Τουρκία: «Νάρκες» και ίντριγκες στο Λευκό Παλάτι

Τουρκία: «Νάρκες» και ίντριγκες στο Λευκό Παλάτι

Οι πρωταγωνιστές του πολυκέφαλου συστήματος εξουσίας γύρω από τον Ερντογάν

7' 17" χρόνος ανάγνωσης
Φόρτωση Text-to-Speech...

Ο ανταποκριτής του τουρκικού τηλεοπτικού δικτύου NTV Χουσεΐν Γκιουνάι μιλούσε ελεύθερα. Η κάμερα έγραφε. Εκείνος δεν το ήξερε. Είπε ωμά την άποψή του για όσα είχαν συζητηθεί στο Οβάλ Γραφείο μεταξύ του Τραμπ και του Τούρκου ομολόγου. Αλλά εξίσου γλαφυρός ήταν και για όσα συμβαίνουν μέσα στο παλάτι του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αγκυρα. Οι διαγκωνισμοί στο περιβάλλον του Ερντογάν μπορεί να προκάλεσαν κάποια έκπληξη στο εξωτερικό. Οχι όμως στο εσωτερικό της χώρας.

Στην Αγκυρα, όσοι ασχολούνται με τις πολιτικές εξελίξεις αναφέρουν στις μεταξύ τους συζητήσεις πως υπάρχουν κέντρα εξουσίας μέσα στο Λευκό Παλάτι και τονίζουν πως εκεί βρίσκεται η πραγματική κυβέρνηση της χώρας. Υποστηρίζουν ότι το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και το Κοινοβούλιο απλώς παρακολουθούν τις εξελίξεις και ψηφίζουν τις αποφάσεις που λαμβάνονται στο Σαράι.

Η «πραγματική τουρκική κυβέρνηση», όπως λένε, αποτελείται από τα έξι πρόσωπα του στενού ερντογανικού περιβάλλοντος: τους δύο γαμπρούς, δηλαδή τον Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, ο οποίος διαθέτει την εταιρεία παραγωγής μη επανδρωμένων αεροσκαφών, και τον Μπεράτ Αλμπαϊράκ, στην οικογένεια του οποίου ανήκει ο όμιλος Αλμπαϊράκ, που έχει άμεσες επαφές με το Κατάρ και ελέγχει τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης της χώρας· τον γιο του Ερντογάν, Μπιλάλ· τον υπουργό Εξωτερικών και πρώην διοικητή των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν· και τον διοικητή των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραήμ Καλίν· και, τέλος, τον προσωπάρχη του παλατιού Χασάν Ντογάν.

Η καρατόμηση

Στη γειτονική χώρα είναι γνωστό ότι υπάρχει μάχη εξουσίας όχι μόνο για τη διαδοχή του κ. Ερντογάν, καθώς όλοι γνωρίζουν ότι δίχως αυτόν δεν θα είναι εύκολο να κερδίσουν εκλογές, αλλά και για το ποιος είναι σε θέση να ασκεί μεγαλύτερη επιρροή στις αποφάσεις του προέδρου.

Οι ανακτορικές ίντριγκες καταλήγουν και σε δημόσιους αποκεφαλισμούς. Πρόσφατο παράδειγμα ήταν η «καρατόμηση» του Φαχρετίν Αλτούν, επί επτά χρόνια διευθυντή Επικοινωνίας και στενού συνεργάτη του κ. Ερντογάν. Επίσης, η οικογένεια Αλμπαϊράκ θεωρούσε πως το τελευταίο διάστημα επικοινωνιακά υπήρχε ανάγκη ενίσχυσης του προέδρου και πίεζαν για την απομάκρυνση του κ. Αλτούν, ο οποίος είχε δημιουργήσει δικό του κέντρο εξουσίας μέσα στο προεδρικό μέγαρο. Μετά πολλές προσπάθειες ο κ. Ερντογάν πείστηκε να τον απομακρύνει από τη θέση αυτή.

Ακόμη και η τοποθέτηση του κ. Φιντάν στο υπουργείο Εξωτερικών, από πολλούς δημοσιογράφους της Τουρκίας θεωρήθηκε ως «προφύλαξη» της οικογένειας του κ. Ερντογάν. Ο πρόεδρος της Τουρκίας αποκαλούσε τον Χακάν Φιντάν «το μυστικό μου κουτί» και τον είχε κρατήσει στη θέση του επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών για 13 ολόκληρα χρόνια. Εξ ου και η οικογένεια θεώρησε πως είχε συγκεντρώσει μεγάλη εξουσία και επιδίωξε την αντικατάστασή του από τον Ιμπραήμ Καλίν, τον μέχρι τότε διπλωματικό σύμβουλο και εκπρόσωπο της τουρκικής προεδρίας.

Εκ των έσω – «Οι εξελίξεις στην Τουρκία δεν θα έρθουν από κάποιον της αντιπολίτευσης, αλλά με κάποιον μέσα από το παλάτι που θα συμβαδίζει με τον Ερντογάν και θα ακούει τις εντολές του προέδρου», αναφέρει έμπειρος αναλυτής που μίλησε στην «Κ».

Ο γαμπρός των drones

Η οικογένεια Μπαϊρακτάρ και κυρίως ο Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ  παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο μέσα στο παλάτι. Θεωρείται ο άτυπος υπουργός Αμυνας, καθώς δεν ασχολείται μόνο με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά και με την αμυντική πολιτική της χώρας. Πηγές από την αξιωματική αντιπολίτευση υποστηρίζουν ότι ο ίδιος ο κ. Μπαϊρακτάρ έπεισε τον πεθερό του πως η Τουρκία δεν πρέπει να αγοράσει τα F-16 Viper, ούτε να εκσυγχρονίσει τα F-16, αλλά να επικεντρωθεί στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, στα F-35 και στο τουρκικό μαχητικό ΚΑΑΝ. Οι συχνές εμφανίσεις του κ. Μπαϊρακτάρ στα περισσότερα τηλεοπτικά δίκτυα, οι συνεντεύξεις του, τα φεστιβάλ τεχνολογίας Teknofest που απευθύνονται κυρίως στους νέους, ερμηνεύονται ως προσπάθειες δημιουργίας ενός ηγετικού προφίλ που ίσως χρειαστεί στο μέλλον για τη διεκδίκηση της εξουσίας.

Ο υιός

Ο Μπιλάλ Ερντογάν έχει δημιουργήσει το δικό του δίκτυο μέσα στον κρατικό μηχανισμό, με έμφαση στην Turkish Airlines, στην κρατική τηλεόραση της Τουρκίας ΤRT και σε πολλούς δημόσιους οργανισμούς της χώρας. Το δίκτυο περιλαμβάνει τους συμμαθητές του κ. Ερντογάν αλλά και αποφοίτους του θρησκευτικού λυκείου της περιοχής Κάρταλ της Πόλης, που θεωρείται από τα σχολεία της ελίτ της συντηρητικής παράταξης.

Ολοι οι διευθυντές και πρόεδροι της κρατικής τηλεόρασης TRT σήμερα είναι φίλοι του Μπιλάλ Ερντογάν από το συγκεκριμένο λύκειο. Η κρατική τηλεόραση της Τουρκίας μόλις ίδρυσε το αγγλόφωνο τηλεοπτικό δίκτυο TRT World με δαπάνες εκατομμυρίων δολαρίων. Εκεί ήρθε στην επιφάνεια και ο ανταγωνισμός με ένα άλλο τμήμα της οικογένειας Ερντογάν.

Ο γαμπρός των media

Η οικογένεια Αλμπαϊράκ με τον ομώνυμο όμιλο και τον όμιλο Turkuvaz Spor ελέγχει τις εφημερίδες Sabah, Takvim, δεκάδες ραδιόφωνα, τα μεγαλύτερα στούντιο της χώρας και τα μεγαλύτερα τυπογραφεία. Aν και στα χαρτιά δεν έχει μετοχές, έχει λόγο και στον όμιλο Hurriyet, CNN Turk, Kanal D. Ελέγχει επίσης την αγορά με τα διαφημιστικά πανό στους δρόμους. Η οικογένεια θεωρείται και συνδετικός κρίκος με το Κατάρ.

Οι σχέσεις με τον Μπιλάλ Ερντογάν δεν είναι καθόλου καλές. Ξεκάθαρο παράδειγμα είναι ότι λίγες ημέρες μετά την ίδρυση του TRT World, ο όμιλος ίδρυσε δικό του αγγλόφωνο τηλεοπτικό δίκτυο, το A News, με μικρότερο κόστος. Στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης μεταδίδονται οι ειδήσεις αυτού του δικτύου.

Ο γαμπρός του κ. Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ήταν υπουργός Ενέργειας (2015-2018) και Οικονομικών (2018-2020). Υστερα από έντονες διαφωνίες με τον πεθερό του «απαλλάχθηκε» από τα καθήκοντά του. Ακολούθησαν πολλοί μήνες φορτισμένης σιωπής. Ομως, τα τελευταία δύο χρόνια ο κ. Αλμπαϊράκ παίζει σημαντικό ρόλο στους διορισμούς προέδρων των κρατικών τραπεζών, των οργανισμών ελέγχου όλων των τραπεζών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ο βεζίρης

Το πολιτικό τμήμα της εξουσίας περνάει από τον προσωπάρχη Χασάν Ντογάν. «Μέσα στο παλάτι δεν μπορεί να πετάξει πουλί αν δεν το ξέρει ο Χασάν», λένε όσοι κινούνται μέσα στο Αk Saray, όπως το ονομάζουν μέλη του ΑΚP. Διορισμοί, απολύσεις, σχεδιασμός ταξιδιών του προέδρου, πολλές φορές και οι επικοινωνίες του, περνούν μέσα από το γραφείο του. Ο ίδιος λέγεται ότι έχει καλές σχέσεις με όλους και είναι απολύτως πιστός στον κ. Ερντογάν.

Το δίδυμο των «μυστικών»

Το δίδυμο Φιντάν – Kαλίν θεωρείται ιδιαίτερα ισχυρό, μια και οι δύο άνδρες έχουν την εμπιστοσύνη του κ. Ερντογάν για το έργο που παράγουν και έχουν ισχυρούς δεσμούς με τον κρίσιμο κρατικό μηχανισμό, όπως τα στελέχη της ΜΙΤ, των ενόπλων δυνάμεων, των διπλωματών και μεγάλου μέρους του κρατικού μηχανισμού. Εχουν ακουστεί πολλές φορές τα ονόματά τους για τη μελλοντική διαδοχή του κ. Ερντογάν, ωστόσο οι ίδιοι δεν επιθυμούν να προβάλλεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αφού γνωρίζουν πως όποιος στο παρελθόν εμφανίστηκε ως «δελφίνος» έχει εξαφανιστεί.

Τουρκία: «Νάρκες» και ίντριγκες στο Λευκό Παλάτι-1Δίνουν το παράδειγμα του πρώην προέδρου της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιουλ, του πρώην πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου, του πρώην αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Οικονομικών Αλί Μπαμπατζάν. Το μειονέκτημα του κ. Φιντάν και του κ. Καλίν, πάντως, είναι ότι δεν έχουν οικογενειακούς δεσμούς με τον πρόεδρο της χώρας.

Ο κ. Καλίν (αριστερά) είναι αυτός που εμπόδισε τον Τουρκία: «Νάρκες» και ίντριγκες στο Λευκό Παλάτι-2εισαγγελέα της Κωνσταντινούπολης να κατηγορήσει τον κ. Ιμάμογλου για σχέσεις με την τρομοκρατία, καθώς αυτό θα άνοιγε τον δρόμο του διορισμού κρατικού επιτρόπου στον δήμο της Κωνσταντινούπολης, με απρόβλεπτες συνέπειες για ένταση στους δρόμους και για το μέλλον της χώρας.

Εμπειροι αναλυτές πάντως τονίζουν πως αν ο ίδιος ο κ. Ερντογάν δεν το θελήσει, δεν θα φύγει από την εξουσία. Οσοι επιχειρούν να κερδίσουν μεγαλύτερη εξουσία από τον ίδιο, μπορεί να πληρώσουν βαρύ τίμημα. Αυτό που προβλέπουν είναι πως ο κ. Ερντογάν μπορεί με τη συνεργασία του με τους Κούρδους και τους Τούρκους εθνικιστές του κ. Μπαχτσελί να επιχειρήσει να φέρει νέο σύνταγμα και να συνεχίσει να κυβερνά τη χώρα για πολλά χρόνια, αλλάζοντας και πάλι τους συνεργάτες και έμπιστους φίλους του. «Οι εξελίξεις στην Τουρκία δεν θα έρθουν από κάποιον της αντιπολίτευσης, αλλά με κάποιον μέσα από το παλάτι που θα συμβαδίζει με τον Ερντογάν και θα ακούει τις εντολές του προέδρου», σχολιάζει έμπειρος αναλυτής που μίλησε στην «Κ».

Το μόνο που δεν μπορεί να αλλάξει ο Τούρκος πρόεδρος είναι η αγάπη του για τα παιδιά του, τα οποία ελέγχουν μέρος της εξουσίας του.

Η μάχη για το ΚΑΑΝ

Η πρόσφατη συνέντευξη του Χακάν Φιντάν, στην οποία αποκάλυψε ότι το σχέδιο παραγωγής αεροσκαφών ΚΑΑΝ «κολλάει» στο αμερικανικό εμπάργκο για τους κινητήρες και ότι πρέπει να αρθούν οι κυρώσεις, ερμηνεύτηκε ως «χτύπημα» στον Μπαϊρακτάρ, ο οποίος επιμένει στο σχέδιο αυτό για το μέλλον της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας. Ο κ. Φιντάν όμως γνωρίζει καλά, λένε αναλυτές, ότι οι σημερινές ανάγκες της τουρκικής αεροπορίας είναι επείγουσες. Χρειάζεται μαχητικά 4ης γενιάς όπως τα F-16 Viper και ίσως μελλοντικά και τα F-35, και όχι ένα αεροσκάφος που πιθανόν να είναι έτοιμο κάποια στιγμή στο απώτερο μέλλον.

Το πολυσυζητημένο εγχείρημα της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας ξεκίνησε το 2010. Αποσκοπούσε σε ένα εγχώριο μαχητικό που θα αντικαθιστούσε τον γερασμένο στόλο των F-16 και αντανακλούσε τις φιλοδοξίες της Αγκυρας με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από ξένους προμηθευτές. Το πρωτότυπο του ΚΑΑΝ, το οποίο αποκαλύφθηκε το 2023 και πραγματοποίησε δοκιμαστική πτήση το 2025, είναι στην πράξη εξαρτημένο από τον αμερικανικής κατασκευής κινητήρα General Electric F110. Κι αυτό διότι η Αγκυρα δεν έχει αναπτύξει ακόμη έναν τόσο ισχυρό και αξιόπιστο εγχώριο κινητήρα.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT