Η αναγνώριση ενός κράτους της Παλαιστίνης από τη Βρετανία και τη Γαλλία στα Ηνωμένα Eθνη αποτελεί ιστορική στιγμή στην εκατονταετή ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση.
Αλλά είναι επίσης ένα διπλωματικό στοίχημα που καταδεικνύει πως οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις εκτιμούν πλέον ότι η σύγκρουση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που τις υποχρεώνει να προβούν σε πρωτοφανείς κινήσεις.
Αντιμέτωπος με την τρέχουσα καταστροφή στη Γάζα και καταδικάζοντας τόσο το Ισραήλ όσο και τη Χαμάς, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι «το δίκαιο πρέπει να υπερισχύσει της ισχύος».
Η κίνησή του, συντονισμένη με τη Βρετανία και υπό την αιγίδα της Σαουδικής Αραβίας, έχει ως στόχο να κρατήσει την ιδέα της λύσης των δύο κρατών ζωντανή.
Οι υπέρμαχοι της ιδέας τονίζουν πως η λύση των δύο κρατών αποτελεί τον μοναδικό δρόμο για ένα δίκαιο, κοινό μέλλον για τις δύο κοινωνίες.
Η εναλλακτική λύση, δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στο συνέδριο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, είναι η λύση «ενός κράτους», που σημαίνει ισραηλινή κυριαρχία και «υποδούλωση» των Παλαιστινίων.
Τίποτα, τόνισε ο ίδιος, δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη συλλογική τιμωρία τους, την πείνα και κάθε μορφή εθνοκάθαρσης.
Δυτική Οχθη και Γάζα
Το Ισραήλ είναι εξοργισμένο και απειλεί να απαντήσει.
Θεωρεί τη διάσκεψη του ΟΗΕ και την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους από τη Γαλλία, τη Βρετανία, τον Καναδά, την Αυστραλία και άλλες χώρες ως ανταμοιβή της Χαμάς μετά την επίθεσή της στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του 2023.
Ισραηλινοί υπουργοί θέλουν η απάντηση να είναι ανακοίνωση προσάρτησης τμημάτων της κατεχόμενης Δυτικής Οχθης, αποκλείοντας για πάντα ένα βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος στην περιοχή.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, με τη συμμετοχή Ακροδεξιών, των οποίων η δεδηλωμένη πολιτική είναι να εκδιώξουν τους Παλαιστινίους και να χτίσουν εβραϊκούς οικισμούς στη θέση των παλαιστινιακών, είναι αποφασισμένος να αποτρέψει λύση δύο κρατών.
Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει τον ισραηλινό σύμμαχό της. Απορρίπτει την κίνηση των Ευρωπαίων και τιμωρεί τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) Μαχμούντ Αμπάς.
Του απαγόρευσε να συμμετάσχει στη διάσκεψη στη Νέα Υόρκη, όπου μίλησε μέσω βιντεοκλήσης.
Η διάσκεψη για την Παλαιστίνη και η αντίδραση της κυβέρνησης Τραμπ σηματοδοτούν το βαθύτερο χάσμα μεταξύ της Ουάσιγκτον και των Ευρωπαίων συμμάχων της ως προς τον τρόπο επίλυσης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι έχουν πλέον ελάχιστες επιλογές δεδομένης της κατάστασης στο πεδίο.
Το Ισραήλ αναπτύσσει τρίτη μεραρχία στρατού στην πόλη της Γάζας, με δεκάδες Παλαιστινίους να σκοτώνονται κάθε μέρα. Η Χαμάς συνεχίζει να κρατάει σχεδόν 50 ομήρους, πολλοί από τους οποίους είναι ήδη νεκροί, ενώ η Δυτική Οχθη βρίσκεται στο έλεος της επέκτασης των εβραϊκών οικισμών και της βίας των εποίκων.
Ολα αυτά σχεδόν δύο χρόνια μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, με ελάχιστα σημάδια ότι περαιτέρω στρατιωτική πίεση θα αναγκάσει τη Χαμάς να παραδοθεί, όπως επιδιώκει το Ισραήλ.
Η στρατηγική του Μακρόν
Η στρατηγική του Μακρόν μοιάζει με μία ύστατη προσπάθεια να φανεί ότι η διπλωματία μπορεί να προσφέρει βιώσιμη εναλλακτική λύση. Πρώτον, για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και δεύτερον για μακροπρόθεσμη λύση με τη μορφή της λύσης των δύο κρατών – του Ισραήλ και της Παλαιστίνης.
Οι ευρωπαϊκές χώρες υποστηρίζουν ότι η στρατηγική του Ισραήλ έχει αποτύχει, προκαλεί μόνο περισσότερα βάσανα στους αμάχους και αυξάνει τους κινδύνους για τους εναπομείναντες ομήρους. Η διάσκεψη του ΟΗΕ, όπου ηγήθηκε επίσης η Σαουδική Αραβία, υποστηρίχθηκε και από τον Αραβικό Σύνδεσμο.
Οι Γάλλοι υπογραμμίζουν πως αυτό αποδεικνύει ότι η διπλωματία τους ασκεί μεγαλύτερη πίεση στη Χαμάς. Ισχυρές αραβικές χώρες στη διάσκεψη κάλεσαν την ισλαμιστική οργάνωση να αφοπλιστεί και να παραδώσει τα όπλα της στην Παλαιστινιακή Αρχή. Επιπλέον, έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν μπορεί να έχει μελλοντικό ηγετικό ρόλο. Ο Μακρόν θεωρεί ότι η διαδικασία δημιουργεί κίνητρα για το Ισραήλ, ενώ παράλληλα διατηρεί ανοιχτή την πόρτα για την ομαλοποίηση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία, κάτι που αποτελεί μακροχρόνιο στόχο του Νετανιάχου και του Τραμπ.
Ο λάθος πρόεδρος;
Ωστόσο, η απόφαση να αναγνωριστεί ένα παλαιστινιακό κράτος κόντρα στις επιθυμίες της Ουάσιγκτον αποτελεί σημαντικό διπλωματικό στοίχημα.
Μιλώντας από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών, ο Μακρόν προσπαθούσε να αναλάβει παγκόσμιο ηγετικό ρόλο αναζητώντας διέξοδο από τον «εφιάλτη» της Γάζας, όπως το έθεσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, καθώς και κοινό ισραηλινοπαλαιστινιακό μέλλον.
Αλλά, μιλώντας με όρους ωμής ισχύος, αυτός ήταν ο λάθος πρόεδρος, εκτιμά το BBC και προσθέτει ότι χωρίς τις ΗΠΑ να ηγούνται της προσπάθειας, δεν υπάρχει η ουσιαστική πίεση, την οποία μόνο η Ουάσινγκτον μπορεί να ασκήσει σε όλες τις πλευρές.
Και η κυβέρνηση Τραμπ συνεχίζει να απορρίπτει την προσέγγιση των Ευρωπαίων.
Ο Τραμπ θα μεταβεί στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη σήμερα, Τρίτη, όπου θα μιλήσει, ενώ αργότερα φέρεται να έχει προγραμματίσει συναντήσεις με Αραβες ηγέτες, ξεχωριστά από τους Ευρωπαίους.
Αυτή η έλλειψη συντονισμού μεταξύ βασικών «παικτών» αυξάνει την αίσθηση δυσλειτουργίας. Το Κατάρ, πρώην μεσολαβητής μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, εξακολουθεί να αρνείται να εμπλακεί μετά την επίθεση του Ισραήλ σε ηγέτες της Χαμάς στο έδαφός του νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Τόσο ο Μακρόν όσο και ο Στάρμερ έθιξαν την αποικιακή κληρονομιά των χωρών τους στη Μέση Ανατολή. Υπενθύμισαν πως, μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την ιστορική Παλαιστίνη το 1948, η διεθνής κοινότητα αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ. Τώρα, τόνισαν, αναγνωρίζουν το δικαίωμα των Παλαιστινίων να αποκτήσουν το δικό τους κράτος.
Οι Παλαιστίνιοι καλωσόρισαν την αναγνώρισή τους από τις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά γνωρίζουν ότι πρόκειται για υπερδυνάμεις του παρελθόντος. Οι αποφάσεις τους δεν μετράνε όπως κάποτε. Η παλαιστινιακή κρατική υπόσταση καθίσταται εφικτή μόνο στον βαθμό που υποστηρίζεται από την υπερδύναμη του σήμερα, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και ο πρόεδρος Τραμπ μέχρι στιγμής έχει άλλες ιδέες και απόψεις για την περιοχή.
Πηγή: BBC
