Η Κίνα είναι το εργοστάσιο του κόσμου για τα αυτοκίνητα, τα παιχνίδια και τους υπολογιστές. Αλλά όχι για τα αθλητικά παπούτσια.
Αυτό τον τίτλο διεκδίκησε, και κέρδισε πλέον, η Χο Τσι Μινχ του Βιετνάμ. Σε εργοστάσια που βρίσκονται στα περίχωρα αυτής της πολύβουης πόλης παράγονται σόλες από αφρώδες υλικό, μαλακοί πάτοι παπουτσιών, βαμβακερά κορδόνια και υφάσματα από πλέγμα. Όλα αυτά μεταφέρονται με φορτηγά σε αποθήκες για να συναρμολογηθούν σε παπούτσια. Και στη συνέχεια, σε κοντινά λιμάνια, κοντέινερ γεμίζουν με κουτιά της Nike, της Adidas, της Saucony και της Brooks Sports και αποστέλλονται μέσω του ποταμού Ντονγκ Νάι στη θάλασσα.
Στον καιρό των δασμών, επιχειρήσεις από όλο τον κόσμο διαπιστώνουν πόσο δύσκολο είναι να απεξαρτηθούν από την Κίνα, μια χώρα που με την πρόσβασή της σε πρώτες ύλες και τη βιομηχανική της δύναμη έδωσε ώθηση στα κέρδη τους και κράτησε τους καταναλωτές τους ευχαριστημένους. Όμως η βιομηχανία των αθλητικών παπουτσιών δείχνει ότι υπάρχει τρόπος.
Τα μεγάλα brands εξακολουθούν να λειτουργούν τεράστια εργοστάσια στην Κίνα, όπου κυρίως κατασκευάζονται τα παπούτσια που πωλούνται στην τοπική αγορά. Όμως σύμφωνα με τους New York Times, το Βιετνάμ έχει ξεπεράσει την Κίνα για να γίνει η Νούμερο 1 πηγή αθλητικών παπουτσιών που πωλούνται ανά τον κόσμο, για brands όπως η Nike και η Adidas.
Το πόσο σημαντικό είναι το Βιετνάμ για τη βιομηχανία των sneakers φάνηκε στις 3 Απριλίου, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ απείλησε τη χώρα με δασμούς 46%. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι μετοχές των Nike και Adidas κατέρρευσαν.
Εκτοτε, Βιετνάμ και ΗΠΑ ανακοίνωσαν μια αρχική εμπορική συμφωνία που μείωσε τους νέους δασμούς στο 20%.
Από την Κίνα στο Βιετνάμ
Ηταν τη δεκαετία του 1970 όταν οι αμερικανικές επιχειρήσεις άρχισαν να κοιτάζουν προς την Ασία, επιδιώκοντας να χαμηλώσουν το κόστος της παραγωγής τους. Την εποχή εκείνη, brands όπως η νεαρή ακόμα Nike στράφηκαν σε εργοστάσια στη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν, την ώρα που η κουλτούρα των sneakers εδραιωνόταν στις Ηνωμένες Πολιτείες και απαιτούσε αύξηση της παραγωγής. Εργοστάσια στην Ανατολική Ασία μπορούσαν να κατασκευάζουν παπούτσια φθηνά, γρήγορα και σε τεράστια κλίμακα.
Η Κίνα άνοιξε την οικονομία της στις ξένες εταιρείες τη δεκαετία του 1980, δίνοντάς τους πρόσβαση σε εκατοντάδες χιλιάδες χαμηλά αμειβόμενους εργαζόμενους. Ξαφνικά, η Κίνα έγινε φθηνότερη και πιο ελκυστική, με αποτέλεσμα οι εταιρείες της Νότιας Κορέας και της Ταϊβάν που εργάζονταν για τα δυτικά brands να μεταφέρουν μεγάλο μέρος των εργοστασίων τους στην Κίνα.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το Βιετνάμ άρχισε να μπαίνει στα ραντάρ των δυτικών επιχειρήσεων. Ετσι όταν τη δεκαετία του 2010 οι Κινέζοι εργαζόμενοι απαιτούσαν υψηλότερους μισθούς και τα ξένα brands έψαχναν ευκαιρίες διαφοροποίησης της παραγωγής τους, το Βιετνάμ έδωσε ό,τι αναζητούσαν: Μια κυβέρνηση που καλωσόριζε τις ξένες επενδύσεις και έναν αυξανόμενο πληθυσμό νέων που αναζητούσαν εργασία.
Μέχρι την πρώτη προεδρία Τραμπ στις ΗΠΑ, το 2017, τα εργοστάσια στο Βιετνάμ έφτιαχναν αθλητικά παπούτσια. Όμως όταν ο Αμερικανός πρόεδρος συγκρούστηκε με την Κίνα στα θέματα εμπορίου το 2018, και άλλες πολυεθνικές εταιρείες από διάφορους κλάδους στράφηκαν στο Βιετνάμ. Ωστόσο, ως επί το πλείστον, οι εταιρείες αθλητικών παπουτσιών εξακολουθούσαν να εξαρτώνται από την Κίνα για πρώτες ύλες και εξαρτήματα όπως καουτσούκ και πάτους.
Τα πάντα άλλαξαν το 2020, όταν με το ξέσπασμα της πανδημίας, η Κίνα έκλεισε τα σύνορά της. Τη στιγμή εκείνοι, οι CEOs των εταιρειών που διατηρούσαν εργοστάσια στη χώρα συνειδητοποίησαν πόσο εξαρτημένοι ήταν από την Κίνα. Η στροφή τους στο Βιετνάμ δεν ήταν μια δύσκολη απόφαση.
Σήμερα, η παραγωγή παπουτσιών στο Βιετνάμ έχει πολύ μικρή εξάρτηση από την Κίνα, όπως λέει στους NY Times ο Jim Salzano, CEO της Jones & Vining. Η εταιρεία που φτιάχνει πάτους παπουτσιών και καλαπόδια εδώ και 90 χρόνια, ακολούθησε πελάτες της όπως οι Puma, Nike και Adidas στο Βιετνάμ το 2011. Σήμερα, έχει 500 εργαζόμενους στη χώρα, που φτιάχνουν 500.000 καλαπόδια, 20 εκατ. ζευγάρια πάτους και 120 εκατ. ζευγάρια σόλες τον χρόνο.
Πηγή: MoneyReview
