Δύο χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου η «Κ» ταξίδεψε στο Ισραήλ και παρακολούθησε το διεθνές συνέδριο γεωπολιτικής και ασφάλειας του Πανεπιστημίου Ράιχμαν. Στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν και στον σιδηροδρομικό σταθμό, οι τοίχοι γεμάτοι με αυτοκόλλητα και αφίσες – φωτογραφίες ομήρων που κρατούνται στη Γάζα, προσώπων που σκοτώθηκαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, αλλά και στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους στις επιχειρήσεις, απεικονίζουν ένα βουβό μνημόσυνο υπενθυμίζοντας ότι η χώρα ζει δύο χρόνια μέσα στο πένθος.
Στη διαδρομή προς το συνέδριο, η αίσθηση του πολέμου γίνεται φανερή: Μέσα στο λεωφορείο, νέοι 18-25 χρόνων, ένστολοι και με τα όπλα ανά χείρας, κατευθύνονται στα στρατόπεδά τους. Μιλούν χαμηλόφωνα, κάποιοι αστειεύονται, άλλοι ανταλλάσσουν μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η εικόνα τους υπενθυμίζει πως το Ισραήλ βρίσκεται σε πόλεμο σε τρία πεδία μάχης (Γάζα, Συρία και Λίβανο).
Στο συνέδριο, ο δημόσιος διάλογος είναι καυστικός. Ο πρώην πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ εξηγεί τα λάθη της κυβέρνησης Νετανιάχου και προειδοποιεί πως «το Ισραήλ δεν πρέπει να γίνει ο τρομοκράτης της περιοχής». Ο Μπένι Γκαντζ, επίσης πρώην πρωθυπουργός, υπογραμμίζει τις αστοχίες στον χειρισμό των επιχειρήσεων και δηλώνει πρόθυμος να αναλάβει την ηγεσία της χώρας, ενώ ο πρώην υπουργός Αμυνας Γιοάβ Γκάλαντ περιγράφει τις επιχειρήσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, δίνοντας έμφαση στην επιχείρηση με τους «βομβητές» που, όπως εξηγεί, τραυμάτισε ή σκότωσε 2.000 τρομοκράτες της Χεζμπολάχ.
Τον λόγο λαμβάνει ο υπουργός Οικονομίας και Βιομηχανίας Νιρ Μπαρκάτ. Δύο συγγενείς ομήρων τον διακόπτουν, φωνάζουν, «Σκοτώνετε τα παιδιά μας», λίγο πριν διακοπεί η μετάφραση από τα εβραϊκά στους ξένους συμμετέχοντες. Ο πρόεδρος του φόρουμ ενημερώνει τους ξένους ανταποκριτές ότι η δημοκρατία στο Ισραήλ επιτρέπει να ακούγονται όλες οι φωνές. Η ομιλία του υπουργού ξεκινάει και εστιάζεται στον ρόλο του Ισραήλ στη σταθερότητα της περιοχής.
Στην «πλατεία ομήρων»
Την τρίτη ημέρα της παραμονής μας στο Τελ Αβίβ, βρεθήκαμε μπροστά σε μια αντικυβερνητική διαδήλωση στην «πλατεία ομήρων» απέναντι από το αρχηγείο των Ισραηλινών Δυνάμεων. Η συμμετοχή δεν ξεπερνάει τις 10.000. Συγγενείς ομήρων ζητούν την άμεση απελευθέρωση των ομήρων και τον τερματισμό του πολέμου, ενώ ο χώρος γεμίζει με πλακάτ με φωτογραφίες αγνοουμένων και σκοτωμένων στρατιωτών.
Στην Ιερουσαλήμ, οι δρόμοι στην παλιά πόλη είναι άδειοι. Ενοπλοι στρατιώτες φυλάσσουν τα ιερά προσκυνήματα. Ο Ναός της Αναστάσεως βρίσκεται σε φάση αναστήλωσης, ενώ στο Ορος του Ναού, το τρίτο πιο ιερό μέρος των μουσουλμάνων, και στο τέμενος Αλ Ακσα οι λιγοστοί πιστοί κινούνται σιωπηλά. Στο Τείχος των Δακρύων, νεαροί Εβραίοι στρατιώτες στέκονται συντεταγμένοι, προσεύχονται πριν σταλούν στη Γάζα.
Το βράδυ, στον πολυσύχναστο δρόμο Ντίζενγκοφ του Τελ Αβίβ, η ζωή μοιάζει να συνεχίζεται κανονικά. Νέοι γεμίζουν μπαρ και καφετέριες, βλέπουν την Αρσεναλ, ενώ τα όπλα που προεξέχουν από τις τσέπες τους θυμίζουν πως ο πόλεμος απέχει μόλις 60 χιλιόμετρα.
Στην παραλία, άλλοι κάνουν μπάνιο ή παίζουν beach volley. Μέχρι που ηχεί η «σειρήνα πολέμου». Οι Χούθι εκτοξεύουν βαλλιστικό πύραυλο προς το Τελ Αβίβ. Τρέχουμε στο καταφύγιο. Λίγο αργότερα, μας λένε ότι ο πύραυλος αναχαιτίστηκε. Η καθημερινότητα ξαναρχίζει, σαν να μην συνέβη τίποτα. Σε μία εβδομάδα, η σειρήνα ηχεί δύο φορές – οι κάτοικοι μοιάζουν συνηθισμένοι στην αίσθηση του πολέμου.
Σχέσεις με Ελλάδα, Κύπρο
Σε συναντήσεις μας με στελέχη της ισραηλινής διπλωματίας, οι αξιωματούχοι εξαίρουν τις άριστες σχέσεις του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο, χαρακτηρίζοντάς τες «αδελφές χώρες». Στην ερώτηση για την πορεία του πολέμου, οι απόψεις διίστανται: Πρώην διπλωμάτες και πρώην ανώτατοι αξιωματικοί παραδέχονται ότι η εικόνα του Ισραήλ στη Δύση έχει πληγεί σοβαρά, ενώ θεωρούν τις νέες επιχειρήσεις στη Γάζα στρατηγικό λάθος. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι, αντιθέτως, επιμένουν πως προτεραιότητα είναι ο αφοπλισμός της Χαμάς και η απελευθέρωση των 20 εν ζωή ομήρων, τους οποίους υπολογίζουν ότι κρατούν οι περίπου 3.000 τρομοκράτες.
Ρωτάμε για την τύχη των περίπου δύο εκατομμυρίων κατοίκων της Γάζας. Αλλοι προτείνουν μεταφορά τους στην περιοχή του Σινά στην Αίγυπτο, άλλοι στη Συρία ή στην Ιορδανία. Η επίσημη γραμμή, ωστόσο, εμμένει ότι θα παραμείνουν στη Γάζα, υπό τη διαχείριση ενός κονσόρτσιουμ αραβικών κρατών.
Στους διαδρόμους του συνεδρίου, γεωπολιτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι το Ιράν, παρότι έχει χάσει τις επιχειρησιακές του δυνατότητες, δεν έχει εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του για τα πυρηνικά όπλα. Η συζήτηση στρέφεται στην Τουρκία, την οποία θεωρούν ανερχόμενη απειλή για την περιοχή, καθώς –όπως ειπώθηκε– «ριζοσπαστικοποιείται και ριζοσπαστικοποιεί την περιοχή».
77 χρόνια από την ίδρυσή του, το Ισραήλ βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο δίλημμα: Είτε να θυσιάσει την εικόνα του στη Δύση και να υπαγορεύσει την κανονικότητα που επιθυμεί ή να επιτρέψει την εκ νέου εγκαθίδρυση της τρομοκρατίας στην περιοχή.
