Ενα πρωινό ο Τζον Γκλάντουιν άνοιξε το ντουλάπι κάτω από τον νεροχύτη της κουζίνας του και βρήκε σκισμένη μια σακούλα με χώμα που είχε φυλάξει εκεί.
Λίγες μέρες αργότερα, παρατήρησε και μια έντονη μυρωδιά. «Κατάλαβα αμέσως τι ήταν», λέει. «Αρουραίοι».
Τους έβλεπε συχνά να τρέχουν γύρω από τους κάδους. Τώρα ήταν και μέσα στο σπίτι του.
Ο Γκλάντουιν που ζει με τα πέντε παιδιά του στο Κρόιντον, νοτίως του Λονδίνου, έδρασε αστραπιαία. Το ποντικοφάρμακο απέδωσε και μέχρι στιγμής τα τρωκτικά δεν έχουν επιστρέψει. Όμως, το συμβάν τον κλόνισε, κυρίως από τον φόβο για τυχόν μεταδοτικές ασθένειες στα παιδιά του.
Προφανώς, η περίπτωση του Τζον Γκλάντουιν και της πόλης Κρόιντον δεν είναι μεμονωμένες. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια έξαρση στους πληθυσμούς τρωκτικών στις μεγάλες πόλεις.
Οι αρουραίοι ζουν σε αποχετεύσεις, υπονόμους και λαγούμια και βγαίνουν κυρίως τη νύχτα. Λόγω αυτού η καταμέτρησή τους είναι σχεδόν ανέφικτη, συνεπώς οι εκτιμήσεις για τον πληθυσμό τους ποικίλλουν. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι αρμόδιες αρχές υπολογίζουν τον πληθυσμό τους από 10 εκατομμύρια έως 120 εκατομμύρια.
Αυτό που είναι γνωστό, ωστόσο, είναι πως, σύμφωνα με πληροφορίες που συγκέντρωσε η εταιρεία επισκευών και καταγραφής αποχετεύσεων, Drain Detectives, μεταξύ του 2023 και των μέσων του 2025, αναφέρθηκαν στους δήμους του Ηνωμένου Βασιλείου πάνω 500.000 περιπτώσεις προσβολής από αρουραίους.
Κατακόρυφη αύξηση στον αριθμό αρουραίων έχει καταγραφεί και σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ, όπως η Ουάσιγκτον (κατά 400%), το Σαν Φρανσίσκο (κατά 300%) και η Νέα Υόρκη (κατά 160%), καθώς και στο Αμστερνταμ και το Τορόντο.
Αν και δεν είναι από τη φύση τους βρώμικα ζώα, οι αρουραίοι τρέφονται με απορρίμματα από υπονόμους και κάδους και μπορούν να μεταδώσουν σοβαρές ασθένειες στους ανθρώπους. Η λεπτοσπείρωση (νόσος του Weil) μεταδίδεται μέσω των ούρων τους, ενώ ο Χανταϊός (Hantavirus) μπορεί να μεταδοθεί με την εισπνοή μολυσμένων περιττωμάτων. Μπορούν επίσης να καταστρέψουν τα αγροτικά προϊόντα και να μολύνουν τα αποθέματα τροφίμων.
Κλιματική αλλαγή
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, η αύξηση των αρουραίων στις μεγαλουπόλεις συνδέεται, μεταξύ άλλων, με την κλιματική αλλαγή και την άνοδο των θερμοκρασιών που καθιστά ευκολότερη την αναπαραγωγή τους.
Στην έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances, εξετάζονταν 16 πόλεις, κυρίως της Βόρειας Αμερικής, με τα ευρήματα να καταδεικνύουν σημαντική αύξηση της παρουσίας αρουραίων σε 11 από αυτές, σε χρονικό ορίζοντα από 7-17 χρόνια.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ως μικρά θηλαστικά, οι αρουραίοι δυσκολεύονται να επιβιώσουν κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά σε υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να αναπαραχθούν για μεγαλύτερο μέρος του έτους.
Πρωτοφανής αναπαραγωγή
Οι αρουραίοι αναπαράγονται σε τεράστιους αριθμούς. Λόγω της σύντομης περιόδου κύησης και της γρήγορης σεξουαλικής ωριμότητας, μόνο ένα ζευγάρι μπορεί να κάνει πάνω από 1.000 μικρά σε έναν χρόνο.
Οι ερευνητές λένε ότι ο αριθμός τους τείνει να αυξάνεται ιδιαίτερα στις πόλεις. Αυτό συμβαίνει επειδή η άσφαλτος και τα κτίρια που παγιδεύουν τη θερμότητα ζεσταίνονται γρηγορότερα απ’ ό,τι στην επαρχία.
Επιπλέον, η αστυφιλία φαίνεται να παίζει ρόλο, καθώς η οικοδομική έκρηξη μειώνει τους βιοτόπους τους στη φύση και παράλληλα μεταφράζεται σε περισσότερες γωνιές, σωλήνες και αποχετεύσεις όπου μπορούν να ζήσουν.
Μια αναπάντεχη «υπερδύναμη»
Ενα από τα περίεργα χαρακτηριστικά των αρουραίων –και αυτό εξηγεί γιατί τα δηλητηριασμένα δολώματα συχνά δεν έχουν αποτέλεσμα– είναι ότι δεν μπορούν να κάνουν εμετό.
Θεωρητικά, αυτό σημαίνει ότι μόλις καταπιούν το ποντικοφάρμακο δεν μπορούν να το αποβάλουν. Ωστόσο, οι αρουραίοι είναι επίσης «νεοφοβικοί», δηλαδή έχουν έναν ορμέμφυτο φόβο στα καινούργια πράγματα, σύμφωνα με τον Στίβεν Μπελμέν, καθηγητή οικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς, ο οποίος εκτιμά πως τα δύο αυτά χαρακτηριστικά συνδέονται μεταξύ τους.
Είναι κάτι σαν «υπερδύναμη», λέει, καθώς όταν βρίσκουν μια νέα τροφή, «δεν πέφτουν με τα μούτρα. Δοκιμάζουν λίγο και, όταν καταλάβουν πως δεν είναι επικίνδυνη, συνεχίζουν να τρώνε. Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε πως αυτή η προσεκτική προσέγγιση στη ζωή τούς έχει ωφελήσει».
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια οι αρουραίοι έχουν αναπτύξει γενετικές μεταλλάξεις που τους προσδίδουν σχετική ανοσία ακόμη και στα ισχυρά δηλητήρια.
Πηγή: BBC, Guardian
