Σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας, περισσότεροι από 67.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα από την έναρξη της ισραηλινής χερσαίας και αεροπορικής εκστρατείας κατά της Χαμάς πριν από δύο χρόνια, με σχεδόν το ένα τρίτο των θυμάτων να είναι κάτω των 18 ετών.
Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, όταν μαχητές της Χαμάς σκότωσαν 1.200 Ισραηλινούς και απήγαγαν 251, πυροδότησε έναν από τους πιο αιματηρούς πολέμους στη σύγχρονη ιστορία της περιοχής.
Παρά τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για το ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ, οι επιχειρήσεις συνεχίζονται, με επίκεντρο την πόλη της Γάζας.
Πώς υπολογίζεται ο αριθμός των νεκρών
Η πιο πρόσφατη αναλυτική καταγραφή του παλαιστινιακού υπουργείου Υγείας, της 3ης Σεπτεμβρίου, κατέγραφε 19.424 νεκρά παιδιά, ποσοστό 30% επί του τότε συνολικού αριθμού των 64.232 θυμάτων.
Ο συνολικός απολογισμός ανέρχεται πλέον σε 67.160 νεκρούς, σύμφωνα με τα στοιχεία της 6ης Οκτωβρίου. Ο αριθμός αυτός ξεπερνά κατά πολύ τις απώλειες όλων των προηγούμενων πολέμων στη Γάζα από το 2005, σύμφωνα με το ισραηλινό ινστιτούτο ανθρωπίνων δικαιωμάτων B’Tselem.
Στους πρώτους μήνες του πολέμου, τα στοιχεία προέρχονταν από τα νοσοκομεία, με ονομαστική καταγραφή των θυμάτων.
Από τον Μάιο του 2024 συμπεριλήφθηκαν και αγνώστων στοιχείων σοροί, που τότε αντιστοιχούσαν περίπου στο ένα τρίτο του συνολικού αριθμού.
Από τον Οκτώβριο του 2024 και μετά, υπολογίζονται μόνο ταυτοποιημένα σώματα.
Ερευνα του Reuters τον Μάρτιο διαπίστωσε ότι πάνω από 1.200 οικογένειες στη Γάζα είχαν εξολοθρευτεί ολοκληρωτικά — σε μία περίπτωση, 14 μέλη της ίδιας οικογένειας.
Είναι πλήρης ο απολογισμός;
Οι παλαιστινιακές αρχές εκτιμούν ότι αρκετές χιλιάδες πτώματα παραμένουν θαμμένα κάτω από τα ερείπια και ότι ο επίσημος αριθμός δεν περιλαμβάνει 460 θανάτους από υποσιτισμό που έχουν καταγραφεί στον βόρειο τομέα.
Σύμφωνα με δημοσίευση στο περιοδικό The Lancet (Ιανουάριος 2025), τα επίσημα παλαιστινιακά στοιχεία ενδέχεται να υποεκτιμούν τον συνολικό αριθμό των θυμάτων κατά περίπου 40% κατά τους πρώτους εννέα μήνες του πολέμου, λόγω της κατάρρευσης του συστήματος υγείας.
Το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ αναφέρει επίσης ότι ο επίσημος απολογισμός πιθανόν να είναι χαμηλότερος από τον πραγματικό.
Η δική του καταγραφή, έως τις 20 Ιουλίου, δείχνει ότι το 40% των νεκρών ήταν παιδιά και το 22% γυναίκες.
Επιτροπή έρευνας του ΟΗΕ κατέληξε τον Σεπτέμβριο στο συμπέρασμα ότι το Ισραήλ έχει διαπράξει γενοκτονία στη Γάζα, επικαλούμενη την έκταση των θανάτων ως μία από τις πράξεις που στηρίζουν την εκτίμηση αυτή.
Το Ισραήλ χαρακτήρισε την απόφαση «προκατειλημμένη» και «σκανδαλώδη».
Πόσο αξιόπιστα θεωρούνται τα στοιχεία
Πριν από τον πόλεμο, η Γάζα διέθετε, σύμφωνα με ειδικούς δημόσιας υγείας, αξιόπιστα δημογραφικά δεδομένα και συστήματα καταγραφής υγείας πιο ανεπτυγμένα από πολλές άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής.
Ο ΟΗΕ χρησιμοποιεί συχνά τα στοιχεία του παλαιστινιακού υπουργείου Υγείας και τα θεωρεί αξιόπιστα.
Αν και η Χαμάς διοικεί τη Γάζα από το 2007, το τοπικό υπουργείο Υγείας υπάγεται θεσμικά στο συνολικό παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας με έδρα τη Ραμάλα.
Η Χαμάς καταβάλλει τους μισθούς όσων προσλήφθηκαν μετά το 2007, ενώ η Παλαιστινιακή Αρχή πληρώνει όσους προσελήφθησαν νωρίτερα.
Η θέση του Ισραήλ
Το Ισραήλ έχει αμφισβητήσει επανειλημμένα την αξιοπιστία των παλαιστινιακών στοιχείων, υποστηρίζοντας ότι χειραγωγούνται από τη Χαμάς.
Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, από την έναρξη της χερσαίας επιχείρησης στις 27 Οκτωβρίου 2023 έχουν σκοτωθεί 466 Ισραηλινοί στρατιώτες και 2.951 έχουν τραυματιστεί.
Ο ισραηλινός στρατός υποστηρίζει ότι λαμβάνει μέτρα για την αποφυγή απωλειών αμάχων και κατηγορεί τη Χαμάς ότι χρησιμοποιεί αμάχους ως ανθρώπινες ασπίδες μέσα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, σχολεία και νοσοκομεία — κατηγορίες που η οργάνωση απορρίπτει.
Πόσοι από τους νεκρούς είναι μαχητές της Χαμάς
Το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας δεν διαχωρίζει αμάχους από μαχητές, καθώς τα μέλη της Χαμάς δεν φέρουν διακριτικά ή επίσημη ταυτότητα.
Ο ισραηλινός στρατός είχε δηλώσει τον Ιανουάριο του 2025 ότι είχε σκοτώσει περίπου 20.000 μαχητές της Χαμάς, χωρίς να ανανεώσει από τότε τον αριθμό αυτό.
Οι εκτιμήσεις βασίζονται σε καταμετρήσεις στο πεδίο, σε υποκλοπές επικοινωνιών και σε εκτιμήσεις πληροφοριών για τα πλήγματα που έχουν δεχθεί στόχοι της οργάνωσης.
Η Χαμάς έχει απορρίψει αυτούς τους αριθμούς ως «υπερβολικούς», χωρίς να ανακοινώσει δικά της στοιχεία.
Reuters
