίθεση από τη Ρωσία με στόχο, μεταξύ άλλων, τις ενεργειακές υποδομές της χώρας.
Ο βοηθός του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα, με ενημέρωσε ότι μάλλον δεν θα καταφέρει να πραγματοποιηθεί η συνέντευξη.
Ξεκινώντας τη συζήτησή μας, μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην κατάσταση της χώρας. «Είχε πλήρες μπλακ άουτ. Δεν είχαμε ρεύμα, τηλέφωνο, Ιντερνετ. Επρεπε να πάρω το αυτοκίνητό μου και στην κυριολεξία να οδηγήσω μέχρι να βρω σήμα για να επικοινωνήσω».
Ηδη προτού ανακοινωθεί η νέα συνάντηση Τραμπ – Πούτιν στη Βουδαπέστη, ο κ. Κουλέμπα εμφανιζόταν αισιόδοξος για την προοπτική επίτευξης εκεχειρίας μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας. Αιτία είναι η κατάπαυση πυρός που συμφωνήθηκε στο πεδίο της Μ. Ανατολής.
«Πρόκειται για ένα μεγάλο επίτευγμα του προέδρου Τραμπ και φυσικά τον εμπνέει να αναζωογονήσει την προσπάθειά του να τερματίσει τον τελευταίο μεγάλο πόλεμο, που είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία. Νομίζω πως αυτή η αίσθηση δύναμης και επιτυχίας καθορίζει το σημερινό πλαίσιο πολύ περισσότερο απ’ ό,τι συνέβη στην Αλάσκα πριν από δύο μήνες», τόνισε μιλώντας στην «Κ».
Το μεγαλύτερο «αγκάθι» στις διαπραγματεύσεις είναι το θέμα της κατοχής των εδαφών και ο μεγαλύτερος κίνδυνος μια πιθανή αποδοχή Τραμπ με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, στη νομική αναγνώριση της κατοχής ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία ως μέρος της συμφωνίας.
«Πρέπει να είμαστε συνειδητοποιημένοι στο ότι το πιο δύσκολο εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις είναι το ζήτημα της γης. Η ανταλλαγή εδαφών είναι μια νεκρή ιδέα· δεν πρόκειται να λειτουργήσει. Η μόνη δυνατή μορφή συμβιβασμού είναι να μην υπάρξει πουθενά διατύπωση που να λέει πως αυτά τα εδάφη ανήκουν στη Ρωσία».
«Αν η Ουκρανία παραμείνει εκτός Ε.Ε., τότε το βασικό ερώτημα αυτού του πολέμου –σε ποιον κόσμο ανήκει, στον ρωσικό ή στον ευρωπαϊκό– θα παραμείνει άλυτο».
Ποιος βεβαίως θα μπορούσε να πείσει τον Ρώσο πρόεδρο σε κάτι τέτοιο; Κατά τον Ντμίτρο Κουλέμπα, κανείς μόνος του.
«Η μεγαλύτερη δύναμη του προέδρου Τραμπ είναι ότι μπορεί, ως πρόεδρος των ΗΠΑ, να παίρνει αποφάσεις όπως η παροχή όπλων στην Ουκρανία, η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία και η οικοδόμηση μιας συμμαχίας με χώρες που έχουν επιρροή στη Μόσχα. Αλλά μόνος του δεν μπορεί να πείσει τον Πούτιν – και είναι σημαντικό να το κατανοήσουμε αυτό.
«Δείτε πώς επιτεύχθηκε η εκεχειρία ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς. Η συμφωνία κατέστη δυνατή μόνο επειδή οι μονομερείς ενέργειες των Ηνωμένων Πολιτειών ενισχύθηκαν από τη συμμαχία που οι ΗΠΑ οικοδόμησαν μαζί με τις χώρες του Κόλπου, με την Τουρκία και με ευρωπαϊκές χώρες. Δημιούργησαν έτσι ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο τόσο η Χαμάς όσο και το Ισραήλ δεν είχαν ουσιαστικά άλλη επιλογή παρά να συμφωνήσουν. Το ίδιο πρέπει να συμβεί και στην περίπτωση της Ουκρανίας. Μόνος του ο πρόεδρος Τραμπ δεν μπορεί να το πετύχει. Είναι σαφές ότι εκείνος κάθεται στη θέση του οδηγού, αλλά χρειάζεται συνοδηγό και συνεπιβάτες στο αυτοκίνητο για να φτάσει στον τελικό προορισμό».
Ο κ. Κουλέμπα πιστεύει ακράδαντα ότι το «κλειδί» της ειρήνης βρίσκεται στην Ευρώπη, όχι στην Αμερική. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να σας πάνε έως την πόρτα, αλλά η Ευρώπη είναι αυτή που πρέπει να γυρίσει το κλειδί και να την ανοίξει». Πρακτικά αυτό σημαίνει δύο πράγματα, όπως τόνισε: μακροπρόθεσμες εγγυήσεις ασφάλειας και την προώθηση της ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
«Δεν μιλάμε για ένταξη αύριο· κανείς δεν πρέπει να το φοβάται αυτό. Το σημαντικό είναι η συνεχής προσέγγιση της Ουκρανίας με την Ε.Ε., γιατί μόνο έτσι θα είναι ασφαλής. Μόνο έτσι θα μπορέσει να οικοδομηθεί μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Αν η Ουκρανία παραμείνει εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, τότε το βασικό ερώτημα αυτού του πολέμου –σε ποιον κόσμο ανήκει, στον ρωσικό ή στον ευρωπαϊκό– θα παραμείνει άλυτο».
