Στην Αθήνα βρέθηκε ο ειδικός σε ζητήματα της Μέσης Ανατολής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν Ντάνιελ Μπρούμπεργκ. Μιλώντας σε κλειστή εκδήλωση του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ), ο Αμερικανός ειδικός εμφανίστηκε εξαιρετικά επιφυλακτικός με τη συμφωνία.
«Δεν πιστεύω ότι έχουμε το τέλος του πολέμου», εξηγεί στην «Κ». «Οι πιθανότητες να ξαναρχίσουν οι εχθροπραξίες είναι γύρω στο 60%».
Εχοντας ζήσει στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη και πλέον επισκέπτης καθηγητής στο Κατάρ, εκτιμά πως η συμφωνία δεν θα διαρκέσει για πολύ. Οπως σημειώνει, «μπορεί να κρατήσει μερικούς μήνες, αλλά το έργο το έχουμε ξαναδεί – είναι σαν την ταινία “Η μέρα της μαρμότας”. Μόλις επιστραφούν οι όμηροι, το Ισραήλ θα έχει ελεύθερα τα χέρια για να συνεχίσει τον πόλεμο».
Στο ερώτημα εάν η Χαμάς θα δεχτεί τελικά να παραδώσει τα όπλα ή να παραδώσει την εξουσία στην Παλαιστινιακή Αρχή, ο Μπρούμπεργκ είναι κατηγορηματικός: «Οχι, απολύτως όχι. Η Χαμάς μπορεί να επιλέξει να παραδώσει κάποια όπλα για τα μάτια του κόσμου, αλλά είναι πολύ έξυπνη στη διαχείριση τέτοιων ζητημάτων. Γνωρίζει ότι βρίσκεται σε κρίσιμη θέση. Αν ο πόλεμος συνεχιστεί, η εκδίωξη των Παλαιστινίων από τη Γάζα θα γίνει αναπόφευκτη και η Χαμάς δεν θέλει να φέρει αυτή την ευθύνη».
Τον ρωτάμε για το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους, ο Αμερικανός αναλυτής το απορρίπτει. «Οχι, το Ισραήλ δεν θα αποδεχθεί ποτέ τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους», υπογραμμίζει. «Και ακόμη και αν το έκανε, τα δεδομένα επί του εδάφους, δηλαδή οι εβραϊκοί οικισμοί (Δυτική Οχθη), και η πολιτική κατάσταση το καθιστούν αδύνατο. Ολα όσα έχει κάνει το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια έχουν έναν στόχο: να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει ποτέ ένα βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος», δηλώνει.
Η συζήτηση στρέφεται στο Ιράν, το οποίο φαίνεται να παρατηρεί από απόσταση. Παρά τις απώλειες που δέχτηκε τον Ιούνιο στον «πόλεμο των 12 ημερών», ο Μπρούμπεργκ θεωρεί ότι η Τεχεράνη θα επιχειρήσει να ξαναχτίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα. «Είμαι σίγουρος ότι θα το κάνει», υποστηρίζει. «Θα χρειαστεί ένα ή δύο χρόνια, αλλά θα το κάνει προσεκτικά και χωρίς λάθη, γιατί ξέρει ότι οποιαδήποτε πρόκληση θα έχει άμεση ισραηλινή αντίδραση». «Το Ισραήλ», προσθέτει, «εφαρμόζει τη στρατηγική του “κουρέματος του γκαζόν”, δηλαδή περιοδικές επιθέσεις για να αποδυναμώσει τον εχθρό χωρίς να επιδιώκει πλήρη νίκη».
Στο ερώτημα ποιοι στηρίζουν σήμερα το Ιράν, ο Μπρούμπεργκ επισημαίνει: «Η Κίνα, κυρίως γιατί αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο, όπως κάνει και με το ρωσικό».
Η συζήτηση επιστρέφει στη Γάζα και στην πιθανότητα ο Νετανιάχου να σχεδίαζε την εκδίωξη των Παλαιστινίων. Ο Μπρούμπεργκ θεωρεί ότι ο Τραμπ προέκρινε ένα τέτοιο σχέδιο. «Δεν νομίζω ότι ήταν το αρχικό του σχέδιο (Νετανιάχου)», αναφέρει, «αλλά σιγά σιγά εξελίχθηκε έτσι. Θυμάμαι τη στιγμή που ο Τραμπ, σε συνέντευξη Τύπου, είπε πως “οι Παλαιστίνιοι πρέπει να φύγουν και να μην επιστρέψουν ποτέ”. Ο Νετανιάχου καθόταν δίπλα του, με τα μάτια ορθάνοιχτα. Ηταν κάτι που δεν περίμενε να ακούσει. Ηταν μία από τις πιο ανόητες δηλώσεις που έχει κάνει ποτέ Αμερικανός πρόεδρος, αλλά για τον Νετανιάχου ήταν μουσική στα αυτιά του».
Για τον ρόλο της Τουρκίας στην αναδιαμόρφωση της Μέσης Ανατολής, ο Αμερικανός ειδικός τη χαρακτηρίζει «χώρα που αυτοσχεδιάζει διαρκώς». «Η Αγκυρα αλλάζει πολιτική συνεχώς. Πριν από δύο χρόνια είχε συμφιλιωθεί με το Ισραήλ. Ο Ερντογάν προσαρμόζεται, παίζει όλα τα χαρτιά του και προσπαθεί να καλύψει το κενό που αφήνει το Ιράν. Ισως να πίεσε και τη Χαμάς να δεχτεί τη συμφωνία, δεν είναι απίθανο. Αλλά δεν βλέπω την Τουρκία να βγαίνει από αυτή τη σύγκρουση ως η “νέα περιφερειακή δύναμη” που θα αντικαταστήσει το Ιράν».
Ολοκληρώνοντας τη συζήτηση, ρωτάμε τον Μπρούμπεργκ πώς αξιολογεί τη συνεργασία Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου, που συνεχώς ισχυροποιείται. «Είναι μια σταθεροποιητική δύναμη στην περιοχή», λέει και τονίζει ότι «το Ισραήλ χρειάζεται συμμάχους. Ενα κράτος που αισθάνεται απομονωμένο είναι ένα επικίνδυνο κράτος. Η στρατιωτική ισχύς του Ισραήλ είναι πρωτοφανής τεχνολογικά και επιχειρησιακά, αλλά διοικείται από ηγέτες με μεσσιανική αντίληψη για την περιοχή».
