Περισσότερο από έναν χρόνο περιμένει η Αναστασία Τσβιέτκοβα νέα για τον σύζυγό της, τον Γιαροσλάβ Κατσεμάσοφ, που αγνοείται από μάχη κοντά στο Ποκρόφσκ, στην ανατολική Ουκρανία.
Δεν ξέρει αν είναι ζωντανός ή νεκρός. Η Ρωσία δεν δίνει πληροφορίες για αιχμαλώτους ή νεκρούς, ενώ ούτε ο Ερυθρός Σταυρός έχει μεταφέρει κάποια ένδειξη.
Αν σκοτώθηκε, οι πρόσφατες μαζικές ανταλλαγές σορών με τη Ρωσία ίσως της δώσουν την ευκαιρία να θρηνήσει.
Ομως η προοπτική αυτή μοιάζει ακόμη μακρινή: τα ουκρανικά εργαστήρια ταυτοποίησης DNA έχουν κατακλυστεί από χιλιάδες σορούς, πολλές από τις οποίες είναι καμένες ή διαμελισμένες.
Η Ουκρανία έχει παραλάβει από τον Ιούνιο πάνω από 7.000 σορούς, πολλές αγνώστων στοιχείων, σε ψυγεία-βαγόνια και φορτηγά.
Σωροί από λευκές σακούλες σε νεκροτομεία υπενθυμίζουν το τρομακτικό κόστος του πολέμου, του πιο αιματηρού στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η διαδικασία ταυτοποίησης είναι χρονοβόρα. Το υπουργείο Εσωτερικών έχει αυξήσει τα εργαστήρια DNA από 9 σε 20 και το προσωπικό σε 450 ειδικούς, όμως η ροή σορών είναι καταιγιστική.
«Ημασταν συνηθισμένοι σε 1, 2, 10 σώματα. Ξαφνικά ήταν 100, μετά 500, μετά 900», είπε ο αξιωματούχος Ρουσλάν Αμπάσοφ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζονται έως και 30 προσπάθειες για να βρεθεί αντιστοίχιση DNA.
Η συγκέντρωση δειγμάτων από στρατιώτες ξεκίνησε μόλις πρόσφατα, έτσι συχνά οι ερευνητές βασίζονται σε DNA συγγενών.
Η Τσβιέτκοβα, οδοντίατρος στο Κίεβο, έδωσε δείγμα DNA, κατέθεσε περιγραφές, ακόμα και την οδοντόβουρτσα του άντρα της, ελπίζοντας να επιταχύνει τη διαδικασία.
Η Ουκρανία έχει καταγράψει επίσημα σχεδόν 12.000 σορούς που παραδόθηκαν, εκ των οποίων πάνω από 6.000 μόνο τον Ιούνιο.
Η ρωσική πλευρά, αντίθετα, παραδέχεται την παραλαβή μόλις 78 την ίδια περίοδο.
Ο υπουργός Εσωτερικών Ιχόρ Κλιμένκο κατηγορεί τη Μόσχα ότι παραδίδει τα σώματα σε κομμάτια και χωρίς τάξη, επιβαρύνοντας το έργο των εργαστηρίων.
Ο Ερυθρός Σταυρός έχει βοηθήσει σε πάνω από 50 επιχειρήσεις επαναπατρισμού, παρέχοντας φορτηγά-ψυγεία και εξοπλισμό.
Ομως η ταυτοποίηση μπορεί να πάρει μήνες, ίσως και πάνω από έναν χρόνο. Τα εργαστήρια λειτουργούν σε βάρδιες σχεδόν αδιάκοπα, με γεννήτριες για να αντιμετωπίζουν τις συχνές διακοπές ρεύματος.
Παρά τη σκληρή πραγματικότητα, για συγγενείς όπως η Τσβιέτκοβα η ελπίδα δεν σβήνει.
«Περιμένω τον Γιαροσλάβ ζωντανό», λέει. «Φορτίζω κάθε μήνα τον λογαριασμό του κινητού του για να κρατήσει τον αριθμό. Του γράφω κάθε μέρα τι έκανα. Οταν επιστρέψει, θα έχει μια ολόκληρη ιστορία να διαβάσει από αυτά τα χρόνια που έλειπε».
Reuters
